Saigon Co.op: Bước chuyển mình của hệ thống bán lẻ thuần Việt

Từng tiên phong trong dịch vụ hậu cần mùa dịch và không ngừng thử nghiệm số hóa, Saigon Co.op đang vươn mình mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Với cương vị Tổng Giám đốc trẻ nhất, ông Nguyễn Anh Đức khẳng định tầm nhìn gắn liền với giá trị cộng đồng và sứ mệnh phục vụ người Việt.

Saigon Co.op, đơn vị bán lẻ hợp tác xã dẫn đầu, đang chuyển mình mạnh mẽ trước làn sóng số hóa. Dưới sự dẫn dắt của CEO Nguyễn Anh Đức – “thuyền trưởng” trẻ nhất lịch sử Saigon Co.op – doanh nghiệp không chỉ giữ vững bản sắc mà còn bứt phá với nhiều mô hình bán lẻ mới mẻ, khẳng định vị thế thuần Việt trên thương trường.

Hướng Đi Của CEO Trẻ Và “Lá Thư” Chống Dịch

Ngay giữa cao điểm dịch COVID-19, khi TP.HCM phải siết chặt giãn cách, Saigon Co.op bổ nhiệm ông Nguyễn Anh Đức làm Tổng Giám đốc (tháng 4/2020). Ông chọn mở đầu nhiệm kỳ bằng một bức thư gửi toàn thể 18.000 cán bộ nhân viên, truyền đi thông điệp quyết tâm bám trụ thị trường và giữ vững nguồn cung ứng hàng thiết yếu cho người dân.

“Công việc CEO Saigon Co.op vừa nhọc nhằn, khó khăn, lại vô cùng phức tạp. Nhưng cũng chính những thử thách ấy mang đến cho tôi niềm tự hào về giá trị dành cho cộng đồng, xã hội, cho đất nước mình.” (Ông Nguyễn Anh Đức, Tổng Giám đốc Saigon Co.op)

Trong bối cảnh cửa hàng, siêu thị khắp nơi đóng cửa, thư động viên này đã “giữ chân” đội ngũ, giúp Saigon Co.op vững vàng vượt qua giai đoạn khốc liệt. Không chỉ về mặt “tinh thần”, Saigon Co.op còn nỗ lực trên mặt trận “hậu cần” – duy trì nguồn cung, linh hoạt luân chuyển và phân phối thực phẩm xuyên suốt các vùng bị phong tỏa.

Câu Chuyện 35 Năm Và Bài Học “Bám Rễ” Hợp Tác Xã

Saigon Co.op khởi đầu từ năm 1989, đặt nền móng cho mô hình hợp tác xã tiêu dùng ở Việt Nam. Tinh thần “kinh tế tập thể” được ông Nguyễn Anh Đức nhận định là sức mạnh cốt lõi quyết định bản sắc, khó có thể “thoát ly” nhưng đồng thời cũng mang lại nhiều ưu thế về kết nối quốc tế.

Trên thế giới, nhiều tổ chức hợp tác xã thành công đến từ các nước G7 như Nhật, Hàn, Thụy Điển. Saigon Co.op – với sự hỗ trợ ban đầu từ KF (Thụy Điển) – đã phát triển mô hình bán lẻ hiện đại, thành lập Co.opmart Cống Quỳnh đầu tiên (năm 1996). Lộ trình 35 năm hình thành và phát triển, cùng vị thế “thương hiệu bán lẻ thuần Việt” phủ sóng 44 tỉnh thành.

“Nền tảng hợp tác xã vừa mang lại đặc quyền trong việc phục vụ cộng đồng, vừa là chìa khóa gắn kết quốc tế. Chúng tôi thừa hưởng nhiều tư vấn chiến lược từ KF để có được mô hình siêu thị hiện đại như hôm nay.”

Tuy vậy, cơ chế hợp tác xã cũng đưa ra nhiều ràng buộc về vốn và quy định đầu tư, khiến Saigon Co.op đôi lúc “chậm chân” hơn doanh nghiệp tư nhân. Nhưng đây cũng là động lực để Saigon Co.op sáng tạo, linh hoạt trong các hình thức huy động nguồn lực khác nhau.

