DJI: Hành trình từ khởi nghiệp ít người biết đến đế chế drone toàn cầu

Trong vòng chưa đầy hai thập kỷ, công ty do Frank Wang sáng lập đã biến một xưởng nhỏ lắp ráp mô hình thành đế chế công nghệ. Họ tiên phong trong lĩnh vực Drone, xây dựng nền tảng vững chắc và liên tục dẫn đầu thị trường thế giới.

Khi nhắc đến DJI, nhiều người hình dung ngay đến những thiết bị bay không người lái tân tiến, khả năng quay phim “đỉnh cao” và công nghệ ổn định hình ảnh hoàn hảo. Thế nhưng, ít ai biết rằng khởi nguồn của công ty này không hề trải đầy hoa hồng. Năm 2006, Frank Wang – một chàng thanh niên người Trung Quốc đam mê hàng không, thành lập công ty trong một căn hộ chỉ vỏn vẹn vài chục mét vuông tại Thâm Quyến. Lúc ấy, drone chỉ được xem là “mô hình điều khiển từ xa”, thị trường manh mún và tiềm năng chưa được khai thác.

Chính niềm say mê kỹ thuật và mong muốn tự tay chế tạo thiết bị bay dễ điều khiển đã đưa Frank Wang đến Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông (HKUST). Dự án tốt nghiệp về trực thăng tự động suýt khiến anh không qua nổi kỳ bảo vệ. Nhưng nhờ sự dìu dắt của Giáo sư Lý Trạch Tường, anh tiếp tục bám đuổi giấc mơ về một hệ thống điều khiển bay ổn định, chinh phục bài toán “làm sao để mô hình trực thăng có thể bay và đứng yên dễ dàng hơn”.

“Điều thúc đẩy tôi không phải viễn cảnh kiếm hàng triệu đô, mà là niềm vui khi thấy thiết bị bay ổn định giữa không trung, sẵn sàng phục vụ người dùng bằng công nghệ tối tân.” (Frank Wang chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn năm 2015)

Thâm Quyến, nơi DJI đặt trụ sở, không chỉ đơn thuần là một thành phố mà còn là “cái nôi” của ngành điện tử Trung Quốc. Với chính sách ưu đãi đầu tư và chuỗi cung ứng chất lượng cao, Thâm Quyến nuôi dưỡng hàng nghìn startup công nghệ. DJI cũng từ đó vươn lên, biến giấc mơ khởi nghiệp của Frank Wang thành một doanh nghiệp tỷ đô.

Hành Trình Khởi Nghiệp Đầy Thử Thách

Vào thời điểm 2006-2008, đội ngũ của DJI chủ yếu lắp ráp, bán trực thăng mô hình và linh kiện điện tử. Công ty non trẻ đối mặt bài toán thiếu hụt vốn, kinh nghiệm quản lý còn yếu, trong khi dòng tiền từ việc bán linh kiện khá bấp bênh. Rất nhiều rủi ro đã bủa vây, bao gồm cả nguy cơ tan rã khi những nhân sự chủ chốt lần lượt ra đi.

Tuy nhiên, Frank Wang vẫn quyết tâm theo đuổi ý tưởng “trực thăng bay ổn định dành cho mọi người”. Ở giai đoạn này, anh bắt đầu tập trung vào phát triển hệ thống điều khiển bay – “trái tim” quyết định tính năng vận hành của thiết bị. Thị trường dù nhỏ hẹp nhưng đủ để anh hiểu rằng, nếu nắm vững công nghệ cốt lõi, drone sẽ không còn là “đồ chơi” nữa mà có thể trở thành công cụ chuyên nghiệp cho quay phim, giám sát, thậm chí ứng dụng thương mại.

Năm 2008, DJI cho ra mắt mẫu trực thăng không người lái một cánh quạt giá lên tới 30.000 USD. Dù “đắt đỏ”, thiết bị này thu hút đông đảo các trường đại học, viện nghiên cứu, và công ty muốn thử nghiệm giải pháp bay không người lái. Lý do: nó tích hợp hệ thống bay ổn định hiếm hoi trên thị trường. Nhiều tổ chức quân sự, cơ quan nghiên cứu quốc phòng cũng để mắt đến công nghệ của DJI vì khả năng “bay đứng” (hover) ấn tượng.

Kể từ đó, công ty không còn phải “đau đầu” về vấn đề vốn. Càng làm ra sản phẩm tốt, DJI càng mở rộng thị phần. Nhờ “đổ sức” vào R&D, họ nhanh chóng cải tiến hệ thống điều khiển từ phiên bản Ace1 đến Ace4, hỗ trợ cả drone 4, 6 hay 8 động cơ. Chính sự linh hoạt và mục tiêu trở thành nền tảng công nghệ bay đã giúp DJI ghi dấu trên bản đồ công nghệ thế giới.

Vươn Lên Dẫn Đầu Thị Trường Drone

Năm 2012-2013, DJI tung ra dòng Phantom, đánh dấu cuộc cách mạng drone thương mại. Người dùng chỉ cần “mở hộp, lắp pin, bay ngay”. Phantom 1, Phantom 2 kết hợp với GoPro đã khiến giới quay phim du lịch “phát cuồng”. Đến Phantom 3, khi DJI phát triển camera 4K tích hợp gimbal ổn định, họ khẳng định vị trí “đầu tàu” lĩnh vực drone tiêu dùng.

