Triết ký kinh doanh chuẩn Nhật: Văn hóa doanh nghiệp là chìa khóa thành công

Kinh doanh theo chuẩn Nhật Bản không chỉ gói gọn trong kỷ luật và chất lượng, mà còn đòi hỏi sự trung thành và tư duy nhân sinh. Hãy cùng khám phá hành trình 15 năm của CEO Đặng Cán Em để hiểu rõ hơn về bí quyết xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững.

Hành Trình 15 Năm Tại Doanh Nghiệp Nhật Bản

“Khi tốt nghiệp, tôi đã xác định sẽ dấn thân vào doanh nghiệp Nhật Bản, bởi sức hút từ văn hóa và lối làm việc nghiêm túc, chỉnh chu của họ.”

Xuất phát từ niềm yêu thích ngôn ngữ và văn hóa Nhật, anh Đặng Cán Em – một người con của miền Trung, đã quyết tâm theo đuổi hành trình gắn bó cùng công ty Nhật hơn 15 năm. Ngay từ lúc còn là sinh viên, anh đã sớm xác định “chìa khóa vàng” để phát triển sự nghiệp của mình là tiếng Nhật. Từ đó, anh tìm thấy cơ hội đi Nhật đào tạo, thực tập, rồi trở lại Việt Nam tiếp tục cống hiến cho cùng một doanh nghiệp duy nhất suốt 15 năm.

Khoảng thời gian hơn một thập kỷ không những giúp anh tích lũy vốn kiến thức chuyên môn, mà còn bồi đắp tầm nhìn chiến lược, đặc biệt về lĩnh vực nhân sự và quản trị. Việc trưởng thành từ vị trí nhân viên bình thường lên đến cấp quản lý, rồi trở thành chuyên gia phụ trách nhân sự, đã giúp anh hiểu rõ cách vận hành một doanh nghiệp Nhật Bản.

Câu chuyện của anh minh chứng cho sự “trọn đời” – thuật ngữ người Nhật hay dùng để chỉ sự gắn bó lâu dài giữa doanh nghiệp và người lao động. Anh chia sẻ rằng cảm xúc luôn dâng tràn mỗi khi nhớ về chặng đường 15 năm ấy. Và chính điều này đã đặt nền tảng cho ước mơ khởi nghiệp một công ty mang đậm tinh thần “chuẩn Nhật”, tên gọi Nippon Shiki Việt Nam.

Văn Hóa Doanh Nghiệp Chuẩn Nhật: 500 Năm Bền Vững

Nhật Bản được biết đến với những công ty lâu đời, có lịch sử hàng trăm năm, thậm chí 300-500 năm. Đằng sau sự trường tồn ấy là sự nghiêm túc, cam kết với chất lượng và uy tín với khách hàng. Trong tiếng Nhật, chữ “tín” được đặt lên hàng đầu. Vị thế của họ trên thế giới không chỉ đến từ công nghệ, mà còn từ tinh thần Samurai coi trọng danh dự, sẵn sàng nhận trách nhiệm nếu có sai lầm xảy ra.

Nhiều công ty Nhật Bản mang tên dòng họ, như Honda, Yama Moto… Chúng thể hiện niềm tự hào và nguyên tắc truyền thống. Với họ, uy tín là yếu tố quyết định. Chỉ cần một lần không giữ chữ tín, cơ hội hợp tác cũng gần như tan biến. Thậm chí, nếu vướng scandal về chất lượng, doanh nghiệp sẵn sàng tuyên bố phá sản để gìn giữ danh dự. Đây chính là “bí quyết” giúp họ kiên định với mục tiêu, bền vững qua nhiều thế kỷ.

Yếu Tố Giữ Chân Nhân Sự Lâu Dài

Doanh nghiệp Nhật Bản thể hiện sự đầu tư dài hạn vào con người, coi đó là nền tảng cốt lõi. Khi khởi nghiệp hay điều hành, họ đều nhắm đến sự gắn bó lâu dài. Anh Đặng Cán Em, từng giữ vị trí Trưởng phòng Hành chính – Nhân sự, đã đúc rút hai yếu tố quan trọng:

1. Từ phía doanh nghiệp:
   • Tạo môi trường tôn trọng, hỗ trợ phát triển bản thân.
   • Xây dựng lộ trình nghề nghiệp rõ ràng, thúc đẩy nhân viên.
2. Từ phía người lao động:
   • Cảm thấy yên tâm và có cơ hội thăng tiến.
   • Văn hóa trung thành được hun đúc ngay từ khi đi học.

