Giữ lửa mận Hòa An: Khi tâm huyết nhà nông gieo trái ngọt cho đặc sản miền Tây

Mận Hòa An – giống mận cổ hàng trăm năm ở Cao Lãnh – đang hồi sinh mạnh mẽ nhờ mô hình canh tác bền vững và chế biến sâu của một đôi vợ chồng tâm huyết. Sản phẩm đã đạt chuẩn OCOP 3 sao và vươn ra thị trường trong và ngoài nước.

Ở miền Tây sông nước, nơi đất đai trù phú và con người hào sảng, có một loại trái cây từng suýt bị lãng quên: mận Hòa An. Không giống bất kỳ loại mận nào khác, mận Hòa An có hương vị chua thanh, hậu ngọt, hình chuông nhỏ xinh và màu hồng phấn rất đặc trưng. Nhưng ít ai biết, giống mận này đã từng đối diện với nguy cơ mai một – nếu không có những con người đủ tâm và đủ tầm để giữ gìn.

Vùng đất Hòa An, TP. Cao Lãnh (Đồng Tháp) là nơi duy nhất có điều kiện phù hợp để giống mận này phát triển đúng hương sắc vốn có. Tuy nhiên, trước đây do ảnh hưởng sâu bệnh, người dân từng phải chặt bỏ hàng loạt, khiến giống mận quý này gần như bị “xóa sổ”. Trong thời điểm đó, ông Huỳnh Văn Dũng và vợ bà Mai đã kiên quyết giữ lại vườn mận cổ của gia đình, bất chấp khó khăn.

“Cây mận này là của cha ông để lại. Mình giữ không chỉ vì kinh tế, mà còn vì tình cảm, vì mình biết nó quý như thế nào với vùng đất này” – ông Dũng chia sẻ.

Nông Nghiệp Bền Vững: Hành Trình Từ Tâm

Không chỉ giữ giống, vợ chồng ông Dũng còn quyết định canh tác mận Hòa An theo hướng an toàn sinh học và hữu cơ. Vườn nhà có hơn 300 cây, mỗi năm cho thu hoạch vài chục tấn trái tươi, nhưng quan trọng hơn là chất lượng quả ngày càng tốt, ít sâu bệnh, giữ được hương vị tự nhiên.

Toàn bộ phân bón sử dụng là phân hữu cơ, đặc biệt là phân gà, bón hai lần vào đầu và cuối mùa mưa. Thuốc bảo vệ thực vật cũng được kiểm soát nghiêm ngặt, chỉ dùng thuốc vi sinh không độc hại cho người.

“Nói không dùng thuốc thì không đúng, nhưng chúng tôi chọn loại lành nhất cho người tiêu dùng. Bền vững là vậy – vừa chăm cây, vừa chăm sức khỏe cộng đồng” – bà Mai khẳng định.

Ngoài ra, gia đình cũng áp dụng kỹ thuật che mùng – một giải pháp sinh thái giúp hạn chế sâu đục trái, giảm mạnh chi phí và tăng năng suất tự nhiên.

Bước ngoặt đến khi ông bà quyết định chuyển mình từ người trồng sang người sản xuất chế biến. Sau hai năm nghiên cứu, họ thành lập hộ kinh doanh Nguyên Nhi và cho ra mắt 4 sản phẩm từ mận Hòa An – nổi bật nhất là mứt mận nấu bằng bếp củi.

“Mình không dùng máy móc công nghiệp vì muốn giữ công thức gia truyền từ bà ngoại. Mận sau khi ủ một đêm sẽ nấu ba tiếng bằng bếp củi, giữ được cả hương lẫn sắc tự nhiên” – bà Mai tự hào kể.

Sự khác biệt nằm ở cách làm thủ công, kiên trì và tôn trọng nguyên liệu. Nhờ vậy, sản phẩm của Nguyên Nhi đã nhanh chóng được người tiêu dùng đón nhận. Mứt mận Hòa An không chỉ có mặt ở chợ quê, mà còn vươn ra thị trường thành thị và nước ngoài.

OCOP – Bệ Phóng Cho Đặc Sản Quê Hương

Tháng 3 vừa qua, mứt mận Nguyên Nhi chính thức được chứng nhận OCOP 3 sao – một bước tiến lớn, mở ra cánh cửa phân phối rộng hơn qua các kênh thương mại điện tử, siêu thị và đặc sản địa phương.

Đây là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của chương trình Mỗi xã một sản phẩm, khi gắn kết tri thức bản địa, nông nghiệp bền vững và câu chuyện văn hóa để hình thành sản phẩm có giá trị cao.

“OCOP không chỉ là giấy chứng nhận, mà là cơ hội để đặc sản của mình đi xa hơn, được nhìn nhận nghiêm túc và xứng đáng” – ông Dũng nhấn mạnh.

Câu chuyện mận Hòa An không dừng lại ở trái ngọt, mà còn là biểu tượng của lòng kiên trì, sự sáng tạo và tinh thần gìn giữ cội nguồn của người nông dân miền Tây. Bằng tất cả tâm huyết, vợ chồng ông Dũng – bà Mai đã góp phần làm sống lại một giống cây trồng quý, đồng thời truyền cảm hứng cho hàng trăm nông hộ khác đang loay hoay với nông sản truyền thống.

Giữ mận – là giữ đất. Là giữ hương vị quê nhà trong từng hũ mứt, từng nụ cười của người thưởng thức. Là khẳng định rằng: nếu làm đúng cách, nông sản địa phương hoàn toàn có thể bước vào cuộc chơi lớn.