Giá cà phê lập đỉnh 50 năm: Việt Nam đứng trước cơ hội và thách thức

Giá cà phê toàn cầu đang chạm đỉnh cao nhất trong 50 năm qua, với những biến động mạnh mẽ. Việt Nam – nhà cung cấp Robusta lớn nhất thế giới – đối mặt với cơ hội và thách thức lớn, từ biến đổi khí hậu đến chiến lược phát triển bền vững.

Giá Cà Phê Tăng Lập Đỉnh Lịch Sử: Nguyên Nhân Từ Đâu?

Giá cà phê Robusta trên sàn London ngày 29/11/2024 đạt 5.565 USD/tấn, cao hơn 38 USD so với kỷ lục trước đó vào ngày 26/9/2024. Từ đầu năm 2021, giá cà phê đã tăng 3,6 lần, đánh dấu một hành trình chưa từng có trong ngành nông nghiệp.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ, sản lượng cà phê Việt Nam niên vụ 2024-2025 dự kiến chỉ đạt 1,6-1,7 triệu tấn, giảm 5-10% do biến đổi khí hậu và diện tích canh tác thu hẹp. Điều này đặt ngành cà phê trước áp lực lớn, khi nhu cầu thế giới đã tăng từ 118 triệu bao (2012-2013) lên 141 triệu bao hiện nay.

Biến Động Giá: Cơ Hội Và Rủi Ro Song Hành

Trong tháng 11/2024, giá cà phê dao động mạnh, biên độ từ 300-350 USD/tấn mỗi phiên. Một chuyên gia từ Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam chia sẻ: “Biến động này rất rủi ro cho các doanh nghiệp khi tham gia mua xa bán xa, kể cả hàng thực lẫn trên sàn.”

Ngoài yếu tố cung cầu, các nhà đầu cơ tài chính và quỹ đầu tư bị cáo buộc đã lợi dụng tình trạng khan hiếm để đẩy giá lên cao. Dù giá tăng, doanh nghiệp xuất khẩu đối mặt nguy cơ giảm lợi nhuận nếu không áp dụng các biện pháp phòng hộ giá hợp lý.

Thách Thức Biến Đổi Khí Hậu Đè Nặng Ngành Cà Phê

Biến đổi khí hậu là yếu tố ảnh hưởng lớn đến sản lượng cà phê. Các đợt khô hạn kéo dài khiến diện tích canh tác giảm. Đặc biệt, nông dân đã chuyển đổi một phần diện tích sang các loại cây khác, do giá cà phê trước đây quá thấp.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, từ năm 2014, diện tích cà phê già cỗi, sâu bệnh chiếm tới 25% (120.000 ha). Chương trình tái canh đã ra đời, giúp thay thế giống cũ bằng giống mới, cải thiện năng suất và chất lượng. Đến năm 2022, hơn 150.000 ha đã được tái canh, góp phần tăng giá trị xuất khẩu.

Việt Nam Cần Làm Gì Để Duy Trì Vị Thế?

Việt Nam hiện là nhà cung cấp cà phê Robusta lớn nhất thế giới, với sản lượng xuất khẩu 1,6 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, lượng cung đã giảm đáng kể, từ 1,69 triệu tấn (2014) xuống còn 1,2 triệu tấn (2024). Việc nâng cao chất lượng thay vì mở rộng diện tích đang trở thành chiến lược bền vững.

Một nhà xuất khẩu cà phê nhận định: “Chúng ta cần cải tiến chất lượng sản phẩm để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, từ đó khẳng định vị thế trên thị trường toàn cầu.”

Ngoài ra, sự hỗ trợ của các công cụ tài chính như giao dịch phái sinh sẽ giúp doanh nghiệp giảm rủi ro trước biến động giá.

Tương Lai Của Cà Phê Việt Nam: Cơ Hội Vẫn Rộng Mở

Dù đối mặt với nhiều thách thức, nhu cầu cà phê thế giới được dự báo tiếp tục tăng cao. Điều này mở ra cơ hội lớn cho ngành cà phê Việt Nam trong 5 năm tới. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội này, cả nông dân và doanh nghiệp cần hợp tác chặt chẽ, tập trung vào chất lượng và chiến lược phát triển dài hạn.

Với vị thế là một trong những quốc gia dẫn đầu thị trường cà phê toàn cầu, Việt Nam không chỉ cần giữ vững sản lượng mà còn phải nâng tầm giá trị sản phẩm, từ đó chinh phục người tiêu dùng quốc tế.