Chả cá Sông Lam: Từ dòng nước quê nhà đến chuẩn OCOP 3 sao

Hương vị cá tươi sông Lam, tâm huyết của đôi vợ chồng trẻ và quy trình khắt khe đã tạo nên Chả cá Sông Lam – đặc sản mới của huyện Nghi Xuân. Sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao, góp phần nâng tầm ẩm thực Hà Tĩnh và mở ra cơ hội làm giàu bền vững cho người dân địa phương

Những con thuyền cập bến mỗi rạng đông mang về nguồn cá tươi dồi dào của dòng sông Lam, đặt nền móng cho hành trình khởi nghiệp của anh Võ Công Niên và vợ. Lớn lên bên bờ sông, anh sớm nhận ra giá trị ẩm thực tiềm ẩn và khao khát “đóng gói” hương vị quê hương. “Ở địa phương có dòng Sông Lam phong phú thủy sản; tôi muốn làm một sản phẩm mang dấu ấn ẩm thực quê nhà” – anh Niên chia sẻ.

Cơ sở tại thị trấn Tiên Điền chỉ rộng hơn 300 m² nhưng được đầu tư đồng bộ: khu sơ chế riêng biệt, máy xay nhuyễn công suất 200 kg/giờ, hệ thống cấp đông nhanh −40 °C. Từng mẻ cá tươi kết hợp thịt lợn, hành, tỏi, nước mắm… được trộn theo tỷ lệ bí truyền, đóng gói chân không và giữ lạnh 0 – 4 °C trước khi phân phối. Nhờ tuân thủ tiêu chuẩn HACCP, sản phẩm giữ trọn protein và omega‑3, đáp ứng quy định vệ sinh an toàn thực phẩm.

Quy trình “chuẩn sạch” kéo theo chi phí đội lên 25 % so với sản phẩm chợ. “Mỗi khâu đều phải giám sát chặt, nên giá đầu ra cao hơn. Đó là khó khăn lớn nhất” – anh Niên thẳng thắn. Tuy vậy, người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm cho hương vị nguyên bản, không chất bảo quản, minh bạch nguồn gốc. Chính sự khác biệt đó giúp cơ sở tiêu thụ bình quân 2 000 gói mỗi tháng, cao điểm Tết tăng gấp đôi.

Năm 2024, Hội đồng đánh giá OCOP Hà Tĩnh chấm 88/100 điểm, trao chứng nhận OCOP 3 sao cho Chả cá Sông Lam. Danh hiệu không chỉ khẳng định chất lượng mà còn mở cánh cửa vào chuỗi siêu thị miền Trung, đồng thời được Quỹ Hỗ trợ Nông dân tỉnh ưu tiên vay vốn lãi suất thấp. Sau chứng nhận, doanh thu quý I/2025 của cơ sở tăng 35 % so với cùng kỳ.

Bí Quyết Giữ Chữ Tín:

1. Nguyên liệu tươi trong ngày: Cá vừa đánh bắt được ướp đá, chuyển thẳng vào xưởng trong 2 giờ.
2. Công thức truyền thống: Lá trơn quấn ngoài miếng chả tạo mùi thơm riêng biệt.
3. Bao bì thông minh: Mã QR truy xuất hành trình cá từ thuyền đến bàn ăn, xây dựng niềm tin khách hàng.

Thị trường chính hiện nay là Hà Tĩnh, Nghệ An, Đà Nẵng. Đáng chú ý, lượng đơn đặt từ Kiều bào tăng 40 % sau chiến dịch quảng bá “Quà quê hương cho người xa xứ”. “Khách Úc gọi về cảm ơn vì lần đầu ăn miếng chả gợi đúng vị tuổi thơ” – chị Nguyễn Thị Hằng, phụ trách bán hàng, kể. Cơ sở đặt mục tiêu xuất khẩu lô đầu tiên sang Nhật vào cuối 2025, khi dây chuyền nâng công suất lên 1 tấn/ngày.

Bên cạnh mở rộng sản lượng, anh Niên hướng tới mô hình “xanh”:

• Hợp tác ngư dân đánh bắt bằng lưới mắt rộng, bảo vệ cá non.
• Tận dụng phụ phẩm cá sản xuất phân hữu cơ, giảm rác thải 30 %.
• Sử dụng bao bì thân thiện PLA, phân hủy sinh học sau 18 tháng.

“Chúng tôi muốn phát triển nhưng không đánh đổi môi trường và sức khỏe cộng đồng” – anh khẳng định.

Từ dòng sông Lam trù phú, Chả cá Sông Lam đã chứng minh rằng sự kiên trì đổi mới, kết hợp giá trị truyền thống với công nghệ hiện đại có thể tạo ra sản phẩm vừa ngon, vừa an toàn, vừa giàu bản sắc. Thành công của đôi vợ chồng trẻ là câu chuyện truyền cảm hứng cho những ai khát khao làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.