OCOP Ninh Thuận: Liên kết – Đổi mới – Định vị thương hiệu trên bản đồ nông sản Việt

Triển khai chương trình mỗi xã một sản phẩm, nâng tầm đặc sản, mở rộng thị trường qua thương mại điện tử, khẳng định thương hiệu: đó là nội dung buổi tọa đàm “Tỏa sáng sản phẩm OCOP Ninh Thuận”.

Những Con Số Biết Nói

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã trải qua hơn 6 năm triển khai, mang lại nhiều kết quả ấn tượng cho các doanh nghiệp, hợp tác xã và chủ thể sản xuất. Từ những sản phẩm truyền thống như nho, táo, rong sụn, nước mắm… đến các sản phẩm mới mang tính đột phá, người dân và doanh nghiệp ngày càng quan tâm đến việc chuẩn hóa quy trình, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa mẫu mã.

Số liệu thống kê từ cơ quan chức năng cho thấy, đến cuối năm 2024, toàn tỉnh đã có 270 sản phẩm được công nhận từ 3 đến 4 sao. Đặc biệt, 42 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao – con số minh chứng cho sự đột phá về chất lượng cũng như tiềm năng cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước.

Mục tiêu của chương trình OCOP là thúc đẩy kinh tế nông thôn, khơi dậy tiềm năng địa phương, và quan trọng hơn, giúp sản phẩm đặc thù của Ninh Thuận có chỗ đứng vững chắc. Theo đó, cơ quan chức năng đã tập trung hỗ trợ về đánh giá, phân hạng, kết nối tiêu thụ, ký kết hợp tác tiêu thụ liên tỉnh, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ chế biến.

Ông Kiều Tấn Đạt (Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn tỉnh) chia sẻ: “Năm 2024, số lượng sản phẩm được chứng nhận OCOP tăng đáng kể, với 88 sản phẩm mới tham gia và 4 sản phẩm đánh giá lại. Trong đó, nhiều sản phẩm nước mắm, nho, táo, hành tím… đã khẳng định chất lượng, được công nhận ở hạng 4 sao. Tuy nhiên, để đảm bảo nguồn cung ổn định và quy mô sản xuất lớn, các chủ thể OCOP cần tiếp tục nỗ lực về đầu tư công nghệ, mở rộng thị trường và giữ vững tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.”

Chính những con số này là động lực và tiền đề để Ninh Thuận hướng đến bước phát triển bền vững hơn: không chỉ dừng lại ở việc được công nhận đạt chuẩn mà còn phải mở rộng kinh doanh, tăng khả năng cạnh tranh, quảng bá sâu rộng ra thị trường trong nước và quốc tế.

Sự Sáng Tạo Trong Sản Xuất: Câu Chuyện Về Nước Mắm Và Nho Táo

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng cao, các doanh nghiệp OCOP tại Ninh Thuận đã chủ động sáng tạo để tạo dấu ấn riêng. Một ví dụ điển hình đến từ Công ty TNHH Thực phẩm và Gia vị Ji Ji. Trước đây, công ty chủ yếu sản xuất nước mắm nguyên liệu cung cấp cho các nhãn hiệu lớn, nhưng chưa chú trọng xây dựng thương hiệu riêng.

Nhận thấy nhu cầu thị trường đòi hỏi chất lượng cao, an toàn và hương vị độc đáo, công ty đã đầu tư dây chuyền đóng gói hiện đại, nghiên cứu thay thế chất tạo ngọt tổng hợp bằng nước cốt thơm (dứa). Qua đó, nước mắm có vị ngọt tự nhiên, đảm bảo an toàn sức khỏe người tiêu dùng. Công ty đã có hai sản phẩm nước mắm lần lượt đạt chuẩn 30 độ đạm và 50 độ đạm, được công nhận 4 sao OCOP cấp tỉnh.

Bên cạnh nước mắm, hai sản phẩm chủ lực là nho và táo cũng làm nên thương hiệu của vùng đất nắng gió. Từ hai loại trái cây truyền thống này, người dân và doanh nghiệp đã nghiên cứu, phát triển ra đa dạng các phiên bản: nho sấy, táo sấy, siro nho, rượu nho, rượu brandy, táo mật… Sự đa dạng giúp các nhà vườn tối ưu nguồn nguyên liệu, gia tăng giá trị, kéo dài thời gian bảo quản.

