editor 2 tuần trước

AIoT bứt phá: Giải pháp mới cho doanh nghiệp tối ưu vận hành và nâng cao lợi thế cạnh tranh

Thời đại công nghệ mới đòi hỏi doanh nghiệp thay đổi cách vận hành và chăm sóc khách hàng. Bài viết này tóm lược xu hướng AI kết hợp IoT, tầm nhìn của FPT, cùng những lợi ích vượt trội mà giải pháp AIoT mang lại, giúp nâng cao trải nghiệm người dùng.

Xu Hướng Bùng Nổ Của AI Và IoT

Trong vài năm trở lại đây, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ những chatbot hỗ trợ tương tác, đến các công cụ tạo nội dung tự động. Song hành với đó, Internet vạn vật (IoT) cũng ngày càng phát triển, cho phép hàng loạt thiết bị kết nối qua mạng và cung cấp dữ liệu theo thời gian thực. Xu hướng kết hợp AI với IoT – gọi tắt là AIoT – không chỉ là một lựa chọn công nghệ, mà đã trở thành chìa khóa giúp doanh nghiệp gia tăng hiệu suất, tối ưu chi phí và đặc biệt là nâng tầm dịch vụ khách hàng.

AI, khi đứng riêng, có khả năng phân tích dữ liệu sâu và đưa ra dự báo; còn IoT đóng vai trò “giác quan” thu thập thông tin liên tục. Khi AI và IoT “bắt tay” với nhau, doanh nghiệp đạt được ba lợi ích cốt lõi:

Hiểu Sâu Sát Hành Vi Khách Hàng: Doanh nghiệp có thể nắm bắt hành vi, sở thích, thói quen mua sắm… để cung cấp sản phẩm và dịch vụ “may đo” chuẩn xác hơn.
Tự Động Hóa Quy Trình: Hệ thống cảm biến, camera thông minh, chatbot, voicebot… loại bỏ công đoạn thủ công, tiết kiệm nhân lực, duy trì hiệu suất cao.
Gia Tăng Mức Độ An Toàn: AIoT liên tục giám sát rủi ro, tăng cường bảo mật, phát hiện và cảnh báo sớm những dấu hiệu xâm nhập trái phép.

Bên cạnh đó, bốn yếu tố AI – IoT – Cloud – An Ninh Mạng được xem là nền tảng cốt lõi để mọi doanh nghiệp xây dựng chiến lược chuyển đổi số hiệu quả. Theo chia sẻ của ông Nguyễn Anh Đức (Giám đốc FPT Camera và FPT Smart Home), AI đang “len lỏi” trong từng hoạt động, nâng cao tối đa khả năng thu thập và phân tích dữ liệu, nhất là trong bối cảnh mọi thứ đều kết nối Internet.

Bức Tranh Chuyển Đổi Số: Từ Lý Thuyết Đến Thực Tiễn

Chuyển đổi số không còn là một khẩu hiệu chung chung mà đang trở thành mục tiêu sống còn. Nhiều doanh nghiệp rất hào hứng với AIoT, sẵn sàng chi ngân sách lớn để đổi mới. Dù vậy, không phải ai cũng nắm rõ quy trình triển khai. Một số ý kiến chia sẻ rằng: “Công nghệ gì hay là AI gì thì đầu tiên cũng phải bắt đầu từ mindset của con người… chúng ta phải thay đổi tư duy, hiểu đúng mục tiêu, chi phí, và cách đo lường kết quả.”

