
Năm 2025: Chuyển mình mạnh mẽ cho kinh tế Việt Nam
Năm 2025 hứa hẹn chuyển từ xuất khẩu sang tăng trưởng nội địa, với tiêu dùng, đầu tư công và bất động sản làm động lực. Dù chịu áp lực tỉ giá, nhiều chuyên gia dự báo Việt Nam sẽ bứt phá, thu hút nguồn vốn lớn.
Bối Cảnh Tổng Quan
Kinh tế Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một giai đoạn đầy biến động nhưng cũng không kém phần hứa hẹn. Nhìn lại năm 2024, tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) chịu nhiều ảnh hưởng từ xuất khẩu, đặc biệt là các mặt hàng công nghệ cao sang Mỹ, vốn tăng hơn 40% so với cùng kỳ. Du lịch cũng đóng góp lớn khi lượng khách quốc tế phục hồi mạnh, tăng tương đương 40%. Tuy nhiên, áp lực giảm giá đồng Việt Nam (khoảng 5%) và thâm hụt thương mại trong nửa cuối năm 2024 đã khiến chính sách vĩ mô phải điều chỉnh để duy trì ổn định kinh tế.
Bước sang năm 2025, câu chuyện tăng trưởng xoay trục từ “ngoại lực” sang “nội lực”. Các chuyên gia dự báo tiêu dùng trong nước, đầu tư công và bất động sản sẽ là những yếu tố then chốt thúc đẩy nhịp độ phát triển. Đồng thời, kỳ vọng nâng hạng thị trường chứng khoán lên nhóm mới nổi (Emerging Market) cũng là điểm thu hút dòng vốn nước ngoài. Dù vậy, những rủi ro về tỉ giá, chính sách thương mại toàn cầu và xu hướng kinh tế thế giới vẫn đòi hỏi Việt Nam phải có bước đi vững vàng.
Động Lực Tăng Trưởng Xuất Khẩu Năm 2024 Và Sự Chuyển Dịch
Theo ông Eric Levenson, đại diện VinaCapital, xuất khẩu công nghệ cao từng là “linh hồn” của tăng trưởng năm 2024. Tuy nhiên, động lực này đang chững lại do hiệu ứng “tồn kho” (bullwhip effect) và biến động nhu cầu toàn cầu. Trong khi đó, thị trường Mỹ không còn nhập khẩu ồ ạt như trước, do đã giải phóng một phần lớn hàng tồn, khiến dòng xuất khẩu chậm dần trong nửa cuối năm 2024.
Chính vì thế, bước vào năm 2025, Việt Nam phải nhìn nhận rõ thực trạng: không thể chỉ dựa vào xuất khẩu, mà cần bứt phá bằng thị trường nội địa. Nhiều doanh nghiệp FDI đang đầu tư nhà máy mới, song phần giá trị gia tăng vẫn tập trung ở nhóm nước ngoài nếu chỉ dựa vào xuất khẩu điện tử, linh kiện. Về dài hạn, Việt Nam cần kích cầu, xây dựng hạ tầng và thúc đẩy khu vực dịch vụ, bán lẻ để giữ vững nhịp độ tăng trưởng.
Cú Hích Từ Tiêu Dùng Trong Nước
Trong tổng thể GDP, tiêu dùng chiếm tới 60%. Niềm tin tiêu dùng đã và đang hồi phục, đặc biệt từ nửa cuối 2024 kéo dài sang 2025. Theo khảo sát do VinaCapital thực hiện, hơn 75% người được hỏi tỏ ra lạc quan về tình hình kinh tế và mong đợi thu nhập cá nhân sẽ tăng trong năm tới. Con số này được kỳ vọng chạm mức 80% nếu tình hình việc làm và thu nhập tiếp tục ổn định.
Bà Linh Vũ, Trưởng phòng Nghiên cứu VinaCapital, đánh giá: “Tăng trưởng tiêu dùng đang có dấu hiệu cải thiện rõ rệt. Thị trường bán lẻ, thời trang và hàng tiêu dùng nhanh là nhóm đầu tiên phản ánh xu hướng này. Các nhà bán lẻ lớn đã bước qua giai đoạn khó khăn, sẵn sàng cho kế hoạch mở rộng cửa hàng, nâng cấp trải nghiệm khách hàng.”
Sự phục hồi của thị trường lao động cũng thúc đẩy sức mua. Nhiều doanh nghiệp dự kiến tăng lương bình quân 8-10% năm 2025, giúp người dân có thu nhập khả dụng cao hơn. Ở góc độ chuyên gia, việc Chính phủ tập trung hỗ trợ an sinh xã hội, duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt đang góp phần ổn định thu nhập, khuyến khích tiêu dùng.
