Cuộc chơi khốc liệt của thương mại điện tử Việt Nam: Cơ hội hay bẫy lợi nhuận cho doanh nghiệp?

Trong vài năm trở lại đây, thương mại điện tử tại Việt Nam không còn là xu hướng mà đã trở thành một cuộc chiến không khoan nhượng.

Sự bùng nổ của các nền tảng như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Voso hay TikTok Shop… và mới đây là Temu, Shein đang lôi kéo mọi doanh nghiệp vào vòng xoáy cạnh tranh, nơi chỉ những ai biết thích ứng và đổi mới mới có cơ hội tồn tại. Nhưng liệu cơ hội này có phải là “mỏ vàng” cho doanh nghiệp Việt hay chỉ là một cái bẫy khiến họ mất kiểm soát? Hãy cùng khám phá những khía cạnh nổi bật của thị trường này qua góc nhìn chuyên gia và nhà kinh doanh.

Thị Trường Việt Nam: “Miếng Đất Màu Mỡ” Đầy Rủi Ro

Việt Nam hiện đang là một trong những thị trường bán lẻ phát triển nhanh nhất thế giới, với dân số trên 100 triệu người và tỷ lệ sử dụng Internet cao. Theo báo cáo từ e-Conomy SEA 2023 của Google, thương mại điện tử Việt Nam đã đạt giá trị ước tính 25 tỷ USD, và dự kiến còn tăng trưởng mạnh trong những năm tới.

Đây là một thị trường đầy tiềm năng cho cả doanh nghiệp lớn lẫn nhỏ. Tuy nhiên, sự phát triển nóng của thị trường lại đi kèm với những thách thức tiềm ẩn. Ông Nguyễn Văn Bảo, một nhà kinh doanh kỳ cựu trong ngành đồ điện tử, chia sẻ: “Sự cạnh tranh trong ngành này tàn khốc đến mức những doanh nghiệp không có lợi thế sản xuất hoặc nguồn hàng đều gặp khó khăn lớn.”

Cạnh Tranh Từ Các Nền Tảng Nước Ngoài: Bẫy Lợi Nhuận Khôn Lường

Những nền tảng thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam như Shopee, Lazada đều thuộc sở hữu của các tập đoàn nước ngoài, khiến các doanh nghiệp Việt chịu áp lực cạnh tranh không chỉ về giá mà còn về mặt công nghệ. “Các nền tảng này kiểm soát cả cuộc chơi. Chúng tôi không chỉ mất phí hoa hồng cao, từ 10-20%, mà còn phải trả các khoản phí quảng cáo, phí vận chuyển, tổng cộng có thể lên tới 30% giá trị sản phẩm,” bà Trần Thị Mai, chủ một cửa hàng mỹ phẩm online chia sẻ.

Với mức phí này, lợi nhuận của các doanh nghiệp gần như bị “gặm mòn” từng chút một. Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp dù có quy mô lớn hay nhỏ đều khó duy trì lợi nhuận ổn định khi phải đối mặt với các chi phí tăng cao này.

Chiến Lược Tối Ưu Chi Phí – Cơ Hội Sống Sót Duy Nhất?

Trước sự cạnh tranh từ các nền tảng, doanh nghiệp Việt phải tìm cách tối ưu mọi chi phí. Một số đơn vị đã thiết kế lại bao bì, giá sản phẩm hoặc thậm chí tạo ra dòng sản phẩm riêng dành cho thương mại điện tử. Đây được xem là giải pháp thích ứng quan trọng giúp doanh nghiệp tồn tại trong cuộc chơi.

Theo ông Bảo, để tồn tại trên thị trường này, các doanh nghiệp phải hoạt động như những nhà bán hàng chuyên nghiệp thực thụ, đầu tư vào nội dung và chất lượng sản phẩm. “Ban đầu bán một vài sản phẩm thì lợi nhuận cao, nhưng khi mở rộng thì chi phí tăng lên. Chúng tôi phải tối ưu hệ thống quản lý, kho bãi, nhân sự để giảm bớt chi phí,” ông nói.

Vấn Đề Nhân Lực và Chiến Lược Livestream: Đừng Quá Ảo Tưởng

Sự trỗi dậy của các chiến lược livestream và affiliate marketing khiến không ít doanh nghiệp lao vào cuộc đua bán hàng online. Tuy nhiên, chiến lược này chỉ mang lại lợi nhuận ngắn hạn. Ông Phạm Quang, chuyên gia trong ngành thương mại điện tử, nhận định: “Livestream bán hàng có thể thành công ở giai đoạn đầu khi người dùng vẫn thấy mới mẻ. Nhưng khi lượng đơn hàng tăng cao, chi phí nhân công và hệ thống cũng tăng lên, làm giảm lợi nhuận.”

Nguy Cơ Mất Kiểm Soát Thị Trường Dài Hạn

Khi doanh nghiệp Việt phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài, nguy cơ mất kiểm soát thị trường là rất lớn. Bằng cách “gặm” dần từng chút lợi nhuận, các nền tảng này có thể gây thiệt hại lớn cho ngành sản xuất và thương mại của Việt Nam. Câu hỏi đặt ra là: liệu các doanh nghiệp có thể tồn tại khi lợi nhuận bị giảm sút và sự phụ thuộc vào nền tảng ngày càng cao?

Tương Lai Cho Thương Mại Điện Tử Việt Nam: Cần Có Chính Sách Hỗ Trợ

Chuyên gia kinh tế Đinh Văn Hùng nhận định: “Để thị trường thương mại điện tử phát triển bền vững, Chính phủ nên đưa ra những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nội địa, như điều chỉnh thuế quan hợp lý và có các biện pháp bảo vệ doanh nghiệp nhỏ.” Theo ông, chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ sẽ là một yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp Việt cạnh tranh bình đẳng và giữ được thị phần.

Thương mại điện tử là một cơ hội vàng nhưng đồng thời cũng là một cuộc chiến khốc liệt. Để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp Việt không chỉ cần tối ưu chi phí, thích ứng nhanh với xu hướng mới mà còn cần một chiến lược dài hạn, tận dụng các lợi thế nội địa và sự hỗ trợ từ chính sách. Đây là một hành trình không hề dễ dàng, đòi hỏi sự kiên nhẫn và linh hoạt của mỗi doanh nghiệp.