Khó Khăn Trong Giai Đoạn Đầu

Thay Đổi Tư Duy: Cần có người đứng đầu doanh nghiệp sẵn sàng “đi trước, làm trước” để làm gương. Nếu chỉ ban lãnh đạo nắm tổng quan mà không truyền tải cho cấp trung và nhân viên, rất dễ rơi vào tình trạng “nói nhiều, làm ít”.
Rõ Ràng Về Mục Tiêu: Doanh nghiệp phải biết mình muốn gì từ AIoT – tăng năng suất bao nhiêu, cắt giảm chi phí thế nào, chăm sóc khách hàng ra sao. Không thể “vô đề” và trông chờ kết quả ngay lập tức.
Bài Toán Chi Phí: Triển khai AIoT đòi hỏi đầu tư hạ tầng, từ thiết bị cảm biến, camera, hệ thống server, đến đội ngũ chuyên gia phân tích. Nhiều đơn vị đã phải mất hàng tháng hoặc cả năm để thí điểm (PoC) trước khi ứng dụng toàn diện.

Ông Nguyễn Anh Đức nhấn mạnh bốn lĩnh vực nổi bật định hình cách doanh nghiệp vận hành:

AI (Trí Tuệ Nhân Tạo): Giúp tạo ra các mô hình nhận diện khuôn mặt, phân tích âm thanh, chatbot tự động…
IoT (Internet Vạn Vật): Kết nối hàng trăm, hàng ngàn thiết bị cảm biến, camera trong cùng một hệ thống quản lý tập trung.
Cloud (Điện Toán Đám Mây): Thay vì đặt máy chủ cục bộ, dữ liệu được “đẩy” lên server đám mây, dễ mở rộng quy mô, tối ưu chi phí bảo trì.
Cybersecurity (An Ninh Mạng): Khi mọi thiết bị đều kết nối mạng, nguy cơ rò rỉ thông tin tăng cao; doanh nghiệp phải thắt chặt an toàn thông tin ngay từ đầu.

Giải Pháp Camera AI: “Mắt Thần” Cho Doanh Nghiệp

Trong quá trình chuyển đổi số, camera AI đóng vai trò như “con mắt thần” của hệ thống. Từ chỗ giám sát đơn thuần, camera nay trở thành công cụ phân tích mạnh mẽ. Thương hiệu FPT đã tập trung nghiên cứu, tự thiết kế từ phần cứng đến phần mềm lõi, nâng tầm camera AI thành giải pháp 360 độ – tức làm được mọi thứ từ ghi hình, thu thập dữ liệu, cảnh báo, đến quản trị thông minh.

Một ví dụ điển hình là chuỗi nhà thuốc lớn tại Việt Nam, mong muốn đếm được chính xác số khách ra vào mỗi ngày. Nghe có vẻ giản đơn, nhưng thực tế cần nhiều tháng để điều chỉnh thuật toán AI, bởi góc lắp camera, ánh sáng, đặc điểm khuôn mặt người mua… đều ảnh hưởng độ chính xác.

“Chúng tôi cần liên tục tinh chỉnh, gọi là PoC (Proof of Concept), sao cho camera AI nhận diện tối ưu, hạn chế sai sót do khách đeo kính, đội mũ, hay điều kiện thiếu sáng.”

Kết quả sau thử nghiệm: Tỉ lệ nhận diện chính xác lên đến 95-99%, hỗ trợ doanh nghiệp thống kê lượt khách, phân tích xu hướng mua sắm. Đây cũng là nền tảng để nâng cao khả năng chăm sóc người dùng, từ lúc họ bước chân vào cửa hàng cho đến khi ra về.

Nhiều chủ chuỗi bán lẻ còn “nâng cấp” bằng cách nhận diện khách VIP ngay khi họ bước vào. Theo đó, dữ liệu khuôn mặt khách hàng thân thiết được lưu trên server; camera AI so sánh thời gian thực, rồi gửi cảnh báo đến nhân viên. Qua đó, đội ngũ sale hoặc chăm sóc kịp thời nắm lịch sử mua sắm, sở thích, giải quyết nhu cầu của khách. Ông Đức hào hứng chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ dừng lại ở việc giám sát. Những giải pháp camera này còn hướng đến tối ưu hành trình của khách trong cửa hàng, phân tích khu vực nào thu hút họ lâu nhất… giúp doanh nghiệp bài trí, sắp xếp sản phẩm tốt hơn.”