Công ty Sản xuất Thương mại Nông sản Thái Thuận là ví dụ tiêu biểu. Vài năm trở lại đây, doanh nghiệp đầu tư thiết bị máy móc để chế biến và bảo quản, cho ra 12 sản phẩm OCOP từ nho, táo, dưa lưới, trong đó 8 sản phẩm đã đạt 4 sao và 4 sản phẩm đạt 3 sao. Đại diện công ty, ông Nguyễn Đình Quang cho hay: “Nho Hồng Nhật là một trong những sản phẩm chủ lực. Sở dĩ nó được thị trường ưa chuộng là nhờ màu sắc bắt mắt, vị ngọt tự nhiên, phù hợp canh tác trong nhà màng, lại đáp ứng yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm. Ngoài các sản phẩm tươi, chúng tôi còn đầu tư vào các dòng chế biến sâu như rượu vang nho, rượu brandy, nho sấy, giúp bà con nông dân có thêm đầu ra, ổn định giá cả.”

Rõ ràng, sự sáng tạo và đổi mới trong sản xuất, chế biến đã và đang góp phần làm nên thương hiệu OCOP cho nông sản Ninh Thuận. Đây chính là bước đi then chốt để sản phẩm bền bỉ trên thị trường.

Hỗ Trợ Từ Cơ Quan Chức Năng: “Bệ Phóng” Cho Doanh Nghiệp

Để chương trình OCOP phát huy tối đa hiệu quả, vai trò của các sở, ban, ngành là vô cùng quan trọng. Sở Công Thương Ninh Thuận trong năm 2024 đã đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ kinh phí cho doanh nghiệp, hợp tác xã mua sắm trang thiết bị, nâng cấp công nghệ.

Bà Phan Thị Ánh Nguyệt (Phó Giám đốc Sở Công Thương) cho biết: “Chúng tôi đã hỗ trợ hai doanh nghiệp tiếp cận máy móc hiện đại thông qua chương trình khuyến công, hỗ trợ nâng cao chất lượng sản phẩm cũng như hạ giá thành. Ngoài ra, hoạt động xúc tiến thương mại được tổ chức liên tục, gồm hội nghị kết nối với tập đoàn bán lẻ trong nước, ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với hệ thống Bách hóa Xanh. Nhiều hợp tác xã đã đưa sản phẩm táo tươi, nho tươi, các mặt hàng chế biến vào chuỗi siêu thị, giúp tiếp cận thị trường một cách rộng rãi và hiệu quả.”

Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng hỗ trợ tích cực trong việc tập huấn kỹ thuật, xây dựng vùng nguyên liệu, nâng cao nhận thức về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Đội ngũ cán bộ kỹ thuật thường xuyên “cầm tay chỉ việc” cho các hộ dân, hợp tác xã trong khâu canh tác, bảo quản, đảm bảo chất lượng đồng đều.

Ông Kiều Tấn Đạt chia sẻ thêm về định hướng phát triển: “Chúng tôi mong muốn các chủ thể OCOP thấy rõ đây không chỉ là danh hiệu, mà còn là động lực để tiếp tục đổi mới. Để làm được điều đó, phải chú trọng hình thành chuỗi giá trị khép kín, kết nối giữa nông dân với doanh nghiệp, xây dựng thương hiệu mạnh và nghiên cứu thị trường dài hơi.”

Thêm một điểm sáng năm 2024 là việc tỉnh Ninh Thuận thường xuyên kết hợp hoạt động xúc tiến đầu tư với quảng bá sản phẩm OCOP tại các tỉnh, thành phố như Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh, và thậm chí ở nước ngoài. Điều này giúp giới thiệu hình ảnh địa phương, tạo cơ hội tiêu thụ sản phẩm quy mô lớn.

Phát Triển Thương Mại Điện Tử: Kênh Phân Phối Tiềm Năng

Không thể phủ nhận sức mạnh của kênh trực tuyến trong bối cảnh hiện đại. Sản phẩm OCOP Ninh Thuận dần “lên sóng” trên các nền tảng như Facebook, TikTok, Shopee, Lazada… Thay vì chỉ dựa vào hình thức bán lẻ trực tiếp, doanh nghiệp bắt đầu tham gia livestream, xây dựng kênh bán hàng online, tiếp cận người tiêu dùng khắp mọi miền.

Bên cạnh việc hỗ trợ doanh nghiệp tạo gian hàng trên các trang thương mại điện tử lớn, Sở Công Thương Ninh Thuận còn cho ra mắt trang sanphamninhthuan.vn, nơi tập hợp các sản phẩm đặc thù, sản phẩm OCOP của tỉnh. Đây là cầu nối giúp khách hàng trong và ngoài nước đặt mua, tìm hiểu rõ về chất lượng, nguồn gốc, quy trình sản xuất.

