
Mùa trâm chín – Hương vị tuổi thơ miền Tây
Cây trâm chín không chỉ là một loại trái cây dân dã mà còn là một phần ký ức tuổi thơ của bao thế hệ miền Tây. Khi mùa mưa về, từng chùm từ xanh chuyển sang tím ngắt, chín mọng trên những tán cây sum suê, gợi nhớ những buổi trưa hè trèo hái, những lần cười rạng rỡ với đôi môi nhuốm màu tím thẫm. Trái trâm không chỉ ngon mà còn mang giá trị kinh tế, giúp nhiều gia đình có thêm thu nhập trong mùa mưa.
Cứ đến đầu mùa mưa, cây trâm chín lại lặng lẽ báo hiệu bằng những chùm hoa nhỏ, trắng muốt, rồi nhanh chóng kết thành từng chùm trái xanh non. Khi trái dần chín, màu sắc chuyển từ xanh sang đỏ, tím rồi tím đen bóng loáng. Mùa trái chín thường kéo dài từ tháng Tư đến tháng Sáu âm lịch, tùy vào điều kiện thời tiết từng năm.
Trâm mọc dại, không ai trồng, không cần chăm sóc, nhưng khi đến mùa thu hoạch lại cần nhiều công sức. Vì trái trâm chín không đồng loạt, người hái phải cẩn thận chọn từng trái, tránh để chúng rơi xuống đất và bị bầm dập.
Thu Hoạch Trâm – Nghề Dân Dã Nhưng Gian Nan
Do đặc tính dễ rụng, người dân miền Tây khi thu hoạch thường sử dụng một tấm lưới căng dưới gốc cây để đỡ trái. Ngoài ra, có những người lành nghề có thể trèo lên, dùng vợt để hái từng chùm trâm chín mọng.
Chị Lan (một người dân ở An Giang) chia sẻ: “Nhà tôi có một cây hơn 30 năm tuổi, cứ mỗi mùa là thu hoạch cả trăm ký. Một phần để ăn, phần còn lại đem ra chợ bán, kiếm thêm thu nhập mùa mưa.”
Trung bình, một cây có thể cho từ 200-500 kg trái mỗi mùa. Giá bán dao động từ 30.000 – 50.000 đồng/kg, tùy vào kích cỡ và độ ngọt của trái. Những cây lâu năm, trái to, ít chua thường được ưa chuộng hơn.
Trái Trâm – Món Quà Của Tuổi Thơ
Với trẻ em miền Tây xưa, khi cuộc sống còn thiếu thốn, không phải lúc nào cũng có bánh kẹo để ăn, thì trái trâm chính là món quà thiên nhiên ban tặng. Chỉ cần một rổ, lũ trẻ có thể ngồi cả buổi, vừa ăn vừa cười đùa. Cắn vào một trái còn xanh, vị chát lan khắp miệng, nhưng khi chín, lại mang đến vị ngọt thanh quyến rũ.
Không chỉ dừng lại ở một món ăn vặt, ngày nay trái trâm còn có mặt trong các phiên chợ quê, các cửa hàng thực phẩm sạch ở thành phố. Người ta mua không chỉ để ăn mà còn để nhớ về một miền ký ức, một hương vị quê nhà khó quên.
Chợ Ngã Năm – Nơi Trái Trâm Được Yêu Thích Nhất
Tại miền Tây, chợ Ngã Năm (Lai Vung, Đồng Tháp) từng là nơi nổi tiếng với cây trâm. Người dân địa phương kể lại rằng, ngày xưa, khu vực này trồng rất nhiều trâm, đến mức người ta lấy luôn tên loài cây này để đặt tên chợ. Nhưng theo thời gian, diện tích trồng trâm dần thu hẹp do quy hoạch đô thị, chỉ còn lại trong ký ức của nhiều người.
Bà Hoa, một tiểu thương ở chợ Ngã Năm, chia sẻ: “Hồi trước, trâm rẻ lắm, bán lon sữa bò có 5.000 đồng, mỗi ngày bán tám chục lon là chuyện thường. Bây giờ trâm ít hơn, giá cao hơn, nhưng ai cũng muốn mua để nhớ về tuổi thơ.”
Hương Trâm Trong Tâm Hồn Người Miền Tây
Ngày nay, dù không còn phổ biến như trước, nhưng vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người miền Tây. Những người xa quê lâu ngày, khi trở về, vẫn không quên tìm kiếm một rổ trâm chín để ôn lại những ký ức tuổi thơ. Cứ mỗi mùa mưa, người ta lại hỏi nhau: “Mùa này trâm đã chín chưa?”, như một cách nhắc nhớ về những kỷ niệm xưa cũ.
Trái trâm có thể không phải là một đặc sản cao sang, nhưng nó là một phần không thể thiếu của văn hóa miền Tây, một biểu tượng của tuổi thơ và nỗi nhớ quê nhà.