Khi AI lên ngôi: Doanh nghiệp Việt chuẩn bị gì cho cuộc đua tốc độ?

Trước làn sóng AI và chuyển đổi số, TS. Hoàng Trung Dũng – Chủ tịch Hội đồng Cố vấn CEO1989 – nhận định: Từ chuyện sếp livestream bán hàng đến “cách làm mới,” khơi dậy tinh thần và niềm tin là chìa khóa lãnh đạo.

Bối Cảnh Bất Ổn Và Cơ Hội Mới

Chưa bao giờ cộng đồng doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều yếu tố “bất ổn, bất thường, bất ngờ” như hiện tại. Những xáo trộn về kinh tế, thay đổi công nghệ và sự bùng nổ của thương mại điện tử… liên tục đẩy mọi thứ xoay vần. Doanh nghiệp lớn, vừa hay nhỏ đều cảm nhận rõ sức nóng của thị trường: khách hàng ngày càng khó đoán, đối thủ mạnh lên nhờ nhiều phương thức bán hàng lạ, còn chi phí vận hành thì leo thang.

Tuy nhiên, cơ hội luôn song hành với thách thức. Khi hành vi tiêu dùng của thế hệ trẻ (đặc biệt là Gen Z) chuyển dần lên nền tảng số, doanh nghiệp có thể tiếp cận thị trường lớn và đa dạng hơn. Mỗi thay đổi, dù “bất ổn” đến đâu, đều có thể trở thành “cú hích” cho tăng trưởng đột phá, miễn là người dẫn dắt biết cách thích nghi.

Theo Trung Dũng, doanh nhân gạo cội, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn CEO1989, bối cảnh “bất an và bất thường” này hoàn toàn có thể hóa thành “cơ hội vàng” cho các công ty chịu khó đổi mới. Ông nhấn mạnh: “Phải biết quan sát thị trường và điều chỉnh chiến lược nhanh chóng. Thứ chúng ta gọi là khó khăn đôi khi lại là bàn đạp để bứt phá, nếu tư duy đúng và áp dụng cách làm linh hoạt.”

Từ Phòng Khám Gan Đến Shark Tank: Hành Trình Kết Nối Đa Lĩnh Vực

Ở Việt Nam, hiếm người có bề dày hoạt động đa lĩnh vực như Trung Dũng. Ngoài vai trò Chủ tịch HĐQT Kingsman Academy chuyên tư vấn và đào tạo cho nhiều tập đoàn lớn, ông còn giữ vị trí lãnh đạo tại các công ty Rosa Bonita, Oceanista, Rose’s Choice… và từng tham gia đầu tư bệnh viện theo mô hình PPP (công – tư hợp tác) từ năm 2014. Nhờ kinh nghiệm lăn lộn lâu năm trong ngành y tế chủ động (phòng ngừa bệnh sớm), ông rất am hiểu thị trường bảo vệ sức khỏe.

Gần đây, các doanh nghiệp của ông Dũng còn tổ chức các đợt xét nghiệm gan miễn phí để cộng đồng biết cách phòng ngừa bệnh tật sớm. Dược phẩm cũng là mảng ông chú trọng, với cương vị thành viên HĐQT một công ty dược lớn tại Đà Nẵng. Có thời điểm, ông đảm nhiệm chức Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Hàng Hải (Maritime Bank) khi mới 31 tuổi, rồi cố vấn chương trình Shark Tank Việt Nam.

“Tôi không giỏi công nghệ, nhưng lại tư vấn chiến lược cho nhiều doanh nghiệp về xu hướng mới. Cái tôi có, là vốn sống, sự kết nối và niềm tin rằng ‘công nghệ chỉ là công cụ’,” ông Dũng chia sẻ.

Quả thật, nhờ sự am hiểu sâu về vận hành kinh doanh và quản trị rủi ro, ông đã “mát tay” hỗ trợ nhiều doanh nghiệp xoay chuyển tình thế khó khăn. Đôi khi, sự khác biệt không nằm ở khoản đầu tư máy móc khổng lồ, mà ở việc CHUYỂN ĐỔI SỐ một cách đúng đắn, chú trọng thay đổi thói quen vận hành nội bộ.

Công Nghệ Không Phải Tất Cả

Với kinh nghiệm tư vấn cho EVN, Viettel, FPT và nhiều tập đoàn khác, Trung Dũng chứng kiến bài toán muôn thuở: tổ chức không thiếu tiền mua công nghệ, nhưng chuyển đổi lại trục trặc. Lý do cốt lõi nằm ở con người.