“Phantom 1 khiến tôi lần đầu tiên cầm thiết bị bay mà không cần biết quá nhiều kỹ thuật. Tôi bay và quay phim dễ như dùng điện thoại.” (Ý kiến một nhà quay phim tự do ở Mỹ được trích dẫn trên diễn đàn công nghệ năm 2013)

Từ những bước đi này, DJI gần như một mình một ngựa trên “sân chơi” drone giải trí và bán chuyên. Họ liên tục cải tiến tính năng, giảm giá thành, đồng thời đảm bảo sản phẩm dễ dùng, bảo hành thuận tiện. Thị phần toàn cầu trong mảng drone tiêu dùng của DJI nhanh chóng cán mốc 70%, rồi vọt lên 85% chỉ trong vài năm.

Không dừng lại ở drone tiêu dùng, DJI còn phát triển thiết bị bay và gimbal dành cho quay phim hạng nặng. Series Zenmuse gimbal ra đời năm 2012-2013 đã thay đổi cách quay phim trên không. Từ Hollywood đến các công ty truyền thông độc lập, ai cũng muốn có gimbal Zenmuse trên drone để tiết kiệm chi phí thuê trực thăng. Đến năm 2015, DJI mua lại thương hiệu máy ảnh Thụy Điển Hasselblad, khẳng định tham vọng ở lĩnh vực quang học cao cấp.

Nhờ đó, họ chế tạo được hàng loạt camera chuyên nghiệp, từ hệ thống MFT (Micro Four Thirds) đến máy ảnh bỏ túi, thậm chí thiết kế riêng để ứng dụng điện ảnh. Kết quả: ngành quay phim thay đổi, UAV dần chiếm vai trò quan trọng trong góc máy, giúp các nhà làm phim tiết kiệm rất nhiều chi phí và công sức.

Đa Dạng Hóa Sản Phẩm Và Dịch Vụ

Thành công trong mảng giải trí và điện ảnh là bệ phóng để DJI đánh chiếm nhiều lĩnh vực khác:

• Nông nghiệp: Nhiều dòng drone chuyên dụng phun thuốc trừ sâu, rải hạt giống, giám sát mùa vụ.
• An ninh và quản lý đô thị: Các cơ quan cảnh sát, cứu hỏa, tìm kiếm cứu nạn sử dụng drone gọn nhẹ, trang bị camera nhiệt để phát hiện điểm nóng cháy rừng hoặc cứu hộ vùng lũ.
• Kiến trúc và đo đạc: Hàng loạt doanh nghiệp địa ốc và dịch vụ đo đạc đã áp dụng công nghệ quét laser, camera 3D gắn trên drone của DJI.

Dần dần, người ta thấy DJI không chỉ sản xuất thiết bị bay, mà còn bán kèm gói phần mềm, giải pháp phân tích dữ liệu, và “bắt tay” với các chuyên gia để viết ứng dụng tùy biến. Chính sách mở SDK (Software Development Kit) hỗ trợ bên thứ ba phát triển phần mềm tự động cũng giúp hệ sinh thái DJI lớn mạnh.

Cùng với làn sóng xe điện và xu hướng xe tự lái, DJI bắt đầu nghiên cứu cảm biến radar, công nghệ quét laser (LiDAR) và cả trí tuệ nhân tạo (AI) trong nhận diện môi trường. Họ thành lập công ty con Livox để tạo ra lidar giá rẻ, nhỏ gọn, lắp được trên drone lẫn xe tự lái. Từ đó, DJI chính thức mở rộng sang lĩnh vực phương tiện thông minh, cạnh tranh cùng nhiều “ông lớn” công nghệ khác.

Không ít chuyên gia cho rằng, tuy thị trường này đầy thách thức, nhưng nếu DJI nắm vững chuỗi cung ứng camera, radar và xử lý hình ảnh, khả năng công ty trở thành đối thủ đáng gờm của các hãng xe tự lái là hoàn toàn khả thi.

Thách Thức Và Cạnh Tranh

Dù nắm giữ thị phần khổng lồ, DJI vẫn đối mặt không ít đối thủ. Một số startup tại Thâm Quyến quyết định “né” cạnh tranh trực tiếp với DJI, tập trung vào những ngách nhỏ như drone giao hàng, drone giám sát công trình công nghiệp… Tại Mỹ, một số công ty như 3D Robotics hay Skydio ra sức quảng bá sản phẩm nội địa, khai thác xu hướng “bài xích hàng Trung Quốc”. Tuy nhiên, họ gặp khó khăn vì giá thành cao, chất lượng chưa tối ưu và không có chuỗi cung ứng quy mô như Thâm Quyến.