Bà Phan Thị Ánh Nguyệt đánh giá: “Thương mại điện tử sẽ giúp doanh nghiệp OCOP xóa bỏ rào cản không gian và thời gian, tiếp cận khách hàng theo cách tiết kiệm chi phí hơn. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa, các doanh nghiệp cần nắm rõ cách thiết lập, quản lý gian hàng, quảng bá, đặc biệt là khâu chụp ảnh, xây dựng câu chuyện thương hiệu. Chúng tôi liên tục tổ chức các buổi tập huấn, hỗ trợ doanh nghiệp livestream, tạo dựng nội dung hấp dẫn.”

Thực tế, nhiều doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã vẫn e ngại bởi chi phí quảng cáo, vận chuyển, bảo hành online tương đối lớn. Nhưng một khi đã làm quen, họ nhận ra thị trường online rộng lớn, có sức mua mạnh, nhất là giai đoạn trước và sau các dịp lễ Tết.

Ông Nguyễn Đình Quang (Giám đốc Công ty Sản xuất Thương mại Nông sản Thái Thuận) cho hay: “Chúng tôi đang xúc tiến đẩy mạnh bán hàng qua kênh TikTok, đồng thời tham gia các buổi livestream do Sở Công Thương tổ chức. Kết quả ban đầu rất khả quan, lượng tương tác cao, giúp khách hàng khắp cả nước biết đến sản phẩm nho, táo Ninh Thuận, qua đó đơn đặt hàng tăng rõ rệt.”

Định Hướng Liên Kết: Tiêu Thụ Và Mở Rộng Chuỗi Giá Trị

Ký kết giao thương giữa các tỉnh là giải pháp quan trọng nhằm đưa sản phẩm OCOP tới thị trường lớn. Năm 2024, Ninh Thuận và tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành ký kết hợp tác tiêu thụ, mở ra cơ hội quảng bá mạnh mẽ. Theo thỏa thuận, sản phẩm như nho, táo, nước mắm, hành tím… của Ninh Thuận sẽ xuất hiện ở nhiều kênh phân phối tại Quảng Ninh, đặc biệt là trong chuỗi du lịch di sản – vịnh biển.

Ông Kiều Tấn Đạt nhận định: “Khi Quảng Ninh và Ninh Thuận bắt tay, chúng ta không chỉ trao đổi hàng hóa, mà còn chia sẻ kinh nghiệm quản lý, đóng gói, vận chuyển, quảng bá. Một số hợp tác xã hai tỉnh đã ký biên bản ghi nhớ. Đây là bước khởi đầu, chúng tôi tin năm 2025 sẽ đưa thêm nhiều sản phẩm vào chuỗi cửa hàng bán lẻ, siêu thị tại Quảng Ninh.”

Mặt khác, với những sản phẩm đã đạt 4 sao, Ninh Thuận đang nỗ lực hỗ trợ nâng hạng lên 5 sao. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp hoàn thiện quy trình sản xuất, tăng cường kiểm soát chất lượng, mở rộng vùng nguyên liệu và chú trọng xây dựng thương hiệu. Nhiều doanh nghiệp còn tham vọng xuất khẩu, song hành với đó là phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế về an toàn thực phẩm, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc.

Mở Rộng Điểm Giới Thiệu Sản Phẩm Và Khuyến Khích Người Việt Dùng Hàng Việt

Bên cạnh thương mại điện tử, tỉnh Ninh Thuận cũng tích cực mở các điểm giới thiệu sản phẩm, gian hàng OCOP ở các trung tâm thương mại, siêu thị hoặc vùng du lịch có nhiều khách tham quan. Việc trưng bày trực tiếp vừa giúp khách hàng trải nghiệm thử, vừa khẳng định uy tín, tạo ấn tượng về tính đặc thù của nông sản vùng đất nắng gió.

Theo Sở Công Thương, từ năm 2020 đến 2024, đã có 8 điểm giới thiệu sản phẩm được xây dựng, tại Phan Rang, Ninh Hải, Ninh Phước, Thuận Nam, Bắc Ái… và con số này sẽ tiếp tục tăng. Những điểm bán hàng Việt thường gắn liền với chương trình “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, góp phần lan tỏa nhận thức về giá trị nông sản trong nước.