Bất Động Sản: Phục Hồi Và Lan Tỏa
Sau giai đoạn trầm lắng, bất động sản trở lại đường đua nhờ loạt chính sách cởi mở hơn về thủ tục cấp phép dự án. Chính phủ công bố mục tiêu tăng trưởng đầu tư công năm 2025 khoảng 20%. Nhiều chuyên gia thậm chí dự báo con số thực tế có thể cao hơn, dao động 25-30% nếu các dự án hạ tầng trọng điểm được đẩy nhanh. Đầu tư hạ tầng giao thông, đô thị vệ tinh và khu công nghiệp không chỉ thúc đẩy xây dựng mà còn kích thích tiêu dùng các sản phẩm, dịch vụ kèm theo.
Ông Michael Kokalari, Kinh tế trưởng VinaCapital, nhận định: “Bất động sản được kỳ vọng mang đến ‘hiệu ứng tài sản’, khiến người dân cảm nhận giá trị tài sản tăng lên, từ đó chi tiêu mạnh tay hơn. Kết hợp với đầu tư công, đây là nhóm ‘nội lực’ rất quan trọng năm 2025.”
Một số doanh nghiệp bất động sản lớn như Vinhomes đang ghi nhận dấu hiệu tích cực từ việc bán dự án mới, trong bối cảnh lãi suất vay mua nhà vẫn duy trì ở mức tương đối ổn định. Bên cạnh nhà ở thương mại, phân khúc kho vận, khu công nghiệp và bất động sản du lịch cũng có triển vọng nhờ lượng khách du lịch tiếp tục tăng, cùng nhu cầu thuê nhà xưởng từ doanh nghiệp FDI.
Đầu Tư Công: Bánh Đà Chính Sách
Xét về quy mô, đầu tư công chỉ chiếm khoảng 5% GDP, nhưng đóng vai trò “bánh đà” quan trọng. Mỗi dự án hạ tầng triển khai sẽ kéo theo nguồn cầu lớn về vật liệu xây dựng, nhân công, logistic, kích thích hàng loạt ngành nghề liên quan. Trong năm 2024, Việt Nam từng đặt mục tiêu giải ngân cao nhưng chưa đạt như mong đợi. Tuy nhiên, các chuyên gia kỳ vọng năm 2025 sẽ có sự chuyển biến, khi chính quyền quyết liệt hơn để thực hiện các gói đầu tư, tránh gián đoạn tăng trưởng.
Theo ông Kokalari, nếu đầu tư công tăng 20% so với cùng kỳ, GDP có thể thêm ít nhất 1 điểm phần trăm. Trường hợp tăng 30%, động lực sẽ mạnh mẽ hơn, đủ bù lại quãng giảm tốc từ xuất khẩu. Đây cũng là cách tạo ra việc làm ngắn hạn, đồng thời xây nền tảng hạ tầng dài hạn, giúp Việt Nam chuẩn bị tốt hơn cho chu kỳ phát triển tiếp theo.
Áp Lực Tỷ Giá Và Tác Động Từ Bối Cảnh Thương Mại Toàn Cầu
Đồng Việt Nam được dự báo chịu áp lực giảm giá khoảng 3% trong giai đoạn đầu năm 2025, do nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu vẫn lớn, trong khi xuất khẩu giảm nhẹ. Ngoài ra, cuộc bầu cử Mỹ với kịch bản ông Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng cũng làm dấy lên lo ngại về chính sách thuế quan cứng rắn hơn với Trung Quốc và Mexico. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng Việt Nam ít bị tác động, bởi chuỗi cung ứng hàng điện tử, dệt may, giày dép sang Mỹ vẫn quan trọng và không thể thay thế hoàn toàn.
Ông Kokalari giải thích: “Chỉ một số ít nước, trong đó có Việt Nam, có thể đáp ứng quy mô và năng lực sản xuất cho các đơn hàng lớn xuất sang Mỹ. Ngay cả khi có áp lực thuế với Trung Quốc, các công ty Mỹ vẫn cần nhập hàng, và Việt Nam là lựa chọn tối ưu.”
Ngoài ra, câu chuyện “Plaza Accord 2.0” được nhắc đến với khả năng Mỹ buộc Trung Quốc và một số đối tác khác giảm giá đồng nội tệ nhằm hạ giá đồng USD. Dù vậy, trong ngắn hạn, giới phân tích tin rằng Việt Nam sẽ duy trì chính sách tiền tệ thận trọng, kết hợp linh hoạt giữa kiềm chế lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng.