Từ năm 2016, DJI hứng chịu nhiều lệnh cấm từ Bộ Quốc phòng và một số cơ quan liên bang Mỹ, do lo ngại vấn đề an ninh, bảo mật dữ liệu. Thế nhưng, paradox (nghịch lý) xảy ra: cảnh sát, cứu hỏa địa phương lại liên tục xin miễn trừ vì họ “không thể tìm được sản phẩm thay thế xứng đáng”. Không ít thiết bị drone giá rẻ “Made in USA” hỏng hóc thường xuyên, chế độ bảo hành kém, khiến đơn vị sử dụng “mất tiền, mất thời gian”. Kết quả, DJI vẫn trụ vững, thậm chí tăng trưởng đều ở phân khúc thương mại và cơ quan địa phương.

Một điểm đáng chú ý: DJI rất quyết liệt trong chuyện bản quyền và tiêu chuẩn bảo mật. Họ lập tường lửa mã hóa dữ liệu, cho phép chế độ “offline” để đảm bảo không bị lộ vị trí bay, hình ảnh nhạy cảm. Công ty còn kiện nhiều đối thủ sao chép hoặc xâm phạm bằng sáng chế. Nhờ đó, họ phần nào giảm thiểu nguy cơ “chảy máu công nghệ” và tiếp tục cải tiến vượt trội về kỹ thuật.

Chiến Lược Dịch Vụ Toàn Cầu

Không chỉ đột phá về công nghệ, DJI còn rất chú trọng khâu dịch vụ. Với khách hàng cá nhân, công ty triển khai chính sách bảo hành 12 tháng, gói bảo hiểm rơi vỡ, đổi mới thiết bị. Riêng khách hàng doanh nghiệp có tùy chọn mua gói bảo hiểm mở rộng, được “cấp” drone dự phòng khi thiết bị trục trặc để duy trì công việc liên tục.

“Chúng tôi sẵn sàng trả phí bảo hiểm cao hơn để có drone thay thế ngay lập tức, vì nếu dừng bay một ngày, chi phí tổn thất còn lớn hơn nhiều.” (Trưởng bộ phận quản lý dự án công trình tại một hãng xây dựng ở Mỹ)

Những chính sách này không chỉ gia tăng lòng tin mà còn giúp DJI ghi điểm trong mắt các công ty, cơ quan chính phủ – nhóm khách hàng “khó tính” luôn yêu cầu tối ưu chi phí lẫn hiệu suất.

Bên cạnh cung cấp thiết bị, DJI xây dựng hệ sinh thái phần mềm, liên tục cập nhật SDK. Hàng trăm nhà phát triển khắp thế giới đã tạo ra ứng dụng bay tự động, hệ thống quản lý đội drone, phân tích ảnh nhiệt… Điều này giống mô hình App Store, nơi DJI làm chủ “hạ tầng”, còn bên thứ ba góp phần làm phong phú sản phẩm. Về phía doanh nghiệp, họ linh hoạt tùy biến, chỉ cần mua gói phần mềm tương ứng mà không phải tự tay nghiên cứu từ đầu.

Triển Vọng Tương Lai

Với doanh thu hàng tỷ USD và biên lợi nhuận cao, DJI vẫn giữ vững sức mạnh. Tuy nhiên, thị trường drone tiêu dùng đang dần bão hòa, tốc độ tăng trưởng chỉ còn ở mức trung bình 14%/năm ở mảng thương mại. Song, điều này không có nghĩa tiềm năng ngừng lại. Ứng dụng mới trong vận chuyển, kiểm soát nông nghiệp thông minh, giám sát môi trường, hay thậm chí “taxi bay” chính là hướng đi tương lai.

DJI cũng tiếp tục đầu tư mạnh vào radar, laser và AI để mở rộng sang thị trường xe tự hành. Họ đặt mục tiêu cung cấp giải pháp cảm biến trọn gói, từ camera, chip xử lý đến phần mềm định vị. Nếu thành công, công ty có thể tái lập sức mạnh như ở lĩnh vực drone, trở thành thương hiệu hàng đầu về công nghệ tự lái.

“Thành công lớn nhất không phải doanh thu hay thị phần, mà là thay đổi tư duy: drone không còn là đồ chơi mà thành công cụ thiết yếu cho mọi ngành.” (Frank Wang phát biểu tại một hội thảo ở Thâm Quyến năm 2020)

Hành trình của DJI từ xưởng lắp ráp nhỏ ở Thâm Quyến đến hãng công nghệ thống lĩnh thị trường drone toàn cầu là minh chứng cho sức mạnh của đam mê, kiên trì và tư duy sáng tạo. Bằng việc nắm vững công nghệ cốt lõi, chú trọng dịch vụ, không ngừng mở rộng hệ sinh thái, công ty của Frank Wang đã định hình lại khái niệm về thiết bị bay không người lái. Từ giải trí, quay phim đến nông nghiệp, an ninh, xây dựng, mỗi lĩnh vực đều ghi dấu ấn đổi mới mà DJI mang lại. Bước tiếp theo của họ là hướng tới xe tự hành, một thị trường đầy cơ hội nhưng cũng lắm thách thức. Và một lần nữa, cả thế giới đang dõi theo xem hãng công nghệ Thâm Quyến này sẽ làm nên kỳ tích gì tiếp theo.