Làng nghề sơn mài Hạ Thái: Nét tinh hoa truyền thống giữa dòng chảy hiện đại

Làng nghề sơn mài Hạ Thái (Thường Tín, Hà Nội) với hơn 300 năm lịch sử, nổi tiếng với những tác phẩm tinh xảo, độc đáo. Nơi đây không chỉ bảo tồn nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn phát triển du lịch trải nghiệm, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Sơn mài Hạ Thái là một trong những làng nghề lâu đời, với hơn 300 năm gìn giữ và phát triển. Những bức tranh, hộp quà lưu niệm hay vật dụng nội thất từ bàn tay người thợ nơi đây đều mang đậm bản sắc Việt Nam. Với quy trình sản xuất thủ công qua 10 công đoạn phức tạp, mỗi sản phẩm là một tác phẩm nghệ thuật, là tâm huyết, sự tỉ mỉ của người thợ.

“Sơn mài là nét độc đáo của Việt Nam và thế giới. Chúng tôi mong muốn tận dụng điều đó để mang đến những sản phẩm vừa truyền thống vừa hiện đại” – Anh Dũng, chủ một xưởng trải nghiệm tại Hạ Thái, chia sẻ.

Nhận thấy tiềm năng từ làng nghề truyền thống, người dân Hạ Thái đã tích cực phát triển mô hình du lịch trải nghiệm. Đây là hướng đi giúp làng nghề duy trì di sản văn hóa, tạo cơ hội kinh tế bền vững.

Du khách đến đây tham quan, được trực tiếp trải nghiệm các công đoạn làm tranh sơn mài, từ gắn vỏ trứng, phủ sơn đến đánh bóng. Mỗi công đoạn đều mang lại sự thích thú và những hiểu biết sâu sắc về nghệ thuật sơn mài Việt Nam.

Quy trình làm sơn mài tại Hạ Thái gồm 10 bước tỉ mỉ:

• Bước 1: Chọn gỗ và dán vải màn.
• Bước 2: Sơn phủ lớp đất phù sa từ sông Hồng.
• Bước 3: Sơn lót, mài nhẵn.
• Bước 4: Khắc họa chi tiết.
• Bước 5: Gắn vỏ trứng, tạo hoa văn.
• Bước 6: Phủ sơn bảo vệ.
• Bước 7: Tạo nền.
• Bước 8: Gắn bạc.
• Bước 9: Gắn vàng.
• Bước 10: Đánh bóng hoàn thiện.

“Quy trình làm sơn mài đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Mỗi bức tranh nhỏ cũng mất từ 2-3 tháng mới hoàn thiện” – chị Lập, một nghệ nhân làng nghề, cho biết.

Làng Hạ Thái đã mở các xưởng trải nghiệm để du khách có thể tự tay làm tranh sơn mài. Với mức giá 300.000 đồng cho một tác phẩm mang về hoặc 100.000 đồng cho trải nghiệm tại chỗ, du khách sẽ được tham gia các công đoạn như gắn vỏ trứng, sơn phủ và trang trí.

“Tôi từng tham quan xưởng sơn mài ở TP.HCM, nhưng chỉ được ngắm nhìn. Ở đây, tôi được tự tay làm một bức tranh hươu Canada. Thật sự là một trải nghiệm tuyệt vời!” – John, du khách đến từ Canada, chia sẻ.

Ngoài ra, không gian xưởng được thiết kế sáng tạo với những ngôi nhà cổ, mái ngói rêu phong và các tác phẩm nghệ thuật được trưng bày ngẫu hứng, tạo cảm giác gần gũi, hoài niệm cho du khách.

Nghệ nhân Hạ Thái không ngừng sáng tạo, kết hợp các họa tiết truyền thống với thiết kế hiện đại để sản phẩm trở nên đa dạng hơn. Các bức tranh không chỉ xuất hiện trong các không gian Việt mà còn xuất khẩu sang thị trường quốc tế, được bạn bè thế giới yêu thích.

“Khách quốc tế rất ấn tượng khi biết vỏ trứng, bạc, vàng đều là nguyên liệu tự nhiên. Chúng tôi luôn nỗ lực giữ gìn sự độc đáo này” – Anh Dũng cho biết.

Việc phát triển du lịch làng nghề mang lại lợi ích kinh tế, giúp bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc. Đây là minh chứng cho sự gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, truyền thống và hiện đại.

“Chúng tôi mong rằng thế hệ trẻ sẽ tiếp tục yêu và giữ nghề. Làng nghề là một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa Việt Nam” – chị Lập chia sẻ thêm.

Sơn mài Hạ Thái là nơi lưu giữ tinh hoa nghệ thuật, là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích tìm hiểu văn hóa Việt Nam. Với sự sáng tạo không ngừng và định hướng phát triển bền vững, làng nghề này sẽ tiếp tục tỏa sáng trong tương lai, khẳng định vị thế của nghệ thuật sơn mài Việt Nam trên bản đồ thế giới.