Thị Trường Chứng Khoán: Chờ Đợi Cú Hích Nâng Hạng
Chứng khoán Việt Nam đã có năm 2024 kết thúc tích cực: chỉ số VN-Index tăng 12,3% tính theo VND, tương đương 6,8% tính theo USD. Các quỹ do VinaCapital quản lý như Vietnam Opportunity Fund (VOF) đạt lợi suất 10,2% trong năm, vượt trội mức 8,8% của chỉ số tham chiếu. Đáng chú ý, dòng vốn nước ngoài rút ròng mạnh (khoảng 3,6 tỷ USD), phần lớn diễn ra vào nửa cuối năm, song thị trường vẫn giữ được “sức đề kháng”.
Bước sang 2025, kỳ vọng lớn nhất đến từ việc FTSE có thể thông báo nâng hạng thị trường Việt Nam lên nhóm mới nổi vào tháng 9.2025, và chính thức áp dụng vào tháng 3.2026. Nếu kịch bản này thành hiện thực, dòng vốn ETF và nhà đầu tư tổ chức nước ngoài sẽ đổ vào đáng kể. Bà Linh Vũ chia sẻ: “Để được nâng hạng, Việt Nam đã bãi bỏ quy định ký quỹ trước (prefunding), cải thiện cơ chế thanh toán và minh bạch hơn. Chúng tôi tin rằng các nhà đầu tư chủ động (active funds) có thể giải ngân trước sự kiện chính thức, tạo đà tích cực cho thị trường.”
Góc Nhìn Quỹ Đầu Tư: Hiệu Suất Và Cơ Hội
VinaCapital cho biết họ tiếp tục duy trì chiến lược tập trung (high conviction), với danh mục nắm giữ tỷ trọng lớn ở các cổ phiếu ngân hàng, tiêu dùng, công nghệ và một phần bất động sản. Ông Two Win, Giám đốc danh mục của các quỹ UCITS và quỹ nội địa, nhấn mạnh: “Chúng tôi duy trì tỷ lệ tập trung cao vào những doanh nghiệp có nền tảng cơ bản vững chắc, ROE cao và định giá hấp dẫn. Dù thị trường có biến động, đây là cách tạo ra ‘alpha’ bền vững.”
Bên cạnh đó, quỹ Vietnam Opportunity Fund (VOF) vẫn đặc biệt quan tâm đến ngành chăm sóc sức khỏe và tiêu dùng. Ông Con Vu, Quản lý danh mục VOF, chia sẻ: “Khi thu nhập khả dụng tăng, dịch vụ y tế và giáo dục trở thành ưu tiên lớn hơn. Chúng tôi tin rằng các bệnh viện, phòng khám tư nhân chất lượng cao sẽ được hưởng lợi từ xu hướng này.”
Ngoài ra, xu hướng đầu tư vào chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo cũng được đánh giá cao, do nhu cầu ứng dụng công nghệ của doanh nghiệp trong và ngoài nước ngày càng tăng.
Dẫn Chứng Tăng Trưởng Lợi Nhuận
Trong bối cảnh vĩ mô mới, các ngành chủ đạo được dự báo sẽ đạt mức tăng trưởng lợi nhuận từ 15% đến 20% trong năm 2025. Dữ liệu từ Bloomberg và VinaCapital cho thấy, đặc biệt nhóm công nghệ thông tin, tiêu dùng, và vật liệu xây dựng có tiềm năng bùng nổ. Ngành ngân hàng sở hữu mức P/E hấp dẫn, dự kiến duy trì biên lợi nhuận cao nhờ kiểm soát tốt chi phí vốn và nợ xấu.
Ngay cả nhóm bất động sản, từng chịu áp lực suy giảm, nay dần khởi sắc. Với cú hích từ đầu tư công, doanh thu ngành xây dựng, vật liệu như thép, xi măng và thiết bị xây dựng có thể trở lại quỹ đạo tăng. Theo báo cáo, một số doanh nghiệp vật liệu lớn dự kiến doanh thu 2025 tăng hai con số, nhờ hàng loạt dự án hạ tầng quốc gia như cao tốc Bắc – Nam, đường vành đai tại TP.HCM, Hà Nội.
