Doanh nghiệp Việt Nam và lời giải từ chiến lược thương hiệu bền vững
  1. Home
  2. Doanh nghiệp
  3. Doanh nghiệp Việt Nam và lời giải từ chiến lược thương hiệu bền vững
editor 3 tuần trước

Doanh nghiệp Việt Nam và lời giải từ chiến lược thương hiệu bền vững

Để khẳng định vị thế trên trường quốc tế, nhiều doanh nghiệp Việt Nam chọn phát triển bền vững làm “chìa khóa” để kiến tạo thương hiệu khác biệt. Từ chiến lược kinh doanh cốt lõi đến yếu tố môi trường, xã hội, họ đang nỗ lực thay đổi tư duy và hành động toàn diện.

Thách Thức Và Cơ Hội Trong Việc Xây Dựng Thương Hiệu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, khái niệm “xây dựng thương hiệu” không đơn thuần là truyền thông, quảng cáo. Doanh nghiệp Việt từng xem truyền thông là “vũ khí” chính để quảng bá sản phẩm, nhưng nay nhận ra điều đó là chưa đủ. Cốt lõi của thương hiệu phải xuất phát từ chiến lược kinh doanh, từ mục đích và định vị rõ ràng, rồi mới lan tỏa thông qua truyền thông một cách nhất quán.

Theo Brand Finance 2023, Việt Nam xếp thứ 33 thế giới về giá trị thương hiệu quốc gia, và nằm trong nhóm những nước có tốc độ tăng trưởng giá trị thương hiệu nhanh nhất. Con số này phản ánh tiềm năng “cất cánh” của doanh nghiệp Việt, đặc biệt khi chúng ta đang trên đà trở thành “công xưởng” uy tín, sản xuất cho nhiều thương hiệu lớn toàn cầu. Thách thức đặt ra là, làm sao để chính các doanh nghiệp Việt biến sản phẩm “Made in Vietnam” thành những thương hiệu đầy sức hút và đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Cơ hội xuất hiện rõ nét hơn khi người tiêu dùng toàn cầu ngày càng quan tâm đến tính bền vững. Họ không chỉ đòi hỏi chất lượng và giá thành cạnh tranh, mà còn muốn biết sản phẩm được làm ra từ quy trình “xanh”, tôn trọng con người và hành tinh. Với ưu thế về cần cù, chất lượng sản xuất tốt, cùng khát vọng vươn ra quốc tế, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể nắm bắt xu hướng này để khẳng định dấu ấn riêng.

Sức Mạnh Của Chiến Lược Bền Vững

Khái niệm “bền vững” (sustainability) thường gắn với ba yếu tố ESG (Environmental – Môi trường, Social – Xã hội, Governance – Quản trị). Tuy nhiên, với nhiều doanh nghiệp Việt, “bền vững” vẫn là khái niệm rộng và có phần trừu tượng. Họ hiểu việc bảo vệ môi trường là cần thiết, nhưng ít khi lồng ghép yếu tố này thành chiến lược cốt lõi. Việc thiếu chiến lược rõ ràng và bài bản đôi lúc khiến nỗ lực “xanh” chỉ dừng ở mức “phong trào” hoặc “checklist” đối phó.

Song, một khi đã tích hợp bền vững vào mục đích và định vị thương hiệu, doanh nghiệp có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh lâu dài. Bền vững lúc đó không chỉ là chuyện chai lọ tái chế hay giảm rác thải nhựa, mà còn là cách tiếp cận sâu hơn: tối ưu quy trình sản xuất, xây dựng hệ sinh thái xanh, tôn trọng lợi ích cộng đồng, hướng đến cân bằng dài hạn giữa tăng trưởng kinh tế và trách nhiệm xã hội.

Theo số liệu cập nhật từ Google Consumer Insights 2023, khoảng 70% người tiêu dùng Việt Nam được khảo sát nói rằng họ “quan tâm đến tính bền vững” khi lựa chọn sản phẩm. Dù khoảng cách giữa tuyên bố và hành động còn lớn, đây vẫn là tín hiệu tích cực cho doanh nghiệp: có cơ hội dẫn dắt, “gieo mầm” nhận thức bền vững và dần tạo nên nhu cầu thị trường mới.

Tạo Sự Khác Biệt Qua Câu Chuyện Thương Hiệu

Một sai lầm phổ biến là coi xây dựng thương hiệu như “dàn dựng” câu chuyện truyền thông, trong khi giá trị cốt lõi của thương hiệu lại nằm ở sản phẩm, chiến lược kinh doanh, đội ngũ nhân sựquy trình quản trị. Nếu không thấu hiểu những giá trị này, mọi chiến dịch truyền thông dù hay ho đến đâu cũng chỉ là “vỏ bọc” mong manh, không bền vững.