Đa phần lãnh đạo Việt Nam đi lên từ nghề, ít được đào tạo bài bản về quản trị nên thường lẫn lộn giữa “sở hữu thiết bị, phần mềm” và “tư duy vận hành.” Ông Dũng dẫn dắt câu chuyện thực tế: “Nhiều CEO đổ hàng tỷ đồng mua phần mềm phê duyệt công văn online, nhưng rốt cuộc vẫn in giấy tờ để ký tay vì sếp quen làm thế. Chuyển đổi số thất bại vì nhân sự không bỏ được lề lối cũ.”

AI đang dậy sóng toàn cầu, hứa hẹn giúp doanh nghiệp tăng tốc nhiều lần. Thế nhưng, AI không thể “thay” con người ra quyết định, mà chỉ hỗ trợ việc tính toán, phân tích. Chính con người, cụ thể là các CEO, mới giữ vai trò thổi “linh hồn” và giải bài toán chiến lược.

Gen Z Và Sức Ép Thay Đổi

Cùng lúc, các lãnh đạo buộc phải làm quen với khách hàng Gen Z – thế hệ chiếm 40% sức mua vào năm 2030. Nhóm này tiêu dùng cảm tính, ít trung thành với thương hiệu, đòi hỏi trải nghiệm nhanh và “vui.”

Theo Trung Dũng, muốn chinh phục đối tượng trẻ, doanh nghiệp phải chấp nhận thay đổi mô hình. Anh chị từng đầu tư nhà mặt phố có thể “vỡ mộng” vì Gen Z thích mua sắm trực tuyến, thích “shoptainment” – vừa mua hàng vừa giải trí. Giá rẻ không còn là vũ khí số một; người trẻ muốn cá nhân hóa sản phẩm, thậm chí “tùy biến” từng chi tiết nhỏ.

Đó là lý do vì sao nhiều ngân hàng, chuỗi bán lẻ… đang chuyển sang hoạt động xuyên trưa, mở cửa đến 9-10 giờ tối, tặng mã giảm giá 24/24… “Thực tế, một giám đốc kinh doanh của sàn thương mại điện tử từng chia sẻ với tôi: ‘Muốn chốt đơn 2 giờ sáng, đội CSKH phải thức xuyên đêm, hoặc phải có công cụ hỗ trợ AI, chứ thị trường bây giờ không chờ đợi mình đâu’, ông Dũng cho biết.

CEO Và Nhiệm Vụ ‘Truyền Lửa’

Nhắc đến CEO, Trung Dũng khẳng định vai trò “khơi dậy niềm tin” là quan trọng bậc nhất. Trong bối cảnh công ty có thể gặp khó khăn về doanh số, văn hóa nội bộ rệu rã, hay thị trường biến động, CEO được trả lương để “truyền lửa.”

Ông chia sẻ câu chuyện thú vị: “Tôi thường xuyên livestream bán hàng để làm gương cho nhân viên. Nhiều bạn hỏi: ‘Sếp là chủ tịch, lương cao, sao phải thức khuya livestream?’ Tôi trả lời, tôi làm để các bạn thấy: ‘Một người già, không giỏi công nghệ vẫn bán được hàng, sao các bạn không làm tốt hơn?’ Mình phải ‘làm gương’ thì đội ngũ mới dám theo.”

Theo đó, chữ LÃNH ĐẠO không gói gọn trong mệnh lệnh hay chỉ đạo áp đặt. Một CEO giỏi phải “dẫn dắt” bằng tầm nhìn, tạo sự tự tin và khát khao chiến thắng cho mọi người. Nếu sếp còn nghi ngờ chính chiến lược của mình, ai sẽ tin tưởng và sẵn sàng cống hiến?

Mô Hình Big – Faster – Smarter

Trong nhiều buổi đào tạo, Trung Dũng thường nhắc đến công thức “Big – Faster – Smarter.” Thay vì “làm nhỏ, làm chậm, làm rườm rà,” hãy nghĩ lớn, hành động nhanh và tận dụng công cụ một cách thông minh.

• Big: Dám đặt mục tiêu lớn, chuẩn bị hạ tầng để triển khai dự án quy mô. Bởi “xin giấy phép cho 1.000 căn hộ hay 10.000 căn hộ cũng vất vả như nhau”.
• Faster: Tốc độ ra quyết định, xoay chuyển thị trường, nắm cơ hội khi nó còn nóng là yếu tố then chốt. Chậm trễ một bước, đối thủ đã dẫn trước.
• Smarter: Đừng đổ xô vào những giải pháp công nghệ quá tầm, cũng đừng “cổ hủ.” Phải lựa chọn cách triển khai khôn ngoan, dùng công cụ hỗ trợ thích hợp, khuyến khích nhân viên chủ động.