Bài toán “làm sao biết khách có hài lòng?” cũng được giải đáp qua những tính năng nhận diện biểu cảm khuôn mặt (facial expression). Hệ thống xác định mức độ vui, buồn, lo lắng, từ đó cảnh báo để nhân viên hỗ trợ kịp thời. Trong ngành nhà thuốc, hay tư vấn sản phẩm sức khỏe, yếu tố này lại càng quan trọng. Thậm chí, công nghệ phân tích giọng nói (speech analytics) tự động kiểm tra xem nhân viên đã thực hiện đủ quy trình, tư vấn “đúng – đủ” chưa.

Tính Năng “Tùy Biến” Và Tự Chủ Công Nghệ

Điểm đặc biệt của giải pháp camera AI do FPT phát triển là tính “nội địa hóa” và khả năng linh hoạt. Thay vì phải mua trọn gói công nghệ nước ngoài, giờ đây doanh nghiệp Việt có thể tối ưu chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng cao.

“Chúng tôi sở hữu hoàn toàn firmware của camera, từ đó đóng các backdoor tiềm ẩn, tăng cường bảo mật và tùy chỉnh tính năng theo yêu cầu riêng, đồng thời đem lại giá thành cạnh tranh hơn so với thị trường quốc tế.”

Chính nhờ khả năng làm chủ công nghệ cốt lõi mà FPT có thể “may đo” các tính năng cho từng đối tác. Nếu một chuỗi cần nhận diện khuôn mặt nhanh, chính xác, phần cứng và thuật toán sẽ được tối ưu theo đó. Mặt khác, nếu doanh nghiệp lại chú trọng giám sát an ninh kho bãi, camera AI có thể tự động nhận diện nhân viên ra vào hợp lệ, giảm rủi ro thất thoát.

Một điểm mấu chốt giúp hệ thống AIoT hoạt động hiệu quả là năng lực xử lý trên nền tảng đám mây. Hiện FPT đã đầu tư trung tâm dữ liệu AI, hợp tác với Nvidia – một “gã khổng lồ” trong lĩnh vực chip xử lý đồ họa và AI, để bảo đảm hiệu suất cho hàng triệu thiết bị kết nối.

Công Suất Tính Toán Mạnh Mẽ: Hệ thống AI chạy trên cloud có khả năng xử lý lượng dữ liệu cực lớn, đạt độ phản hồi theo thời gian thực.
Linh Hoạt Quy Mô: Doanh nghiệp không cần nâng cấp cơ sở hạ tầng cục bộ, mà chỉ trả phí theo nhu cầu sử dụng.
Tối Ưu Bảo Mật: Server đặt trong các trung tâm dữ liệu chuẩn quốc tế, tuân thủ ISO 27001, đáp ứng yêu cầu cao về an ninh.

Tuy nhiên, hành trình đưa AIoT vào thực tế không hề suôn sẻ. Từ góc nhìn của những nhà triển khai, cần lưu ý:

Chất Lượng Dữ Liệu: Nếu dữ liệu “đầu vào” thiếu nhất quán, sai sót hoặc bị trùng lặp, AI khó cho ra kết quả chính xác.
Độ Tin Cậy Về Tỷ Lệ Sai Số: Do yếu tố khách quan như ánh sáng, thời tiết, hành vi người dùng… không ai cam kết 100% chính xác. Doanh nghiệp và nhà cung cấp phải thống nhất phạm vi sai số, phương án cải thiện.
Bảo Mật Và Quy Định Pháp Lý: Camera AI thu thập hình ảnh, thông tin người dùng; vì vậy phải tuân thủ quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Chiến Lược Dài Hơi: AIoT là con đường lâu dài, đòi hỏi nâng cấp thường xuyên. Nhiều doanh nghiệp thành lập hẳn đội ngũ chuyên trách hoặc thuê tư vấn để liên tục giám sát.