Chị Trần Tuệ Tri – tác giả cuốn sách “Thương Hiệu Việt Nam Thời Khắc Vàng” và đồng sáng lập tổ chức Vietnam Brand Purpose – nhấn mạnh tầm quan trọng của câu chuyện thương hiệu gắn với bền vững:

“Không ít doanh nghiệp nghĩ đơn giản rằng cứ truyền thông hay thì thương hiệu sẽ mạnh. Nhưng nếu thiếu chiến lược kinh doanh rõ ràng, sản phẩm không đi kèm trách nhiệm với môi trường và xã hội, thương hiệu sẽ không thể bền vững.”

Xác lập định vị thương hiệu là bước nền tảng. Định vị ấy nên ngắn gọn, nhất quán nhưng cần có khả năng tiến hóa theo thời gian. Ví dụ, một thương hiệu dầu gội ban đầu định vị “khô ráo, sạch gàu” (giá trị chức năng), qua thời gian, có thể tiến lên tầm “bảo vệ sức khỏe tinh thần” (giá trị cảm xúc, đóng góp tích cực cho xã hội). Sự tiến hóa này giúp thương hiệu đáp ứng kỳ vọng thay đổi của người tiêu dùng, đồng thời duy trì tính độc đáo trước sức ép cạnh tranh.

Nguồn Lực Và Bài Toán Nhân Sự

Nếu ví thương hiệu là “linh hồn” của doanh nghiệp, thì đội ngũ nhân sự chính là “tế bào” giúp linh hồn đó vận hành. Đặc biệt, khi doanh nghiệp muốn vươn tầm quốc tế, việc quản trị nhân tài và quy trình nội bộ trở nên cấp bách. Tại sao? Bởi nếu không có những con người vừa hiểu rõ văn hóa doanh nghiệp, vừa am tường thị trường quốc tế và xu hướng bền vững, doanh nghiệp khó lòng duy trì được sứ mệnh thương hiệu khi mở rộng ra nước ngoài.

Một ví dụ nổi bật đến từ FPT: hiện đã có hơn 3.000 nhân sự tại Nhật Bản và lọt vào Top 20 công ty công nghệ phần mềm dẫn đầu tại thị trường này. Theo chia sẻ từ đại diện FPT tại Nhật, hành trình 20 năm của doanh nghiệp bắt đầu bằng cách nhận các hợp đồng giá rẻ, cạnh tranh bằng chi phí. Nhưng khi đã xây dựng được chỗ đứng, FPT chuyển hướng sang đầu tư vào giá trị sáng tạo, gia tăng yếu tố đổi mới công nghệ và gắn với bền vững.

Đối với nhiều doanh nghiệp quy mô nhỏ hơn, việc đầu tư để có “hệ sinh thái nhân sự” đủ tầm là không hề đơn giản. Tuy nhiên, nếu bắt tay hợp tác với các tổ chức, trường đại học, hoặc tham gia các chương trình tư vấn, đào tạo về bền vững, họ có thể tận dụng sức mạnh tri thức tập thể, giảm chi phí và rủi ro triển khai.

Xu Hướng Tiêu Dùng Xanh Và Sự Lựa Chọn Của Người Mua

Nghiên cứu từ nhiều đơn vị cho thấy: người tiêu dùng Việt Nam tuy “tuyên bố” quan tâm bền vững nhưng vẫn “lấn cấn” về chi phí. Việc trả thêm tiền cho sản phẩm “xanh” hay “thân thiện môi trường” không phải lúc nào cũng được chấp nhận, nhất là khi thu nhập bình quân đầu người còn chưa quá cao. Vì vậy, doanh nghiệp cần kể câu chuyện bền vững gắn liền với lợi ích thiết thực (tiết kiệm điện nước, bảo vệ sức khỏe, chi phí hợp lý…).

Ví dụ, câu chuyện “Nói không với gói dầu gội đầu dạng gói nhỏ (sachet)” nhằm giảm rác thải nhựa đặt doanh nghiệp trước bài toán thói quen tiêu dùng. Nhiều người chọn gói nhỏ vì rẻ tiền ngay trước mắt, tiện cất. Nhưng nếu chứng minh được mua chai lớn tiết kiệm hơn 10% trên mỗi ml, lại giảm đáng kể lượng rác thải, doanh nghiệp có thể thuyết phục khách hàng thay đổi hành vi.

Theo chị Trần Tuệ Tri:

“Thương hiệu dẫn dắt bền vững nghĩa là phải giải thích cho người tiêu dùng hiểu vì sao việc thay đổi một thói quen nhỏ có thể tạo tác động lớn lên môi trường và lợi ích cộng đồng. Khi họ hành động, thị trường bền vững sẽ dần hình thành.”

Khát Vọng Thương Hiệu Quốc Gia

Thương hiệu quốc gia Việt Nam không chỉ được xây dựng qua hoạt động quảng bá văn hóa, du lịch, mà còn thông qua sức mạnh của những thương hiệu doanh nghiệp tầm cỡ. Nhìn sang Mỹ, người ta nghĩ đến Apple, Google, Meta. Sang Hàn Quốc, Samsung và Hyundai là niềm tự hào. Tại Việt Nam, câu chuyện tìm kiếm những “biểu tượng doanh nghiệp” thế hệ mới đang được đẩy mạnh.

