Từ quả gấc đỏ đến giấc mơ OCOP: Câu chuyện vươn tầm của hợp tác xã nông nghiệp Gấc Việt

Từ loại trái cây dân dã chỉ dùng đồ xôi ngày Tết, hợp tác xã Gấc Việt đã biến quả gấc thành sản phẩm OCOP tiềm năng, tạo việc làm cho người già, mở rộng xuất khẩu và góp phần nâng tầm nông sản Việt trên bản đồ thế giới.

Nằm tại thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang – nơi từng được biết đến với nghề trồng gấc truyền thống suốt hơn 20 năm, Hợp tác xã Nông nghiệp Gấc Việt đang từng bước thay đổi cục diện sản xuất nông nghiệp tại địa phương bằng một mô hình phát triển sản phẩm OCOP từ chính nguyên liệu bản địa.

Từ năm 2021, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, HTX đã lựa chọn quả gấc làm sản phẩm chủ lực, không chỉ vì tiềm năng kinh tế mà còn bởi giá trị sức khỏe mà nó mang lại. Nhờ đó, hàng loạt sản phẩm mới từ gấc như tinh dầu gấc, màng gấc khô, bột gấc sấy lạnh… đã ra đời và được người tiêu dùng trong và ngoài nước đón nhận tích cực.

Không giống với nhiều mô hình sản xuất khác, HTX Gấc Việt tạo điều kiện để ngay cả những người cao tuổi cũng có thể tham gia lao động một cách hiệu quả. Với công việc nhẹ nhàng như tách long, bóc vỏ, lọc màng gấc, rất nhiều cụ già từ 60 đến 92 tuổi vẫn hăng say làm việc mỗi ngày.

Một thành viên chia sẻ: “Tôi năm nay 84 tuổi nhưng vẫn làm sơ chế gấc đều. Công việc không nặng, không áp lực, lại vui vì có thu nhập 3–5 triệu đồng mỗi tháng. Tôi thấy khỏe ra và yêu đời hơn khi được đi làm.”

Tính đến nay, HTX đã tạo việc làm cho hơn 40 lao động thường xuyên với mức lương từ 5–10 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, ngoài việc ưu tiên người dân địa phương, HTX còn thu hút lao động từ các tỉnh lân cận, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách… một cách công bằng và linh hoạt.

Sản Phẩm OCOP – Cánh Cửa Đưa Gấc Việt Vươn Ra Thế Giới

Hai sản phẩm chủ lực là bột gấc sấy lạnh và tinh dầu gấc của HTX đã được chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh. Nhờ đó, sản phẩm không chỉ được gắn tem nhãn OCOP, nâng cao uy tín, mà còn mở rộng thị trường tiếp cận người tiêu dùng cả trong và ngoài nước.

Theo nghiên cứu, hàm lượng beta-caroten trong gấc cao gấp 70 lần cà chua, 10 lần cà rốt, rất tốt cho tim mạch, tăng miễn dịch và hỗ trợ ngăn ngừa ung thư. Tuy nhiên, phần lớn người tiêu dùng trong nước vẫn chưa thực sự hiểu hết giá trị của loại quả này.

Ông Quảng – người tiên phong phát triển vùng trồng gấc tại Bắc Giang – chia sẻ: “Trước kia, đem sản phẩm ra chợ bán thì ít người mua, vì chưa ai hiểu giá trị của gấc. Nhưng khi có truyền thông hỗ trợ, có OCOP, thì mọi người bắt đầu tò mò và quan tâm hơn.”

Mở Rộng Quy Mô, Đón Sóng Xuất Khẩu

Hiện nay, vùng nguyên liệu gấc tại Bắc Giang đã mở rộng lên hơn 120 ha, với năng suất đạt trên 20 tấn/ha và thu nhập dao động từ 100–150 triệu đồng/ha/năm. Đặc biệt, cây gấc chỉ cần trồng một lần, cho thu hoạch trong nhiều năm, phù hợp với cả những hộ dân có diện tích nhỏ hoặc sân gạch tận dụng.

HTX cũng đã thành công đưa sản phẩm sang hơn 10 quốc gia, bao gồm cả các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, EU, Hàn Quốc. Gần đây nhất, một đơn hàng trị giá hơn 10.000 USD đã được ký kết với đối tác Hàn Quốc, mở ra triển vọng xuất khẩu đều đặn mỗi tháng 1 container sản phẩm.

Theo thống kê, nhu cầu gấc tại Nhật lên đến 4,2 triệu tấn/năm, Ấn Độ khoảng 11.000 tấn, và thị trường châu Âu trên 2 triệu tấn. Điều này cho thấy tiềm năng khổng lồ cho gấc Việt nếu biết khai thác và phát triển bài bản.

Hướng Tới Tương Lai: Gấc Việt – Nông Sản Chủ Lực Mới

Trong giai đoạn tới, HTX xác định tiếp tục đầu tư về công nghệ, máy móc, mở rộng vùng nguyên liệu và phát triển thêm các sản phẩm mới như kẹo gấc, mì gấc, gấc đông lạnh… Đồng thời, xây dựng mô hình liên kết kiểu mới để sản xuất – chế biến – tiêu thụ khép kín, nâng cao hiệu quả và tính bền vững.

Đại diện HTX cho biết: “Tham gia OCOP giúp chúng tôi nâng cao năng lực sản xuất, mẫu mã, kỹ thuật bảo quản, cũng như định vị thương hiệu rõ ràng hơn. Sản phẩm sau khi được công nhận OCOP thì thị trường và niềm tin của người tiêu dùng cũng tăng lên đáng kể.”

Việc kết hợp giữa truyền thống trồng gấc và phương pháp sản xuất hiện đại đã biến quả gấc – vốn chỉ dùng trong mâm cỗ Tết – trở thành biểu tượng nông sản mới, mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững cho nông thôn Bắc Giang.