Doanh nghiệp Việt đã có tấm gương lớn: ACB thay đổi hình ảnh khi Chủ tịch ngân hàng lên sân khấu nhảy và hát, MB Bank cũng tương tự… Họ làm thế không đơn thuần để “câu view,” mà đánh trực diện vào Gen Z, tạo cảm hứng “một ngân hàng năng động và sẵn sàng vì khách hàng.”

Quản Trị Nhân Sự: Đội Quân Sư Tử

Dù áp dụng mô hình hay tư duy nào, điều cốt lõi vẫn nằm ở con người. Chuyển đổi sẽ vô nghĩa nếu đội ngũ không sẵn sàng. Trung Dũng chia sẻ một số “công cụ” quản lý nhân sự:

• Bản đồ 2 trục (Năng lực – Gắn bó): Liệt kê toàn bộ nhân viên theo hai tiêu chí: năng lực thực tế (giao 10 việc xong 10) và độ gắn bó (có tâm, muốn cống hiến). Một công ty thành công khi giảm thiểu nhóm “năng lực kém, không gắn bó” và tìm cách phát triển nhân sự “năng lực tốt, gắn bó cao.”
• Phân cấp vai trò: Coach – Mentor – Master
  • Coach (tương đương tổ trưởng, nhóm trưởng): Học hỏi, rèn luyện nghề, huấn luyện người khác làm việc tốt.
  • Mentor (trưởng phòng): Mở rộng đội nhóm, đánh thức tiềm năng của từng cá nhân, giúp họ vượt giới hạn bản thân.
  • Master (tổng giám đốc, phó tổng…): Tư duy hệ thống, sáng tạo đột phá, xây văn hóa doanh nghiệp, thậm chí tôn giáo hóa doanh nghiệp (đưa sứ mệnh, giá trị cốt lõi thành “niềm tin” cho mọi thành viên).

“Tôi hay nói, một đội quân cừu dẫn dắt bởi sư tử còn đáng sợ hơn đội quân sư tử do cừu dẫn dắt,” ông Dũng hài hước chia sẻ. Tầm nhìn và ý chí của người đứng đầu quyết định cục diện.

Niềm Tin Dẫn Lối

Cuối cùng, Trung Dũng cho rằng, giữa cơn bão “số hóa,” chỉ những CEO biết làm gương, biết tạo động lực và trao quyền mới có thể chèo lái doanh nghiệp vững vàng. Những chia sẻ của ông, dù đề cập đến nhiều lĩnh vực (từ khám gan miễn phí, dược phẩm đến ngân hàng, Shark Tank) đều xoay quanh một triết lý:

“Chúng ta thường nói nhiều về chiến lược, về con số, nhưng con người mới là gốc. Tôi không sợ công nghệ thay thế con người; tôi chỉ sợ những ai không chịu học, không dám thử, rồi bị loại khỏi cuộc chơi.”

Tư duy “Big – Faster – Smarter” giúp doanh nghiệp bứt phá, nhưng phải song hành với sự chuẩn bị nội lực. Người LÃNH ĐẠO phải có bản lĩnh, có khả năng truyền niềm tin, tạo động lực giúp nhân viên dám sống cùng mục tiêu chung. Chỉ khi ấy, chuyển đổi mới thành công, công nghệ mới thực sự đem lại giá trị.

Không phải vô cớ mà ông sẵn sàng ngồi livestream đến 2-3 giờ sáng bán từng lọ sản phẩm thải độc gan, hay tích cực kêu gọi xét nghiệm miễn phí cho cộng đồng. Tinh thần “làm cùng nhau” và “làm gương” chính là nền móng xây dựng đội ngũ gắn kết, thúc đẩy tăng trưởng.

Như câu chuyện ẩn sau mỗi quyết định táo bạo, Trung Dũng tin rằng cuộc chơi kinh doanh chưa bao giờ chỉ là chạy theo con số. Trước làn sóng công nghệ, đôi khi yếu tố “nhân tâm” lại trở thành lợi thế. Nơi nào nhân viên thấy được khích lệ, khách hàng cảm nhận giá trị thật, nơi đó bão giông cũng hóa bình yên.

“Tôi luôn bảo học viên: cái gì AI cũng có thể làm, nhưng không thể ‘thay’ được trái tim và khối óc con người. Chỉ có lãnh đạo biết bật dậy cùng đội ngũ, tin vào tầm nhìn, mới vượt qua được thử thách,” ông Dũng đúc kết.