Một ví dụ minh họa khác là sản phẩm nông nghiệp. Việt Nam xuất khẩu cà phê, thủy sản, gạo thuộc nhóm đầu thế giới, nhưng đôi khi lại thiếu vắng thương hiệu đủ sức “định hình” hình ảnh Việt Nam trên thị trường toàn cầu. Xây dựng chuỗi giá trị bền vững từ trang trại đến bàn ăn, tạo ra hình ảnh “nông nghiệp xanh, công nghệ hiện đại”, đồng thời kể câu chuyện về lợi ích xã hội (hỗ trợ sinh kế nông dân, khai thác tài nguyên tự nhiên hợp lý) sẽ giúp thương hiệu Việt vươn tầm.

Chiến lược bền vững còn là “con đường tắt” giúp chúng ta đi nhanh và tránh lặp lại những vấn đề về ô nhiễm, cạn kiệt tài nguyên mà nhiều nước công nghiệp phát triển đang phải đối mặt. Khi thế giới cùng tập trung vào phát triển bền vững, Việt Nam có lợi thế bắt kịp “đường đua” này ngay từ giai đoạn đầu, thay vì phải cải tổ, tái cấu trúc từ đầu như các doanh nghiệp lâu đời ở Âu – Mỹ.

Đi Tới Bằng Sự Hợp Tác Và Kiên Nhẫn

Phát triển bền vững luôn là quá trình dài hơi, đòi hỏi kiên nhẫnđầu tư. Thất bại trong thí điểm những giải pháp xanh là điều hoàn toàn có thể xảy ra, nhất là với doanh nghiệp vốn đầu tư chưa mạnh. Tuy nhiên, đây không phải lý do để chùn bước, bởi giá trị bền vững không chỉ dừng ở việc cải thiện môi trường, mà còn là công cụ xây dựng thương hiệu vững vàng trong tâm trí người tiêu dùng.

Mô hình “hợp tác cùng phát triển” đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Thay vì “mạnh ai nấy làm”, họ có thể kết nối với các hiệp hội, tổ chức phi chính phủ, đơn vị tư vấn chuyên về ESG hoặc các doanh nghiệp dẫn đầu để chia sẻ chi phí, kinh nghiệm, công nghệ. Cách này giúp các công ty vừa và nhỏ nâng cao năng lực, tiếp cận thị trường mới mà không bị bỡ ngỡ hay tốn quá nhiều nguồn lực.

Kết Nối Tư Duy – Hành Động – Thành Công

Tổng hợp các quan điểm từ diễn giả, doanh nghiệp, và kết quả nghiên cứu thị trường, bền vững chính là “chìa khóa” để nâng tầm thương hiệu Việt. Từ góc độ quản trị chiến lược, đây không còn là lựa chọn “có cũng được, không có cũng chẳng sao”, mà trở thành yếu tố sống còn nếu doanh nghiệp muốn tạo khác biệt, dẫn dắt thị trường và chinh phục người tiêu dùng thế hệ mới – những công dân toàn cầu ngày càng ý thức về trách nhiệm với xã hội và môi trường.

Khi bền vững được “đóng đinh” trong triết lý thương hiệu, mọi hoạt động – từ sản xuất, phân phối, đến truyền thông – đều hướng tới tạo ra lợi ích thực sự, vừa bảo vệ tương lai hành tinh, vừa sinh lợi cho doanh nghiệp. Sự kết hợp này không chỉ giúp nâng cao lòng trung thành của khách hàng, mà còn góp phần nâng giá trị thương hiệu quốc gia. Nền kinh tế Việt Nam không chỉ thêm giàu có về vật chất, mà còn để lại di sản đáng tự hào cho thế hệ mai sau.

Nhìn tổng thể, bài toán “Nâng Tầm Thương Hiệu Việt Qua Chiến Lược Bền Vững” đòi hỏi sự đồng bộ giữa chính sách nhà nước, định hướng chiến lược của từng doanh nghiệp, và quan trọng nhất là sự ủng hộ từ cộng đồng người tiêu dùng. Mỗi bước chuyển đổi nhỏ – từ việc thay đổi chất liệu bao bì, cải tiến dây chuyền, đến giáo dục người dùng – đều mang lại cơ hội kiến tạo một Việt Nam hiện đại, thân thiện với môi trường, và giàu bản sắc văn hóa.

“Thương hiệu không chỉ là câu chuyện ngắn hạn, mà là tầm nhìn dài hạn gắn kết giữa doanh nghiệp, con người, và hành tinh. Đó mới là cốt lõi của phát triển bền vững.” – Chị Trần Tuệ Tri, đồng sáng lập Vietnam Brand Purpose.

2 lượt xem | 0 bình luận

Bạn thấy bài viết mang lại giá trị?

Click ngay để cảm ơn tác giả!

Tác giả vẫn chưa cập nhật trạng thái

Avatar