Cốm gạo miền Tây: Nghề xưa, hương mới

Hương cốm gạo, món quà quê truyền thống, mang hương vị đồng nội và ký ức tuổi thơ. Nghề làm cốm gạo giữ gìn tinh hoa qua nhiều thế hệ, sáng tạo với biến tấu hiện đại, trở thành biểu tượng văn hóa và sản phẩm du lịch độc đáo.

Nơi Gìn Giữ Hồn Quê Trong Từng Hạt Cốm

Hạt cốm gạo – thứ quà quê mộc mạc nhưng đầy sức hút – mang trong mình hơi thở của đồng nội, hương vị của ký ức và niềm tự hào của một nghề truyền thống. Trải qua bao thăng trầm, nghề làm cốm gạo vẫn tồn tại, hòa mình vào nhịp sống hiện đại, vừa giữ lại hương vị quê hương vừa mang đến những sáng tạo độc đáo.

Chị Hiền, một người thợ làm cốm ở Vĩnh Long, tâm sự: “Cốm gạo như tuổi thơ của tôi. Ngày trước, khi chưa có nhiều bánh kẹo ngoại nhập, cốm là món ăn quen thuộc, được làm từ những gì sẵn có trong nhà. Bây giờ, tôi muốn giữ nghề này như cách lưu lại hơi thở của quê hương trong từng chiếc bánh.”

Quy Trình Công Phu: Hạt Lúa Nở Thành Ký Ức

Hành trình tạo nên cốm gạo thơm lừng bắt đầu từ việc chọn lựa nguyên liệu kỹ lưỡng. Người thợ phải chọn giống lúa tốt nhất, đảm bảo độ thơm, dẻo, và nở đều khi rang. Hạt lúa sau đó được rang bằng chảo cát nóng trong khoảng 30 giây, khi vỏ trấu bung ra, để lộ những hạt cốm trắng mịn, giòn tan.

Anh Bình, một thợ làm cốm lâu năm, chia sẻ: “Công đoạn này không đơn giản. Rang lúa phải nhanh tay, đều nhiệt. Chỉ chậm một chút là hạt cốm bị cháy hoặc không nở đều. Thời gian ngắn nhưng đòi hỏi sự tập trung cao.”

Hương Vị Quê Hương Trong Từng Chiếc Bánh

Sau khi rang, cốm được trộn cùng các nguyên liệu như nước cốt dừa, đường mía, mạch nha, gừng, đậu phộng. Từng mẻ cốm nóng hổi được nhào quyện với nhau, tạo nên món bánh béo ngậy, thơm lừng.

Chị Hồng Ân, một thợ cốm tại Cái Bè, bộc bạch: “Ngày xưa, cốm gạo chỉ xuất hiện trong dịp lễ, tết. Nhưng bây giờ, nó đã trở thành món ăn gắn liền với đời sống hàng ngày. Đặc biệt, mỗi dịp làm cốm, tôi cảm nhận được cái tình của ông bà cha mẹ trong từng công đoạn.”

Biến Tấu Để Nghề Sống Mãi

Không dừng lại ở những công thức truyền thống, nghề cốm gạo đã có những biến tấu độc đáo để đáp ứng nhu cầu hiện đại. Các loại cốm sầu riêng, cốm gấc, và thậm chí là cốm chà bông, cốm ngũ cốc dinh dưỡng đã ra đời, vừa giữ lại nét truyền thống vừa mang hơi thở mới.

Chị Hiền nói thêm: “Cốm truyền thống ngon nhưng nếu không thay đổi, người trẻ sẽ không mặn mà. Vì vậy, tôi kết hợp thêm các nguyên liệu mới như lá dứa, trái gấc để làm phong phú hương vị. Đây là cách để nghề không bị mai một.”

Giá Trị Văn Hóa Và Du Lịch Từ Nghề Cốm Gạo

Cốm gạo không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng văn hóa, là điểm nhấn trong hành trình khám phá miền Tây. Tại nhiều làng nghề, du khách có thể tham gia làm cốm, từ rang lúa, sàng vỏ trấu đến trộn nguyên liệu. Những trải nghiệm này tạo nên sự gắn kết giữa khách du lịch với văn hóa địa phương.

“Tôi từng dẫn khách du lịch đến các cơ sở làm cốm, và ai cũng thích thú khi tận mắt chứng kiến quy trình làm cốm thủ công. Đây chính là cách để giữ nghề và quảng bá văn hóa quê hương,” chị Hiền, một hướng dẫn viên du lịch, chia sẻ.

Hành Trình Cốm Gạo Vươn Xa

Tại các địa phương như Vĩnh Long, Cái Bè, Vũng Liêm, nghề làm cốm gạo vẫn được duy trì như một phần không thể thiếu của đời sống. Các gia đình làm nghề đều có bí quyết riêng để cốm giữ được hương vị truyền thống nhưng vẫn mang nét mới lạ. Với sự tận tâm và sáng tạo, những người thợ làm cốm đã và đang đưa hương vị này vượt ra khỏi biên giới làng quê, đến với các thị trường lớn hơn.

Hương cốm gạo không chỉ là mùi thơm của đồng nội mà còn là sự kết tinh từ tình yêu quê hương, sự sáng tạo và bàn tay tài hoa của người thợ. Những chiếc bánh cốm nhỏ bé chứa đựng cả một bầu trời ký ức, vừa quen, vừa lạ, khiến ai đã nếm qua đều khó lòng quên được. Hương cốm gạo – lời thì thầm của đồng nội, sẽ còn bay xa hơn, như cách nó đã sống mãi trong lòng người Việt.