“Private Label” – Sự Hòa Quyện Của Sàn Và Nhà Sản Xuất

Hàng nhãn riêng (private label) đã nổi lên như xu hướng tất yếu ở các tập đoàn bán lẻ toàn cầu. Tuy nhiên, Saigon Co.op chủ trương phát triển tỷ lệ hàng nhãn riêng ở mức vừa phải (hiện chỉ khoảng 7% tổng doanh thu), nhằm hài hòa quyền lợi nhà sản xuất trong nước.

“Hàng nhãn riêng của Co.op không nhằm đánh bật thương hiệu của các doanh nghiệp nhỏ lẻ. Chúng tôi chọn đồng hành cùng nhà sản xuất Việt để cạnh tranh với các thương hiệu FDI.”

Chương trình hàng nhãn riêng ở Saigon Co.op (Select, Happy, Finest…) mang tính “đồng thương hiệu”: nhà bán lẻ ký hợp đồng với các đơn vị cung ứng nội địa để sản xuất theo tiêu chuẩn chung. Không chỉ dừng ở thị trường trong nước, Saigon Co.op còn hướng đến xuất khẩu hàng private label – khẳng định uy tín “made in Vietnam” trên trường quốc tế.

Đa Dạng Hóa Mô Hình: Từ Co.opXtra Đến Cửa Hàng Smile

Để phục vụ mọi nhóm khách hàng, Saigon Co.op đã phát triển nhiều chuỗi siêu thị và cửa hàng mini: Co.opmart, Co.opXtra, Co.opSmile, Finelife, Cheers…, phủ rộng toàn quốc. Con số xấp xỉ 900 điểm bán mang đến khả năng tiếp cận sâu, rộng cho người tiêu dùng Việt.

Câu hỏi đặt ra: Hệ thống có bị “dàn trải” quá mức trước sức ép cạnh tranh từ các chuỗi nước ngoài? Theo ông Nguyễn Anh Đức, trong môi trường hiện đại, việc đa dạng mô hình là phù hợp với từng phân khúc và thói quen mua sắm. Mỗi địa phương lại cần một hình thức “Co.op” riêng, linh hoạt về quy mô lẫn chủng loại hàng.

Chuyển Đổi Số: Từ “Scan & Go” Đến Robot Hỗ Trợ

Không muốn dừng lại ở kinh doanh vật lý, Saigon Co.op đầu tư mạnh vào công nghệ:

• Scan & Go: Khách quét mã sản phẩm, đặt hàng bằng điện thoại, không cần chờ thu ngân, sau đó nhận hàng tại quầy hoặc giao tận nhà.
• Self-checkout: Quầy thanh toán tự động xuất hiện tại Co.opXtra Long Bình và một số cửa hàng thí điểm, thu hút nhiều khách trẻ.
• Robot: Robot di động trưng bày sản phẩm, hỗ trợ vận chuyển, thậm chí giải đáp thắc mắc cơ bản. Dù quá trình thử nghiệm còn nhiều vướng mắc, doanh nghiệp khẳng định tiếp tục lắng nghe ý kiến khách hàng để điều chỉnh.

“Người tiêu dùng Việt ngày càng yêu cầu cao về tiện ích, kể cả Gen X hay Gen Z. Bằng chứng là nhu cầu thanh toán ‘không tiền mặt’ và tự phục vụ đang có xu hướng tăng.”

Saigon Co.op còn triển khai dịch vụ Drive-thru, đón trước xu hướng mua nhanh và “tiết kiệm thời gian” của nhóm khách bận rộn.

Livestream & “Combo Tết” – Lời Giải Cho Kinh Tế Trực Tuyến

Trước sự trỗi dậy của kinh tế livestream, Saigon Co.op cho biết không thể đứng ngoài xu thế. Doanh nghiệp thừa nhận từng thử nghiệm nhưng chưa khai thác triệt để. Theo CEO Nguyễn Anh Đức, livestream sẽ được “làm mới” qua các dịp lễ Tết để đưa combo sản phẩm đến gần hơn với khách hàng.

“Chúng tôi đang chuẩn bị livestream giới thiệu combo Tết như mâm cỗ gia tiên, thịt kho hột vịt… Toàn bộ nguyên vật liệu đều đảm bảo nguồn gốc Việt Nam. Người tiêu dùng có thể đặt ‘trọn gói’, tiết kiệm thời gian.”

