Từ Labubu đến Baby Three: Vì sao người Việt “nghiện” mở túi mù?

Hơn 150 tỷ đồng đã được người Việt chi ra trong năm 2024 cho các hộp bất ngờ, đặc biệt là túi mù có gắn mác đồ chơi nghệ thuật. Trào lưu này vẫn tiếp tục “làm mưa làm gió” với doanh thu ấn tượng và hấp dẫn nhiều lứa tuổi, bất chấp mọi tranh cãi.

Tổng Quan Về Cơn Sốt

Khoảng đầu năm 2024, các dòng đồ chơi mô hình “mở hộp ngẫu nhiên” trở thành trào lưu bùng nổ tại Việt Nam. Nổi bật trong số đó là Baby Three, một dòng thú bông có gương mặt tròn và biểu cảm đa dạng, được thiết kế theo nhiều chủ đề. Giá trị thị trường của những hộp bất ngờ này nhanh chóng tăng vọt nhờ yếu tố bất ngờ, hiếm, và cả chiến lược marketing đánh trúng tâm lý thích “thử vận may” của người mua.

Theo thống kê từ các sàn thương mại điện tử, chỉ trong một tháng cuối năm 2024, Baby Three ghi nhận doanh thu khoảng 8,8 tỷ đồng với gần 37.800 sản phẩm được bán ra. Tính chung cả năm, con số có lúc chạm ngưỡng 40,6 tỷ đồng – minh chứng cho sức hút mãnh liệt của loại hình này. Nếu tính gộp cả Labubu và các sản phẩm hộp mù khác, thị trường đồ chơi bất ngờ trong năm 2024 đã vượt quá 150 tỷ đồng.

Tâm Lý Người Chơi: Chữa Lành Hay “Cờ Bạc”?

Không ít người thừa nhận rằng cảm giác khi “xé hộp” (hay còn gọi là “xé túi mù”) rất tương đồng với việc “mua vé số” – có thể trúng phiên bản hiếm hoặc phiên bản bình thường. Giá mỗi hộp dao động từ 200.000 đến 400.000 đồng, thậm chí có thể cao hơn tùy vào mức độ khan hiếm. Lý do mà nhiều người đưa ra cho việc mua liên tục là để “chữa lành” bản thân, giảm stress sau những giờ làm việc căng thẳng.

“Đây cũng là một dạng chi phí để chữa lành cho bản thân khiến cho mình xả stress. Mỗi lần mua, mình không biết bên trong là con nào, mở ra thì cảm giác hồi hộp, ngẫu nhiên rất thú vị,” chị Hải Linh – một người sưu tầm các hộp ngẫu nhiên chia sẻ.

Tuy nhiên, các chuyên gia tâm lý cho rằng chính yếu tố bất ngờ, đi kèm với tỷ lệ xuất hiện nhân vật hiếm cực thấp, khiến người chơi dễ rơi vào vòng xoáy giống trò may rủi. Họ không ngừng săn lùng, sẵn sàng chi tiền để “thử vận may” và khẳng định “lần sau chắc chắn sẽ trúng” vì đã tốn quá nhiều mà vẫn chưa gặp phiên bản quý hiếm.

Trào Lưu Và Sự Lan Tỏa

Khi cơn sốt “mở hộp” bùng nổ, người tiêu dùng có thể bắt gặp các món đồ chơi nghệ thuật treo khắp nơi, từ ba lô, túi xách đến các quán cà phê, trường học, văn phòng. Bởi xu hướng quá lớn, nhiều cửa hàng phải chạy đua nhập về để bán kịp nhu cầu. Có cửa hàng báo cáo giá bán tăng gấp 2 đến 2,5 lần so với trước Tết, kéo theo doanh thu cũng tăng đáng kể.

Hiện tượng người chơi sẵn sàng “ăn chực nằm chờ” tại quầy hàng để xem người khác bóc trúng nhân vật hiếm rồi xin đổi hoặc mua lại không phải chuyện hiếm. Thậm chí, có trường hợp đứng đợi từ 8 giờ tối đến nửa đêm, chỉ để kịp “ra tay” khi hộp hiếm xuất hiện.

“Mình đứng đây chờ, nếu ai bóc ra con mình thích thì mình xin đổi. Đôi khi chỉ cách nhau một chi tiết nhỏ như mắt lé hay mắt to cũng có thể quyết định giá trị và độ ‘đáng yêu’ của bé,” một bạn trẻ chia sẻ.

Giá Trị Thật Và Hệ Lụy Tài Chính

Nhiều người cho rằng sản phẩm này khó duy trì sức hấp dẫn trong thời gian dài. Quả thật, không ít trào lưu đồ chơi tương tự “bùng lên rồi tắt” chỉ sau vài tháng. Thực tế cho thấy phần lớn giá trị của các món đồ này nằm ở “cảm xúc ngay khi mở hộp”. Khi đã bóc ra, cảm giác phấn khích nhanh chóng giảm. Không ít người lâm vào tình cảnh mua liên tục, đến lúc “tỉnh ra” mới thấy túi tiền hao hụt rõ rệt.

Một khảo sát cho biết có tới 73% khán giả đánh giá việc mua hộp mù này là “lãng phí và vô bổ”. Trong số đó, có những trường hợp sẵn sàng bỏ hàng chục triệu đồng để săn phiên bản hiếm, cuối cùng hối hận vì “chẳng để làm gì” hoặc “chất đống trong phòng”.