Thời Điểm Giải Ngân: Nắm Bắt ‘Khoảng Lặng’ Đầu Năm
Dù dự báo tích cực, giai đoạn đầu năm 2025 vẫn tiềm ẩn sóng gió. Việc đồng USD có thể mạnh lên tạm thời, cùng áp lực giảm giá VND, sẽ tác động đến dòng tiền ngoại và tâm lý thị trường. Không ít nhà phân tích cho rằng, “khoảng lặng” hoặc biến động mạnh trong quý I, quý II sẽ là thời điểm tốt để giải ngân.
Ông Eric Levenson khẳng định: “Khi thị trường còn bất định, nhà đầu tư dài hạn nên tập trung vào giá trị nội tại của doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận vượt trội thường xuất hiện khi mua vào lúc mức định giá đang ở ngưỡng hấp dẫn.”
Những Rủi Ro Không Thể Xem Nhẹ
Song song với lạc quan, cần nhìn nhận một số rủi ro tiềm ẩn. Chính sách tiền tệ toàn cầu không loại trừ khả năng tiếp tục thắt chặt, nếu lạm phát ở Mỹ và châu Âu chưa về mức mục tiêu. Điều này có thể khiến lãi suất vay trên thị trường quốc tế cao hơn, đẩy chi phí vốn và áp lực nợ lên doanh nghiệp Việt Nam.
Về chính trị, cuộc đối đầu Mỹ – Trung vẫn khó lường. Nếu Mỹ áp thuế suất cao với hàng hóa Trung Quốc, Việt Nam có thể hưởng lợi trước mắt, nhưng cũng dễ bị cuốn vào vòng xoáy cạnh tranh thương mại phức tạp. Ngoài ra, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh vẫn là biến số luôn hiện hữu, có khả năng ảnh hưởng đến các chuỗi cung ứng quan trọng.
Bước Chuyển Của Chính Quyền: Cải Cách Và Hành Động
Chính phủ hiện thể hiện rõ quyết tâm tái cơ cấu bộ máy, giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà. Điều này được kỳ vọng rút ngắn thời gian phê duyệt đầu tư, đẩy nhanh tiến độ xây dựng và tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi hơn. Hàng loạt văn bản về cải thiện thủ tục và minh bạch thông tin công bố với nhà đầu tư đã được công khai trên Cổng thông tin điện tử quốc gia.
Nhìn về trung hạn, sự cải cách thể chế, nếu thực hiện đồng bộ, sẽ giúp Việt Nam tiếp tục thu hút dòng vốn FDI chất lượng. Để duy trì sức cạnh tranh, Việt Nam không thể chỉ dựa vào chi phí lao động thấp, mà còn cần cải thiện năng suất, tay nghề lao động và các chỉ số quản trị công.
Nhìn Về Tương Lai: Khi Nội Lực Dẫn Dắt
Thời điểm này đánh dấu cột mốc quan trọng: Việt Nam bước vào năm 2025 với tâm thế mạnh mẽ hơn, dựa trên chính sách kinh tế linh hoạt và tiềm lực phát triển nội tại. Sự luân chuyển dòng vốn sẽ tìm đến những doanh nghiệp có nền tảng kinh doanh tốt, quản trị minh bạch, liên kết chặt chẽ giữa các ngành.
Tóm gọn lại, lợi thế “cầu nội địa” của Việt Nam càng được củng cố khi người dân gia tăng thu nhập, tin tưởng vào triển vọng kinh tế. Cùng lúc, nâng cấp hạ tầng, phát triển bất động sản và đầu tư công trở thành “bộ tam” đưa đất nước bứt phá. Dòng vốn ngoại cũng chờ đợi những tín hiệu tốt từ việc nâng hạng thị trường và các chính sách cải cách hành chính.
Năm 2025 không chỉ là bước chuyển từ xuất khẩu sang nội địa, mà còn là minh chứng cho thấy Việt Nam có thể thích ứng nhanh trước biến động toàn cầu. “Đừng để những biến động ngắn hạn làm lung lay. 2025 là thời điểm để nắm bắt cơ hội lớn,” ông Kokalari chia sẻ.
Một nền kinh tế lành mạnh, có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà nước và doanh nghiệp, cộng thêm tầm nhìn bền vững, sẽ giúp Việt Nam tiến xa hơn trên bản đồ kinh tế thế giới. Bức tranh tổng thể cho thấy, dù thách thức còn đó, song vận hội năm 2025 xứng đáng để nhà đầu tư đặt niềm tin vào những đột phá mang tính nền tảng.
(Bài viết trên được biên tập từ nguồn thông tin nội bộ của VinaCapital, cùng phân tích từ các chuyên gia kinh tế và dữ liệu thị trường năm 2024-2025.)