Nếu như An Giang tự hào có mắm cá linh thì Sóc Trăng có mắm cá rô đồng không xương. Loại mắm này được làm tại thị xã Ngã Năm, vùng đất trũng với lượng cá đồng dồi dào nhất tỉnh.
Trước kia người dân làm mắm để dành ăn trong nhà, dịp lễ Tết hay giỗ chạp mới lấy ra tiếp đãi người thân bạn bè. Vì ngon nên mắm rất được nhiều người khen ngợi. Dần dà nghề làm mắm mang lại nguồn thu nhập ổn định cho không ít gia đình nơi đây. Trong đó một số cơ sở phát triển thành thương hiệu nổi tiếng không chỉ trong phạm vi vùng Ngã Năm mà còn vươn tới những tỉnh thành lân cận khác. Như thương hiệu mắm cô Xuân, Kim Ly, Biển… Yếu tố tạo nên sự khác biệt cho nghề mắm ở đây chính là nguyên liệu và bí quyết ủ mắm.
Mùa làm mắm nơi đây bắt đầu vào mùa nước nổi, tức khoảng tháng 9 đến tháng 11. Đến khi con nước rút dần, lượng cá không còn nhiều, người dân chuẩn bị vào vụ lúa mới cũng là lúc kết thúc mùa làm mắm cá rô đồng không xương.
Cũng như nhiều loại mắm khác ở Miền Tây, mắm cá rô đồng không xương được làm từ sản vật của vùng sông nước. Thế nhưng nét độc đáo của loại mắm này là được làm từ 100% con cá rô đồng, khi thành phẩm cho ra đúng với tên gọi của nó là không xương. Bởi tất cả xương cá đều đã rượu đi trong quá trình ướp gia vị và ủ trước khi thành phẩm. Bí quyết ở đây chính là từ rượu.
Mỗi năm một cơ sở làm mắm cá rô không xương tại thị xã Ngã Năm làm đến vài tấn mắm, nhưng ngày nay nguồn nguyên liệu cá rô đồng ngày một ít dần. Để có đủ nguyên liệu thì các cơ sở sản xuất phải tiến hành thu mua ở các địa phương lân cận và mở rộng sản xuất đáp ứng nhu cầu thị trường.
Mắm cá rô là đặc sản độc đáo của vùng đất Năm Ngã, sau thời gian phát triển loại mắm này rất được lòng thực khách gần xa, để lại bao lưu luyến cho những ai từng nếm thử. Cùng với các loại mắm khác ở Miền Tây, món ăn dân dã này đã góp thêm sự đa dạng trong văn hóa ẩm thực Việt Nam.
Trong văn hóa ẩm thực miền Nam nói chung và Miền Tây nói riêng từ lâu mắm đã trở thành một món ăn không thể thiếu. Những ai từng một lần nếm qua các món mắm Miền Tây chắc khó lòng quên. Với những người xa quê chỉ dĩa mắm sống ăn kèm với thịt luộc, chuối chát, khóm, rau thơm… cũng trở thành những hương vị nhớ thương.
Dù không nổi tiếng như xứ mắm châu Đốc nhưng nghề làm mắm ở Ngã Năm vẫn tạo được danh tiếng riêng trên thị trường. Hy vọng với sự sáng tạo và đổi mới không ngừng của những người làm nghề, hương vị mắm nơi đây sẽ còn đi xa và phát triển.
