Nghề ép chuối khô truyền thống Cà Mau: Hương vị gắn liền với làng quê Việt

Tại vùng đất Trần Văn Thời, Cà Mau, những miếng chuối khô vàng óng ánh dưới nắng không chỉ là món ăn dân dã mà còn là biểu tượng của một làng nghề truyền thống lâu đời.

Nghề ép chuối khô nơi đây gắn bó với người dân từ hàng chục năm nay, tạo nên một dấu ấn văn hóa không thể phai mờ.

“Nghề này có từ thời ông bà, không ai nhớ chính xác, nhưng chúng tôi tự hào đã giữ gìn và phát triển nó suốt hàng chục năm qua,” bà Nguyễn Thị Lan, một người làm nghề lâu năm chia sẻ.

Quy Trình Tinh Tế Và Công Phu

Nghề ép chuối khô đòi hỏi sự tỉ mỉ từ khâu ủ chuối, lột vỏ, ép mỏng, phơi nắng đến khi hoàn thiện sản phẩm. Chuối chín được ủ kỹ trong hai ngày, sau đó lột vỏ và phơi dưới ánh nắng tự nhiên để giữ được độ dai và vị ngọt tự nhiên.

Để đảm bảo chất lượng, người dân thường ép chuối thủ công, mỗi lần từ 3 đến 5 trái, tùy kích cỡ. “Một ngày làm được 10-15 tấn vào mùa cao điểm, nhưng phải dậy từ 4 giờ sáng để kịp phơi khi nắng lên,” ông Trần Duy Thanh, chủ cơ sở chuối khô Bảy Hoàng chia sẻ.

Đặc Sản Cà Mau – Hương Vị Không Nơi Nào Có Được

Những trái chuối xi đen và xi trắng – giống chuối đặc trưng của Cà Mau – được thiên nhiên ưu đãi với độ ngọt cao, mùi thơm và ruột dày hơn các giống chuối trồng nơi khác. Chính vì vậy, chuối khô ở đây không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn được xuất khẩu, trở thành một đặc sản nổi tiếng.

Ngoài chuối ép khô, người dân Cà Mau còn sáng tạo ra các sản phẩm khác như kẹo chuối, bánh chuối để đa dạng hóa sản phẩm, tăng giá trị kinh tế.

Những Khó Khăn Và Thách Thức

Mặc dù nghề ép chuối khô đã tồn tại hơn 60 năm, nhưng người dân vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Thời tiết thất thường và thiếu công nghệ sấy hiện đại khiến sản xuất phụ thuộc lớn vào ánh nắng tự nhiên. Nhiều gia đình phải giảm quy mô hoặc bỏ nghề vì diện tích trồng chuối giảm đến 40% trong những năm gần đây.

Bà Lê Thị Hoa, một người làm nghề lâu năm, chia sẻ: “Mỗi ngày chúng tôi làm việc rất vất vả, nhưng giá chuối lại bấp bênh, không ổn định. Chúng tôi mong nhà nước hỗ trợ công nhận làng nghề để duy trì truyền thống này.”

Hướng Đi Mới Cho Làng Nghề

Hiện tại, các cơ sở sản xuất lớn như Bảy Hoàng đang nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm để đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. “Chúng tôi đã đầu tư để đạt chuẩn OCOP 4 sao, hy vọng sẽ quảng bá được sản phẩm chuối khô Cà Mau ra thế giới,” ông Trần Duy Thanh cho biết.

Người dân và chính quyền địa phương mong muốn có thêm các chính sách hỗ trợ để quy hoạch vùng trồng chuối chuyên canh, đầu tư lò sấy hiện đại và tạo liên kết thị trường. Đây là cách duy nhất để giúp ngành chuối khô Cà Mau phát triển bền vững, đưa sản phẩm vươn xa hơn.

Những miếng chuối khô không chỉ là thành phẩm từ sự lao động bền bỉ mà còn là hương vị gợi nhớ về một làng quê thanh bình, nơi con người và thiên nhiên hài hòa gắn bó. Làng nghề truyền thống này, nếu được đầu tư và hỗ trợ đúng mức, sẽ không chỉ mang lại cuộc sống ổn định hơn cho người dân mà còn nâng cao giá trị thương hiệu Cà Mau trên bản đồ đặc sản Việt Nam và quốc tế.