Anh chia sẻ, ở Nhật có chính sách “tuyển dụng trọn đời” (lifetime employment) và luân chuyển nhân sự giữa các phòng ban. Điều này giúp nhân viên vừa có cơ hội phát triển, vừa thêm gắn bó. Đó là lý do nhiều người chỉ làm việc một nơi từ lúc trẻ đến khi nghỉ hưu.

Tinh Thần “Tuyển Dụng Trọn Đời” Và Bài Học Cho Thế Hệ Gen Z

Gen Z là lực lượng lao động trẻ, năng động, thích nhảy việc để tìm cơ hội mới. Tuy nhiên, đặc điểm này gây không ít khó khăn cho các doanh nghiệp, nhất là về tính ổn định nhân sự. Anh Đặng Cán Em đã chia sẻ một góc nhìn thú vị:

“Thị trường Việt Nam rất năng động. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đổ về, tạo ra cơn khát nhân sự. Các bạn trẻ thấy cơ hội, và họ thay đổi công việc thường xuyên hơn.”

Để giữ chân Gen Z, theo anh, doanh nghiệp cần:

• Xây dựng môi trường làm việc linh hoạt: Cho phép họ thể hiện sự sáng tạo, khai thác tiềm năng cá nhân.
• Đào tạo bài bản và có lộ trình thăng tiến: Giúp họ hiểu được giá trị lâu dài, làm việc có mục tiêu, đồng thời cảm nhận sự “đồng hành” của doanh nghiệp.

Đây là một bài học quan trọng, bởi Gen Z tuy thiếu kinh nghiệm, nhưng giàu ý tưởng đột phá. Nếu biết khai thác, doanh nghiệp sẽ hưởng lợi từ sự đổi mới và nhiệt huyết.

Triết Lý “Chữ Tín” Và Sự Hoàn Hảo Trong Kinh Doanh

Anh Đặng Cán Em kể lại kỷ niệm khi còn làm việc trong doanh nghiệp Nhật, phải chỉnh sửa một báo cáo đến năm lần. Lúc đó, sếp của anh chỉ gợi ý sửa một phần nhỏ, để anh “tự tìm” những lỗi còn lại. Quá trình này dạy anh về sự tỉ mỉ, tinh thần “lùi lại một bước” để nhìn vấn đề như người đọc. Tất cả vì mục tiêu hoàn thiện đến mức tối đa.

Nhật Bản dùng từ kaizen (cải tiến không ngừng) và kirei (đẹp, sạch sẽ, hoàn hảo) để định hướng chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Đó là lý do, hễ nhắc đến hàng hóa Nhật, người tiêu dùng trên khắp thế giới đều tin tưởng. Cái giá phải trả nhiều khi cao, nhưng họ vẫn sẵn sàng đầu tư để giữ vững uy tín.

Business Matching: Cầu Nối Giao Thương Việt – Nhật

Sau 15 năm làm việc, CEO Đặng Cán Em khởi nghiệp với Nippon Shiki Việt Nam, chuyên về y tế, giáo dục, và business matching. Trong đó, business matching (kết nối giao thương) là dịch vụ cốt lõi, giúp doanh nghiệp Việt và Nhật tìm thấy nhau.

“Nhiều doanh nghiệp Nhật có nhu cầu đầu tư, chuyển giao công nghệ; ngược lại, Việt Nam sở hữu thị trường tiềm năng, nhân sự trẻ, chi phí cạnh tranh. Công việc của chúng tôi là tạo ra những buổi gặp gỡ, ‘match’ các bên.”

Trước mỗi thương vụ, anh và đội ngũ thường làm việc thông qua hiệp hội, kết nối doanh nghiệp phù hợp. Họ tổ chức đoàn khảo sát, kết hợp du lịch, thăm nhà máy, hệ thống phân phối… Qua đó, hai bên hiểu nhau, nhen nhóm niềm tin và hình thành những hợp tác giá trị.

