Nhựa vi sinh và cuộc xâm lấn cơ thể con người – Hồi chuông cảnh báo từ “Plastic People”

Bộ phim tài liệu Plastic People vạch trần sự thật gây sốc về nhựa vi sinh trong cơ thể con người. Nhựa không chỉ ô nhiễm môi trường mà còn xâm nhập vào máu, nhau thai và động mạch, gây hàng loạt vấn đề sức khỏe. Liệu chúng ta còn kịp thay đổi?

Nhựa Vi Sinh: “Sát Thủ Thầm Lặng” Trong Cơ Thể Con Người

Những phát hiện mới đây từ các nghiên cứu khoa học đã khiến cả thế giới bàng hoàng. Microplastics (nhựa vi sinh) không còn là vấn đề xa vời của đại dương hay thiên nhiên, mà đã trở thành “cư dân” không mời trong cơ thể con người. Tại hội thảo Plastic People trong khuôn khổ SXSW 2024, các chuyên gia cảnh báo tình trạng ô nhiễm nhựa ngày càng nghiêm trọng và hậu quả khủng khiếp mà nó mang lại.

Theo nhà hoạt động Rick Smith, tổng thống Viện Khí Hậu Canada: “Nghiên cứu mới đây cho thấy nhựa vi sinh đã xâm nhập vào máu, nhau thai, và thậm chí hình thành mảng bám trong động mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ và bệnh tim mạch.”

Điều này khiến chúng ta phải đối mặt với thực tế đáng sợ: 40% nhựa trên toàn cầu được sử dụng cho các sản phẩm nhựa một lần, như nắp ly cà phê, túi nhựa hay bao bì thực phẩm. Một chai nước nhựa chỉ sử dụng trong vài phút nhưng tồn tại hàng trăm năm, thậm chí tan thành những hạt nhỏ, len lỏi vào từng tế bào trong cơ thể con người.

Liên Kết Giữa Nhựa Và Biến Đổi Khí Hậu

Ngành nhựa không chỉ là mối đe dọa sức khỏe mà còn là “con dao hai lưỡi” đối với biến đổi khí hậu. 99% nhựa được làm từ nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ và khí đốt. Khi ngành năng lượng đang chịu áp lực giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, các công ty dầu khí chuyển hướng sang sản xuất nhựa như một phương án thay thế.

Nhà hoạt động Diane Wilson, người chiến đấu với các công ty hóa chất tại Texas, cho biết: “Các nhà máy sản xuất nhựa xả thẳng những hạt nhựa và hóa chất độc hại ra môi trường. Từng cộng đồng, từng thế hệ người dân ở đây đều chịu hậu quả. Tôi đã thấy người lao động mắc ung thư gan, các khối u não và mất trí nhớ do tiếp xúc lâu dài với hóa chất như vinyl chloride.”

Một minh chứng điển hình là vụ tàu trật bánh tại Ohio năm ngoái, mang theo vinyl chloride – một chất cực độc được dùng để sản xuất nhựa PVC. Sự cố này đã đầu độc cả một cộng đồng, đặt ra dấu hỏi lớn về lựa chọn thay thế ống nước chì bằng ống nhựa PVC độc hại.

Nhựa Không Được Tái Chế, Chỉ Bị “Đánh Lừa”

Một thực tế khác cũng được nhấn mạnh: nhựa không được thiết kế để tái chế. Chỉ 9% nhựa trên thế giới từng được tái chế, còn lại bị chôn lấp, đốt hoặc phân rã thành vi nhựa. Biểu tượng tái chế với các mũi tên và con số trên bao bì chỉ để “đánh lừa” người tiêu dùng.

“Nhựa không biến mất, nó chỉ tan thành những hạt nhỏ hơn và tiếp tục ô nhiễm. Chúng ta đang đầu độc chính mình qua thực phẩm, nước uống và không khí,” nhà sáng lập Plastic Pollution Coalition Dianna Cohen khẳng định.

Các Giải Pháp Khả Thi: Từ Cá Nhân Đến Toàn Cầu

Dù bức tranh nhựa vô cùng u ám, các chuyên gia khẳng định đây là một vấn đề có thể giải quyết.

1. Giảm Sản Xuất Và Sử Dụng Nhựa Một Lần:
   Những quốc gia như Canada và nhiều thành phố trên thế giới đã cấm hoàn toàn nhựa sử dụng một lần. Mọi người có thể bắt đầu từ những hành động đơn giản như mang theo bình nước tái sử dụng, ống hút kim loại và túi vải.
2. Chính Sách Và Hiệp Ước Quốc Tế:
   Hiện tại, Hiệp ước Toàn cầu về Nhựa do Liên Hợp Quốc khởi xướng đang trong giai đoạn đàm phán quan trọng. Thành công của hiệp ước này sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm nhựa toàn cầu.
3. Đổi Mới Vật Liệu Thay Thế:
   Công nghệ đang mang đến nhiều giải pháp mới, từ bao bì làm bằng tảo biển, nấm, đến các vật liệu sinh học có khả năng phân hủy tự nhiên. Các mô hình tái sử dụng và nạp đầy như thời kỳ “ông bà ta” đang dần quay trở lại.

Hành Động Ngay Trước Khi Quá Muộn

Bộ phim Plastic People là hồi chuông cảnh tỉnh, kêu gọi sự thay đổi cấp bách từ cá nhân, cộng đồng đến chính phủ. Không còn là một vấn đề môi trường xa vời, nhựa đã xâm nhập vào mỗi chúng ta, ảnh hưởng đến sức khỏe và tương lai của thế hệ mai sau.

“Hãy nhớ rằng nhựa sử dụng một lần tồn tại mãi mãi, trong khi chúng ta chỉ dùng nó vài giây,” đạo diễn Ben Alman nhấn mạnh.

Cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa bắt đầu từ những hành động nhỏ nhưng kiên trì. Đã đến lúc chúng ta cần làm nhiều hơn là chỉ nói “không” với nhựa dùng một lần.