“Mỗi tháng mình từng bỏ ra 3 triệu chỉ để mua full box Baby Three. Bóc con nào không ưng ý thì lại tặc lưỡi mua thêm. Mình cũng thấy ân hận, vì thật ra lúc mở hộp xong thì cảm xúc bay mất, để lại đống gấu bông trong phòng,” một người chơi tâm sự.

Quan Điểm Phụ Huynh Và Chuyên Gia

Không chỉ người trưởng thành, trẻ nhỏ cũng sớm bị cuốn vào trào lưu này. Nhiều em đòi bố mẹ mua những set búp bê lên tới vài trăm nghìn đồng một hộp, giá tương đương một hai ngày công lao động. Tuy vậy, chỉ sau vài hôm, món đồ bị ném xó vì trẻ mất hứng thú.

“Con cứ thấy màu sắc bắt mắt là đòi mua, có lần cháu nằng nặc đòi hai con Baby Three. Nhưng được vài bữa là vứt lung tung, để bẩn hay thất lạc. Nhìn mà xót tiền,” chị Lanh Triều, một phụ huynh, kể lại.

Chị Phương – cũng là một phụ huynh tại Hà Nội – cho biết: “300 đến 500 nghìn đồng có thể là học phí thêm hoặc mua được rất nhiều đồ dùng học tập khác. Mình giải thích với con là muốn sắm một món đồ đắt như vậy, con phải tự tích sao học tập, làm việc nhà,… Cuối cùng con thấy không đáng nên thôi.”

Về khía cạnh tâm lý, chuyên gia khuyến nghị rằng một trào lưu có thể mang tới niềm vui tức thời, song nếu người chơi không xác định rõ giới hạn chi tiêu và mục đích giải trí, món đồ chơi dễ trở thành “hố đen” cho ví tiền.

“Hãy chơi đồ chơi chứ đừng để đồ chơi chơi mình. Bởi lẽ cảm xúc sung sướng khi mở hộp chỉ nhất thời; đằng sau đó nếu không kiểm soát được, bạn sẽ hối tiếc về kinh tế lẫn thời gian,” một chuyên gia nhận định.

Hướng Đi Cho Tương Lai

Trong giới sưu tầm, nhiều ý kiến cho rằng các sản phẩm có tiềm năng “sống dài” phải gắn với một câu chuyện, một vũ trụ nhân vật riêng, hoặc mang giá trị sáng tạo lớn. Như với một số mô hình nổi tiếng (chẳng hạn các dòng figure Pokemon hay các mô hình truyện tranh Nhật Bản), chính chiều sâu nội dung và cộng đồng đông đảo giúp chúng tồn tại bền vững.

Trái lại, nếu một thương hiệu chỉ dựa vào may rủi và trào lưu đám đông, sẽ khó tránh khỏi nguy cơ sớm thoái trào. Nhiều người sưu tầm từng từ bỏ Labubu sau khi nhận ra giá trị sưu tầm khó giữ; sản phẩm dễ bẩn, giá cao, sau một năm thì “khan hiếm” cũng trở thành “bình thường” do nhà sản xuất tung thêm nhiều phiên bản mới.

Phỏng Vấn Người Mua Về Chiến Lược Chi Tiêu

Một người sưu tập có tên Tùng Lâm từng sở hữu bộ Labubu đáng giá hàng chục triệu đồng. Anh kể lại: “Mình đầu tư khá nhiều cho Labubu, có lúc giá đội lên gấp 4-5 lần. Nhưng sau đó, thị trường bão hòa, mình thanh lý gần hết, chỉ giữ một con làm kỷ niệm. Dòng Baby Three cũng vậy, bạn cần cân nhắc lâu dài, nhất là khi chúng dễ rớt giá.”

Cùng quan điểm, chị Hải Linh khẳng định vẫn sẽ mua các hộp mù vì sở thích cá nhân, nhưng hạn chế “vung tay quá trớn”: “Mình không quan tâm nhiều tới lời lỗ, vì mua để giải tỏa stress, để bày biện trong phòng. Nhưng bây giờ, mình tự đặt hạn mức mỗi tháng mua bao nhiêu. Vui chơi thì được, nhưng dính nợ nần lại mệt.”

Cơn sốt “mở hộp” không chỉ dừng ở những chú thú bông xinh xắn, mà đã trở thành một hiện tượng văn hóa tiêu dùng mới, giao thoa giữa giải trí và tâm lý “thử vận may”. Nhìn ở góc độ tích cực, việc chi tiền mua niềm vui không có gì sai. Tuy nhiên, bài học “đừng để món đồ chơi lấn át quyết định chi tiêu” vẫn còn nguyên giá trị.

Suy cho cùng, dù trào lưu này sớm hay muộn cũng sẽ hạ nhiệt, bạn vẫn nên tỉnh táo để ví tiền không bay biến theo cơn sốt nhất thời. Giống như nhiều chuyên gia đã nhắc nhở, hãy tự đặt ra giới hạn, đừng chạy theo hứng thú ngắn hạn mà quên đi trách nhiệm dài lâu. Và quan trọng hơn, nếu thực sự yêu thích sưu tầm, hãy tìm hiểu kỹ và đầu tư vào những sản phẩm mang giá trị bền vững, đồng thời duy trì một thói quen chi tiêu thông minh để không phải hối tiếc về sau.