– Một “Case Study” ấn tượng

Anh từng chia sẻ về thương vụ giữa một hệ thống nha khoa có tám chi nhánh tại Tokyo và một đối tác Việt Nam. Phía Nhật đặt ra nhiều tiêu chí, từ quy mô đến tầm nhìn phát triển. Mặt khác, họ muốn tìm đối tác cùng chung “triết lý nhân sinh”, mong muốn đem lại giá trị y tế chuẩn Nhật cho cộng đồng.

“Ngày đầu, chúng tôi không nói gì về tiền bạc. Họ chỉ muốn chia sẻ sở thích, nhân sinh quan. Với người Nhật, nếu đối tác và họ cùng chung tinh thần vì cộng đồng, họ mới đi tiếp. Bởi họ xác định: không có đối tác thì vẫn sống tốt, song hợp tác là để mạnh hơn.”

Kết quả, quá trình đàm phán kéo dài gần một năm. Họ liên tục gặp gỡ, đi ăn tối, tìm hiểu tính cách, quan điểm sống của nhau. Cuối cùng, thương vụ thành công, và dịch vụ nha khoa này đã được chuyển giao thành công sang Việt Nam.

Thách Thức Và Cơ Hội Cho Doanh Nghiệp Trẻ

Nhiều doanh nghiệp startup Việt Nam lo ngại khi làm việc với doanh nghiệp Nhật có bề dày trăm năm. Họ sợ “thiếu thâm niên” hay “không cùng đẳng cấp”. Tuy nhiên, theo anh Đặng Cán Em, trở ngại này không hẳn là rào cản nếu bạn có nguồn lực tốt và tinh thần chuẩn bị kỹ lưỡng.

– Chuẩn bị pháp lý

Khi mở rộng sang thị trường Nhật Bản, doanh nghiệp cần vững về pháp lý, tối thiểu phải có đội ngũ hoặc cố vấn am hiểu luật quốc tế, luật thương mại song phương. Nếu không, chỉ một sơ suất nhỏ cũng dẫn đến tranh chấp, trì hoãn hợp đồng.

– Nhân sự thông thạo ngôn ngữ và văn hóa

Để giao thương thuận lợi, người phụ trách chính cần hiểu ít nhất một ngoại ngữ thông dụng. Với Nhật Bản, nếu có thể nói tiếng Nhật, cơ hội thành công càng cao. Bên cạnh đó, cần nắm bắt được phong tục, lễ nghi, đặc biệt là cách đối tác Nhật suy nghĩ, ra quyết định.

– Chữ tín và Logistics

“Chúng ta phải định vị sản phẩm theo đúng chuẩn mực, sẵn sàng bảo hành, đảm bảo chất lượng. Khi đã cam kết, phải giữ chữ tín tuyệt đối.”

Việc xây dựng chuỗi cung ứng, lưu thông hàng hóa (logistics) cũng đóng vai trò quyết định. Nếu bạn kinh doanh thực phẩm, hàng tươi sống, quy trình bảo quản và vận chuyển phải đạt chuẩn quốc tế. Nếu làm công nghệ, đường truyền, bảo mật thông tin phải luôn được đảm bảo.

Nghệ Thuật “Bắt Cầu” Của Người Kết Nối

Trong một buổi gặp gỡ giao thương, tâm lý hai bên đối tác thường phòng vệ, ngại mở lòng. Vai trò của người trung gian (đơn vị business matching) giống như “keo gắn kết”. Anh Đặng Cán Em nhấn mạnh:

“Tôi coi mình là thỏi nam châm, cần tạo ra sức hút giúp hai bên xích lại gần nhau. Họ lo lắng, e ngại ư? Mình phải cung cấp dữ liệu, tạo bầu không khí thân thiện, cho họ thấy mình đã nghiên cứu kỹ.”