“Liệu doanh nghiệp có đủ kiên nhẫn đầu tư nguồn lực và thời gian điều chỉnh AI đến độ chính xác 95-99%? Đó là quyết định mang tính chiến lược mà ban lãnh đạo phải cân nhắc ngay từ đầu.”

Câu Chuyện Lớn Hơn: AIoT Mở Rộng Ra Nhiều Lĩnh Vực

Không chỉ gói gọn trong bán lẻ, AIoT còn bùng nổ trên nhiều lĩnh vực khác nhau:

Nông Nghiệp: Cảm biến kiểm soát nhiệt độ nước, phát hiện dịch bệnh sớm cho tôm, cá… kết hợp AI phân tích dữ liệu, cảnh báo theo mùa vụ.
Y Tế: Theo dõi sức khỏe từ xa, phát hiện bất thường trong nhịp tim, huyết áp… và tự động gửi khuyến cáo cho bác sĩ hoặc người chăm sóc.
Sản Xuất (Manufacturing): Tự động giám sát dây chuyền, kiểm tra lỗi sản phẩm bằng camera AI, cắt giảm sự can thiệp bằng mắt thường.
Smart City: Quản lý đèn đường, bãi đỗ xe, thu gom rác thông minh… đều dựa trên mạng lưới IoT, sử dụng AI đưa ra quyết định tối ưu tài nguyên.

Từ góc độ tầm nhìn quốc gia, chính phủ cũng đang thúc đẩy chuyển đổi số, khuyến khích áp dụng công nghệ trong mọi lĩnh vực với mục tiêu Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ hàng đầu khu vực. Doanh nghiệp cần sớm nắm bắt cơ hội này, đặc biệt trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt.

Ông Nguyễn Anh Đức nhấn mạnh, AIoT sẽ còn chuyển mình mạnh mẽ trong 1-2 năm tới. Kết hợp cùng hệ thống viễn thông 5G phủ sóng rộng, dữ liệu được truyền nhanh hơn và xử lý tức thời. Khi đó, “đồ vật” kết nối Internet không chỉ dừng lại ở camera hay cảm biến, mà lan rộng sang cả những thiết bị gia dụng, robot tự hành, xe thông minh…

“Một khi hạ tầng 5G đủ mạnh, cộng đồng doanh nghiệp làm chủ AIoT tốt, thì viễn cảnh bảo trì dự báo, chăm sóc sức khỏe thông minh, hay tối ưu năng lượng… đều nằm trong tầm tay.”

Việt Nam nhờ vào chiến lược chuyển đổi số quốc gia đang có nền tảng thuận lợi để bứt phá, nhất là khi các “ông lớn” công nghệ, trong đó có FPT, liên tục đầu tư mạnh mẽ, đẩy nhanh nghiên cứu chuyên sâu.

Bài học quan trọng rút ra: Muốn khai thác tiềm năng AIoT, doanh nghiệp cần xuất phát từ tầm nhìn, kế hoạch bài bản, quyết tâm thay đổi và đặc biệt là tìm được đối tác công nghệ phù hợp. Hệ sinh thái camera AI, nền tảng điện toán đám mây, phân tích dữ liệu và an ninh mạng… phải được xây dựng đồng bộ, “ăn khớp” để tạo nên giá trị thực sự.

Bên cạnh đó, lời khuyên từ những người đi đầu cũng nhấn mạnh: đừng ngại “thử sai” ở giai đoạn đầu, hãy coi AIoT như cuộc hành trình liên tục – nơi doanh nghiệp vừa áp dụng, vừa tùy chỉnh, và liên tục đo lường hiệu quả. Chính sự kiên định với mục tiêu, cùng sự hỗ trợ của công nghệ, mới có thể giúp các công ty tận dụng cơ hội, đón đầu tương lai đầy biến động và cạnh tranh.