Thuyền Xưa: Khát vọng dựng lại vị thế nước mắm Việt trên bản đồ thế giới

Từ một người mẹ đam mê nấu nướng đến nhà sáng lập thương hiệu nước mắm sạch nổi bật của Việt Nam, hành trình của Đoàn Phương Ly là minh chứng cho một thế hệ khởi nghiệp đầy nội lực, am hiểu thị trường và khao khát nâng tầm bản sắc Việt từ căn bếp mỗi gia đình.

Khi người phụ nữ vào bếp để viết lại vị thế nước mắm

Ở thời đại của thực phẩm chế biến nhanh và chuỗi cung ứng toàn cầu, nước mắm – thứ gia vị tưởng như đơn giản – lại trở thành điểm khởi đầu của một cuộc cách mạng bếp Việt. Không phải bằng quảng cáo rầm rộ hay chiến dịch định vị hào nhoáng, thương hiệu Thuyền Xưa khởi nguồn từ một câu hỏi đầy chân thật của chính người sáng lập: “Tại sao món ngon Việt không có được một loại nước mắm thật sự xứng đáng?”

Đó là năm 2017. Đoàn Phương Ly – người phụ nữ đã có hơn một thập kỷ kinh nghiệm trong ngành hàng tiêu dùng, marketing và thương mại điện tử – chọn rẽ ngang. Khi ấy, chị đã là một nhà phân phối có tiếng cho nhiều nhãn hàng lớn. Nhưng chính trải nghiệm làm mẹ và niềm tin vào sức mạnh của ẩm thực quê nhà đã thôi thúc chị bắt đầu hành trình làm nước mắm, không chỉ để bán, mà để gìn giữ một phần hồn Việt đang có nguy cơ mai một giữa làn sóng công nghiệp hóa khẩu vị.

Giữ đúng 3 chữ: chân – thật – nhất

Với chị Ly, để tạo nên một loại nước mắm tử tế không thể chỉ dựa vào câu chuyện thương hiệu. Thuyền Xưa ra đời với sứ mệnh rõ ràng: làm ra loại nước mắm chân thật nhất, ít ai dám làm, dù cho hành trình đó không dễ bước.

Chọn Phú Quốc – nơi vẫn còn giữ được những ngư trường truyền thống và nghề ủ mắm bằng gỗ bời lời – Thuyền Xưa ký hợp đồng dài hạn với nhà thùng, đặt tiêu chuẩn riêng về nguyên liệu đầu vào, về độ đạm, về thời gian ủ và cả cách rút mắm từng giọt.

Chai nước mắm của Thuyền Xưa có thể không phải là lựa chọn rẻ nhất trên kệ hàng. Nhưng là lựa chọn chân thực nhất cho những ai còn tin rằng mỗi món ăn ngon đều bắt đầu từ sự tử tế.

Phú Quốc – thiên thời, địa lợi, nhân hòa

Lý giải vì sao chọn nước mắm Phú Quốc làm trọng tâm phát triển, chị Ly nhấn mạnh đến 5 yếu tố then chốt: cá cơm than đạm cao; muối biển Bà Rịa đạt chuẩn vị; độ ẩm lý tưởng trên đảo; thùng gỗ bời lời quý hiếm; và cuối cùng, thời gian ủ truyền thống đủ 12–14 tháng.

Tất cả làm nên thứ nước mắm có vị hậu ngọt, màu cánh gián sánh, thơm dịu tự nhiên mà không cần bất kỳ chất phụ gia hay đường hóa học nào. Một mùi vị cổ truyền, gần như đã vắng bóng trên thị trường đại trà.

Làm thương hiệu bằng trái tim, bán hàng bằng sự chân thành

Trong một thế giới số hóa, nơi nhà nhà chạy ads và đổ hàng vào siêu thị, Thuyền Xưa chọn con đường đi ngược: bán hàng trực tiếp qua mạng xã hội và thương mại điện tử, nhưng dựa hoàn toàn vào trải nghiệm thật và nội dung do chính đội ngũ sản xuất.

Từ những video nấu món truyền thống, đến những bài chia sẻ thật thà từ cộng đồng mẹ bỉm, tất cả tạo nên một làn sóng tự nhiên lan tỏa. Chính người dùng trở thành người kể chuyện, người bán, người bảo vệ cho thương hiệu.

Có lẽ vì thế mà chỉ sau vài năm, nước mắm Thuyền Xưa đã có chỗ đứng vững vàng trên các sàn TMĐT và trở thành sản phẩm gợi nhớ đầu tiên khi ai đó tìm kiếm nước mắm sạch, nước mắm cho bé hay nước mắm không phụ gia.

Không chỉ là một chai nước mắm, mà là cả một nền văn hóa bếp Việt

Khi được hỏi về tương lai của Thuyền Xưa, chị Ly không nói đến thị phần hay doanh số. Điều chị trăn trở là làm sao để nước mắm Việt – đúng nghĩa – có mặt trong từng bữa ăn gia đình Việt, từng quán cơm, quán phở, thậm chí trong menu của nhà hàng cao cấp.

Với chị, văn hóa ẩm thực Việt không thể vươn xa nếu thiếu đi một thứ gia vị xứng đáng. Và người Việt sẽ không thể ngẩng cao đầu nếu cứ mãi phải dùng nước chấm công nghiệp hoặc thương hiệu ngoại.

Hành trình đó cần thời gian. Nhưng như một con thuyền xưa kiên trì vượt sóng, chị Ly và cộng sự vẫn bền bỉ, từng bước nhỏ, lặng lẽ mở rộng thị phần, nâng chuẩn ngành hàng, và viết lại cách nhìn về nước mắm truyền thống bằng chính niềm tin và đam mê.

Một góc nhìn khác về khởi nghiệp Việt

Câu chuyện của Thuyền Xưa cũng là lời nhắc rằng khởi nghiệp không nhất thiết phải công nghệ cao, gọi vốn triệu đô hay IPO ồn ào. Có những hành trình bắt đầu từ trái tim, bám rễ vào văn hóa, bền bỉ theo cách rất Việt Nam: cẩn trọng, tử tế, nhưng không bao giờ nhượng bộ với điều giả dối.

Đó có thể là lý do vì sao nước mắm Thuyền Xưa – không cần giật tít, không cần celeb – vẫn có một cộng đồng trung thành, một lượng khách hàng quay lại đều đặn, và một vị trí đặc biệt trong lòng những ai yêu bếp Việt theo cách sâu sắc nhất.