Để làm được điều đó, bạn cần:

1. Nguồn năng lượng tích cực: Không phải lúc nào cũng cười, nhưng phải biết cách khơi dậy hứng khởi.
2. Kiến thức chuyên môn: Mỗi ngành, mỗi dự án lại có yêu cầu khác nhau. Bạn phải biết họ cần gì, hay ít nhất có sự chuẩn bị trước những thuật ngữ, số liệu liên quan.
3. Tính kỷ luật và chỉnh chu: Chuẩn bị sẵn tài liệu, hồ sơ, kế hoạch… và cả đối chiếu ngôn ngữ nếu gặp tình huống dịch thuật phức tạp.

Kinh Nghiệm Và Lời Khuyên Cho Các Startup

Đừng để thâm niên ngắn khiến bạn tự ti. Những tập đoàn Nhật Bản, trước khi quyết định ký kết, đều dành thời gian để nghiên cứu hồ sơ ứng viên. Nếu họ đã chọn bạn vào vòng đàm phán, nghĩa là họ chấp nhận một cuộc chơi sòng phẳng, không còn chuyện “thiếu kinh nghiệm” làm rào cản.

Thay vì lo lắng, hãy tập trung vào thế mạnh của mình: sản phẩm độc đáo, mô hình kinh doanh sáng tạo, đội ngũ nhân sự tài năng… Cùng với đó là hệ thống pháp lý, kế hoạch logistics, và đặc biệt, chữ tín. Anh Đặng Cán Em gọi đó là “chìa khóa kinh doanh”:

“Chữ tín là nền tảng tối cao. Chỉ cần một lần sai hẹn, đối tác Nhật có thể rời bỏ bạn. Nhưng nếu bạn luôn sẵn sàng, chất lượng sản phẩm tốt, có trách nhiệm với khách hàng, họ sẽ đặt niềm tin vào bạn.”

Tương Lai Của Văn Hóa Doanh Nghiệp Chuẩn Nhật

Văn hóa Nhật Bản gắn liền với tính kỷ luật, trung thành, nguyên tắc ứng xử, và chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các startup, có thể học hỏi từ họ để xây dựng sự bền vững. Giai đoạn đầu bao giờ cũng khó khăn, nhất là khi văn hóa “sống nhanh” vẫn còn phổ biến. Nhưng nhìn xa, việc đầu tư bài bản chính là nền móng để vươn ra sân chơi toàn cầu.

Không dừng lại ở các lĩnh vực truyền thống, thế hệ doanh nghiệp Việt trẻ ngày nay đang khai phá thị trường mới như fintech, AI, nông nghiệp công nghệ cao, xuất khẩu dịch vụ… Tại đây, “chuẩn Nhật” hoàn toàn có thể vận dụng, dung hòa với sự sáng tạo, nhạy bén của người Việt, tạo nên lợi thế cạnh tranh khác biệt.

Hành trình 15 năm gắn bó với doanh nghiệp Nhật Bản đã tạo cơ hội cho anh Đặng Cán Em hiểu sâu sắc về nền tảng văn hóa, triết lý kinh doanh và đặc biệt là tầm quan trọng của “chữ tín”. Từ đó, anh mang những chuẩn mực “chuẩn Nhật” để thành lập Nippon Shiki Việt Nam, tiếp tục sứ mệnh kết nối, giúp doanh nghiệp hai nước tìm được tiếng nói chung.

Bài học anh để lại không chỉ dành riêng cho những ai đang làm trong môi trường Nhật Bản, mà còn là kim chỉ nam cho bất kỳ doanh nghiệp Việt nào muốn xây dựng một văn hóa bền vững, chú trọng nhân sự và phát triển lâu dài. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, “giữ chân người tài” và “giữ chữ tín” sẽ là hai cột mốc định hình vị thế của doanh nghiệp trên chặng đường hội nhập.

Văn hóa doanh nghiệp chuẩn Nhật Bản là khối nền tảng giá trị, từ kỷ luật, trung thành, đến sự hoàn hảo trong mỗi chi tiết. Câu chuyện của CEO Đặng Cán Em cho thấy, chỉ khi trân trọng con người, gìn giữ uy tín, chúng ta mới có thể vươn xa, sẵn sàng đón lấy cơ hội giao thương và phát triển bền vững trên sân khấu quốc tế.