Đặc sản rươi: Từ “cơn ác mộng” nhiều chân đến món ăn trứ danh

Rươi, đặc sản quý miền Bắc, xuất hiện tự nhiên vào tháng 9-10 âm lịch, mang giá trị kinh tế cao (300.000-700.000 VNĐ/kg). Người dân quy hoạch đầm để khai thác, tạo nên các món ăn trứ danh như chả rươi, lẩu rươi, mắm rươi nổi tiếng khắp nơi.

Khai Thác Rươi: Nghề Độc Đáo Giữa Lòng Miền Bắc

Từ những cánh đồng tại Vĩnh Bảo (Hải Phòng) đến các đầm nước ở Tứ Kỳ (Hải Dương), rươi – loài giun nhiều chân có vẻ ngoài khiến nhiều người e sợ – đã trở thành một đặc sản quý hiếm và mang lại giá trị kinh tế lớn. Đặc biệt, mùa rươi ngắn ngủi chỉ kéo dài từ tháng 9 đến tháng 10 âm lịch, khiến loài sinh vật này càng trở nên độc đáo và được săn đón.

Rươi không phải là loài nuôi được mà xuất hiện hoàn toàn tự nhiên. Để thu hoạch, người dân phải quy hoạch đầm nước nông, tạo điều kiện sinh thái thuận lợi. Kỹ thuật thu hoạch cũng đòi hỏi sự khéo léo vì rươi rất dễ tổn thương nếu bị động mạnh. Mỗi vụ rươi, các đầm có thể thu hoạch từ 1 đến 1,5 tấn, mang về nguồn thu lớn cho các hộ gia đình.

Anh Kiên, một người dân tại Vĩnh Bảo, chia sẻ: “Rươi xuất hiện theo con nước, mỗi tháng chỉ có khoảng 2 lần nước triều phù hợp để khai thác. Chúng tôi phải canh con nước kỹ lưỡng, vì không phải con nước nào rươi cũng nổi lên.”

Giá Trị Kinh Tế: “Lộc Trời” Từ Những Con Đầm

Rươi không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp, mà còn là “lộc trời” với mức giá cao. Tùy thời điểm, rươi được bán với giá từ 300.000 đến 700.000 VNĐ/kg. Các thương lái thường đến tận đầm thu mua, sau đó vận chuyển đến các thành phố lớn hoặc xuất khẩu sang Trung Quốc, nơi rươi cũng được ưa chuộng.

Bác Lâm, một người dân khác tại Tứ Kỳ, cho biết: “Rươi có giá trị kinh tế cao nhưng phải cẩn thận khi thu hoạch. Con nào bị tổn thương sẽ tiết sữa, làm giảm chất lượng sản phẩm.”

Sự bấp bênh của mùa vụ khiến rươi trở thành nguồn thu quý giá nhưng không ổn định. Người dân thường ví mỗi mùa rươi là một “cơn sóng thần kinh tế,” khi cả làng đều tất bật thu hoạch chỉ trong vài ngày ngắn ngủi.

Rươi Và Văn Hóa Ẩm Thực: Từ Chả Rươi Đến Lẩu Rươi

Không chỉ mang giá trị kinh tế, rươi còn góp phần tạo nên bản sắc văn hóa ẩm thực đặc trưng của miền Bắc. Những món ăn từ rươi như chả rươi, lẩu rươi, hay rươi kho đã trở thành niềm tự hào của người dân địa phương.

Anh Kiên giải thích: “Để giữ trọn hương vị rươi, người dân thường thêm lá gấc và vỏ quýt vào các món ăn. Lá gấc giúp tăng độ thơm, còn vỏ quýt khử tanh hiệu quả. Đây là bí quyết được truyền lại qua nhiều thế hệ.”

Đặc biệt, chả rươi là món ăn phổ biến nhất, thường được tìm thấy tại các quán ăn vỉa hè Hà Nội, thậm chí trong các nhà hàng lớn. Một số gia đình còn sáng tạo thêm món lẩu rươi, ăn kèm rau và gia vị truyền thống.

Quy Hoạch Bền Vững: Bảo Tồn Đặc Sản Quý Hiếm

Rươi không chỉ là nguồn thu nhập mà còn gắn liền với đời sống văn hóa và lịch sử người dân miền Bắc. Ngày nay, việc quy hoạch đầm rươi đã giúp nâng cao năng suất và bảo tồn loài sinh vật này. Các đầm thường được làm với độ sâu vừa phải, đất tơi xốp để tạo môi trường sống lý tưởng cho rươi.

Anh Kiên nhấn mạnh: “Trước đây, người dân chỉ khai thác rươi ở các con sông, nhưng giờ đây, việc quy hoạch đầm đã mang lại hiệu quả cao hơn. Chỉ cần canh đúng con nước, chúng tôi có thể thu hoạch hàng tấn rươi mỗi vụ.”

Bên cạnh đó, việc bảo quản rươi để vận chuyển đi xa cũng được chú trọng. Rươi thường được đặt trong hộp xốp, giữ độ tươi sống, đảm bảo chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.

Đặc Sản Không Thể Bỏ Qua

Từ những cánh đồng tại Vĩnh Bảo, rươi không chỉ đơn thuần là loài giun nhiều chân mà còn là niềm tự hào của người dân miền Bắc. Với giá trị kinh tế cao và nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực, rươi đã vượt ra khỏi ranh giới địa phương để trở thành một đặc sản Việt Nam được nhiều người biết đến.

Nếu bạn muốn trải nghiệm món ăn từ rươi, hãy nhớ đến vùng đất Hải Phòng vào mùa nước rươi. Đừng quên câu thành ngữ mà người dân nơi đây thường truyền tai nhau: “Tháng 9 đôi mươi, tháng 10 mùng 5.”