Ông Nguyễn Ngọc Bình (Giám đốc Công ty Cổ phần Thảo dược Liên kết Việt Nam) chia sẻ thêm kinh nghiệm: “Chúng tôi đầu tư nhà máy công nghệ cao, đồng thời liên kết cùng bà con nông dân trồng thảo dược như đinh lăng, khổ qua rừng… đạt chuẩn, rồi chế biến thành trà và thức uống đóng chai. Nhờ tham gia các điểm giới thiệu sản phẩm OCOP, cộng với sàn online, chúng tôi kết nối mạnh mẽ hơn đến khách hàng trên mọi miền. Điều quan trọng là phải kiên trì xây dựng uy tín, tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, tiếp cận thị trường theo hướng bền vững.”

Thách Thức Và Giải Pháp Cho Giai Đoạn Tới

Định hướng chung của tỉnh Ninh Thuận là tiếp tục hoàn thiện chương trình OCOP, trong đó tập trung:

1. Nâng cao chất lượng và số lượng sản phẩm: Sản phẩm phải đạt các tiêu chí về an toàn, hương vị, nguồn gốc, cũng như ý nghĩa văn hóa.
2. Mở rộng quy mô và giữ vững đầu ra: Đảm bảo nguồn cung ổn định, xây dựng hợp đồng liên kết nông dân – doanh nghiệp, tạo tiền đề cho sản xuất lớn.
3. Xúc tiến thương mại toàn diện: Kết hợp giữa sàn online, điểm bán trực tiếp, quảng bá qua các hội chợ, kết nối với các địa phương lớn, đẩy mạnh giao thương liên tỉnh và quốc tế.
4. Cập nhật công nghệ chế biến, bảo quản: Hướng đến chuỗi khép kín, bền vững, nâng tầm giá trị cho nông sản đặc thù.
5. Đào tạo nguồn nhân lực: Giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất nắm vững kỹ năng kinh doanh, tiếp thị, quản lý tài chính, thương mại xuyên biên giới.

Theo chia sẻ của ông Kiều Tấn Đạt: “Mục tiêu năm 2025 của chúng tôi là tiếp tục tăng số lượng sản phẩm OCOP, trong đó phấn đấu có thêm sản phẩm 4 sao, tiến tới 5 sao. Rất cần sự chung tay của các cấp, ngành, đồng thời tạo điều kiện tiếp cận vốn, khoa học kỹ thuật và thị trường để các chủ thể OCOP thực hiện mục tiêu này.”

Tinh Hoa Hội Tụ, Vươn Ra Thế Giới

Buổi tọa đàm “Tỏa sáng sản phẩm OCOP Ninh Thuận” cho thấy một bức tranh sống động của nông nghiệp hiện đại, gắn kết truyền thống với đổi mới sáng tạo. Từ hành tím, nho, táo, rong sụn đến nước mắm, thịt dê cừu, thảo dược… mọi sản phẩm đều ẩn chứa giá trị văn hóa, tiềm năng kinh tế và bản sắc vùng đất nắng gió.

Trong giai đoạn tới, khi xu hướng thị trường chuyển dịch mạnh mẽ sang phương thức mua sắm trực tuyến, việc đẩy mạnh kênh thương mại điện tử, kết hợp xây dựng hình ảnh sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế là hướng đi tất yếu. Dù còn những khó khăn về chi phí, năng lực quản lý, song với sự hỗ trợ tích cực từ chính quyền, các sở, ban, ngành, cùng tinh thần nỗ lực của doanh nghiệp và hợp tác xã, sản phẩm OCOP Ninh Thuận được kỳ vọng không chỉ “tỏa sáng” trong nước mà còn vươn ra thế giới.

Những mô hình liên kết sản xuất – tiêu thụ, những câu chuyện thành công bước đầu về ứng dụng công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, hay những cam kết tiêu thụ liên tỉnh, tất cả đang góp phần đưa nông sản Ninh Thuận lên một tầm cao mới. Đây chính là minh chứng rõ ràng nhất cho hiệu quả của chương trình OCOP, nơi tinh hoa hội tụ để khẳng định giá trị lâu dài, bền vững.

“Chúng tôi tin rằng, khi sản phẩm OCOP được nâng tầm, người nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp đều được hưởng lợi, và trên hết, giá trị văn hóa, đặc trưng của địa phương sẽ được lan tỏa rộng khắp. Đó mới là thành công cuối cùng mà OCOP hướng tới.”

Để “tỏa sáng” đúng nghĩa, mỗi sản phẩm phải duy trì chất lượng ổn định, nâng cao giá trị thương hiệu, không ngừng sáng tạo để theo kịp thị hiếu. Và khi đã sẵn sàng, cánh cửa thị trường toàn cầu chắc chắn sẽ mở ra, chào đón những nông sản độc đáo, mang đậm dấu ấn vùng miền, nhưng vẫn đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế một cách vững vàng.

Nguồn: TH Ninh Thuận