Xuất khẩu hàng Việt Nam sang Anh: Cơ hội và thách thức từ thương mại xanh

Hiệp định UKVFTA không chỉ mở rộng thị phần xuất khẩu của hàng Việt Nam tại Anh mà còn đưa ra yêu cầu khắt khe về sản phẩm xanh. Đây là thách thức và cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt tận dụng xu thế thương mại bền vững toàn cầu.

UKVFTA: Động Lực Tăng Trưởng Cho Xuất Khẩu Việt Nam

Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Anh (UKVFTA) đã tạo nên bước ngoặt lớn trong quan hệ thương mại song phương. Chỉ sau hơn 3 năm thực thi, kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng trung bình 8% mỗi năm, với mức tăng trưởng xuất khẩu từ Việt Nam đạt 9,4%.

Theo báo cáo, thặng dư thương mại của Việt Nam với Anh trong 9 tháng đầu năm 2024 đạt 5,1 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Những ưu đãi về thuế quan đã nâng cao năng lực cạnh tranh của các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như nông sản, dệt may, và thủy sản.

Bà Nguyễn Sơn Trà, Trưởng phòng WTO và đàm phán thương mại (Bộ Công Thương), nhận định: “UKVFTA không chỉ giảm thuế mà còn thúc đẩy quan hệ thương mại bền vững, tạo lợi thế rõ rệt cho doanh nghiệp Việt Nam khi tiếp cận thị trường Anh.”

Yêu Cầu Khắt Khe Từ Thương Mại Xanh Anh Quốc

Anh nổi tiếng với các tiêu chuẩn khắt khe về phát triển bền vững, từ giảm phát thải trong sản xuất, không dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đến tiết kiệm tài nguyên. Đây vừa là rào cản, vừa là động lực cho các doanh nghiệp Việt Nam chuyển đổi.

Ông Nguyễn Cảnh Cường, cựu Tham tán Công sứ tại Anh, chia sẻ: “Yêu cầu phát triển bền vững đã trở thành tiêu chí bắt buộc đối với các nhà phân phối và doanh nghiệp nhập khẩu tại Anh. Doanh nghiệp không đáp ứng tiêu chuẩn xanh sẽ khó duy trì thị phần.”

Những doanh nghiệp tiên phong như Vinasamex đã tận dụng lợi thế này. Họ không chỉ đạt được chứng nhận Rainforest Alliance mà còn trở thành nhà cung cấp cho các thương hiệu lớn như Bombay Sapphire và các công ty dược phẩm quốc tế.

Những Lợi Thế Cạnh Tranh Của Doanh Nghiệp Việt Nam

Với điều kiện tự nhiên thuận lợi và chi phí lao động cạnh tranh, Việt Nam có nhiều tiềm năng sản xuất sản phẩm xanh. Dẫn chứng từ Vinasamex, doanh nghiệp này đã xây dựng chuỗi giá trị khép kín với sự tham gia của 3.000 hộ nông dân, quản lý vùng nguyên liệu 4.200 ha đạt chuẩn hữu cơ quốc tế.

Bà Nguyễn Thị Huyền, CEO của Vinasamex, nhấn mạnh: “Sản phẩm của chúng tôi khi đạt tiêu chuẩn quốc tế, không chỉ bán được giá cao hơn 20% mà còn mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia khó tính như Anh.”

Tuy nhiên, chi phí chuyển đổi là thách thức lớn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ. Việc đầu tư công nghệ xanh, minh bạch hóa chuỗi cung ứng, và đạt chứng nhận quốc tế đòi hỏi nguồn lực lớn.

Chính Sách Hỗ Trợ Và Định Hướng Tương Lai

Việt Nam đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, như:

• Chiến lược tăng trưởng xanh 2021-2030, đặt mục tiêu giảm phát thải và phát triển kinh tế tuần hoàn.
• Hệ sinh thái ngành hàng, liên kết doanh nghiệp lớn và nhỏ để cùng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
• Xúc tiến thương mại, tổ chức các hội thảo, hội chợ tại thị trường nước ngoài.

Ông Lê Huy Huấn, điều phối viên chương trình Tăng trưởng Xanh, nhấn mạnh: “Các doanh nghiệp cần minh bạch hóa quy trình sản xuất, áp dụng công nghệ xanh và tăng cường hợp tác quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh.”

Xu Hướng Không Thể Đảo Ngược

Thương mại xanh đã trở thành xu hướng tất yếu, không chỉ tại Anh mà còn trên toàn cầu. Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ hơn để tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do như UKVFTA, biến những thách thức thành lợi thế cạnh tranh.

Bà Nguyễn Sơn Trà khẳng định: “Doanh nghiệp Việt Nam phải thay đổi tư duy, đầu tư dài hạn để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Đây không chỉ là con đường sống còn, mà còn là nền tảng để khẳng định vị thế trên trường quốc tế.”

Thương mại xanh không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam bứt phá. Sự chuẩn bị chu đáo về công nghệ, minh bạch hóa và phát triển bền vững sẽ là chìa khóa giúp hàng Việt chiếm lĩnh thị trường Anh và vươn xa hơn nữa.