Hình thức livestream chuyên đề, tập trung vào nhóm sản phẩm đặc trưng như “đặc sản vùng miền” cũng đang được nghiên cứu mở rộng. Bài toán cạnh tranh trực tuyến, ở góc độ Saigon Co.op, phải gắn với tính “thực chất” của sản phẩm, tránh lạm dụng mã giảm giá hay chiêu “flash sale” ngắn hạn.

Bài Toán Big Data: “5 Triệu Khách Hàng” Là Kho Vàng

Sau 25 năm xây dựng chương trình khách hàng thân thiết (từ năm 1998), Saigon Co.op đã có 5 triệu khách hàng tham gia. “Kho dữ liệu” này – theo CEO Nguyễn Anh Đức – là tiềm năng vô giá nhưng còn chưa được tối ưu:

“Dù số lượng thành viên lớn, chúng tôi thừa nhận cần đẩy mạnh phân tích big data sâu hơn. Điều này đòi hỏi đầu tư công nghệ và con người. Tương lai, Co.op sẽ không chỉ dừng ở ưu đãi tại siêu thị, mà còn hợp tác với ngành vé máy bay, du lịch, khách sạn…”

Nhu cầu tích lũy điểm để đổi các dịch vụ khác nhau, thay vì chỉ giới hạn trong siêu thị, đang trở thành trào lưu. Saigon Co.op hi vọng tiếp tục liên minh với nhiều doanh nghiệp để tạo thành hệ sinh thái. Mục tiêu cuối cùng là nâng cấp trải nghiệm cho 5 triệu khách trung thành, đồng thời mở rộng ra nhóm khách trẻ.

Trách Nhiệm Với Cộng Đồng: Khẳng Định “Hồn Cốt” Hợp Tác Xã

Dù hoạt động trên cơ chế thị trường, Saigon Co.op vẫn luôn giữ tinh thần vì cộng đồng, triển khai nhiều công trình xã hội. Đơn cử, nhân dịp kỷ niệm 35 năm, mỗi đơn vị trực thuộc (tổng 150 đơn vị) cam kết xây ít nhất một công trình công ích: thư viện, nhà vệ sinh cho trường học, điểm tập thể dục ở khu dân cư…

“Lúc khó khăn, tôi muốn Saigon Co.op vẫn là ‘bạn thân’ của mọi nhà, sẵn sàng đồng hành với địa phương trong các hoạt động an sinh. Đó là tinh thần của kinh tế hợp tác.”

Không dừng lại ở TP.HCM, Saigon Co.op còn triển khai mô hình Hub Online hỗ trợ thu mua nông sản các tỉnh, mở rộng kênh tiêu thụ hàng Việt, từng bước giúp nâng cao năng lực cạnh tranh nông nghiệp địa phương.

“Thử Thách Càng Lớn, Saigon Co.Op Càng Thú Vị”

Nhiều ý kiến cho rằng cạnh tranh càng gay gắt, Saigon Co.op càng phải dữ dằn, quyết đoán. Tuy vậy, ông Nguyễn Anh Đức khẳng định đội ngũ sẽ không đánh mất “cái hồn” của hợp tác xã – vừa gắn kết cộng đồng, vừa phục vụ vì lợi ích người tiêu dùng Việt Nam.

“Tôi mong bất cứ lúc nào có ý định mua sắm, mọi người sẽ nghĩ đến Saigon Co.op. Dù 5 năm, 10 năm, hay 35 năm nữa, chúng tôi vẫn giữ vững tinh thần vì cộng đồng, chuẩn bị tốt nhất cho mọi hoàn cảnh.”

Nhìn về tương lai, Saigon Co.op có thể hợp tác chặt chẽ với các nền tảng số hàng đầu, mở rộng hệ sinh thái khách hàng, nâng tầm doanh nghiệp hợp tác xã trong thế kỷ 21. Từ một “thương hiệu thuần Việt”, Saigon Co.op tiếp tục kì vọng chinh phục thị trường thế giới bằng mô hình bán lẻ giàu bản sắc – nơi người dân không chỉ mua sản phẩm, mà còn mua cả trách nhiệm với xã hội.