Mỹ đổ tiền tỷ để hồi sinh ngành chip: Tham vọng và thách thức đằng sau cuộc đua công nghệ toàn cầu

Mỹ đang đầu tư mạnh tay hơn 52 tỷ USD vào ngành sản xuất chip nội địa nhằm giảm lệ thuộc vào Trung Quốc và Đài Loan. Micron, Arm và bang Texas chính là tâm điểm trong chiến lược phục hồi vị thế công nghệ chiến lược của Hoa Kỳ.

Bối Cảnh Căng Thẳng: Lý Do Mỹ Quyết Định Hồi Sinh Ngành Chip Nội Địa?

Trong nhiều thập niên qua, Mỹ đã mất dần lợi thế trong lĩnh vực sản xuất chip, từ mức chiếm 37% vào năm 1990, nay giảm xuống chỉ còn 12%. Thực tế đáng lo ngại nhất là hơn 92% chip tiên tiến nhất hiện nay được sản xuất tại Đài Loan, trong bối cảnh Trung Quốc liên tục gia tăng căng thẳng, đe dọa đến an ninh công nghệ toàn cầu.

Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, người khởi xướng Đạo luật CHIPS và Khoa học năm 2019, từng chia sẻ: “Chúng tôi đã đánh mất lợi thế. Nếu không lấy lại vị thế này, Mỹ sẽ không còn là cường quốc kinh tế số một thế giới nữa.”

Chính vì vậy, đạo luật CHIPS được thông qua với ngân sách lên đến hơn 52 tỷ USD, trở thành cứu cánh cho hàng loạt công ty Mỹ và đồng minh mở rộng sản xuất ngay trên đất Mỹ.

Micron: Người Khổng Lồ Đơn Độc và Thách Thức từ Trung Quốc

Micron Technology hãng sản xuất chip nhớ hàng đầu của Mỹ hiện là công ty duy nhất của Hoa Kỳ sản xuất chip DRAM và NAND quy mô lớn, chiếm lĩnh 2% thị phần chip nhớ toàn cầu hiện nay, và đang hướng đến mục tiêu chiếm 15% thị phần vào những thập kỷ tới.

Với lịch sử hình thành từ năm 1978 tại một phòng nha khoa nhỏ bé ở Idaho, Micron đã lớn mạnh và trở thành cái tên nổi bật trên bản đồ chip nhớ toàn cầu. Hãng này đang đầu tư mạnh mẽ vào hai dự án lớn: một nhà máy khổng lồ rộng hơn 600.000 ft² tại Boise (Idaho), và tổ hợp bốn nhà máy lớn khác tại New York với tổng diện tích lên tới 2,4 triệu ft², tổng đầu tư khoảng 100 tỷ USD trong vòng 20 năm.

Khoảng 25% doanh thu hàng năm của Micron đến từ thị trường Trung Quốc. Tháng 5/2023, chính phủ Trung Quốc tuyên bố hạn chế mua chip của Micron với lý do an ninh mạng.

Nhà phân tích công nghệ Christopher Danely đánh giá: “Micron đã trở thành con tốt trên bàn cờ chiến tranh công nghệ Mỹ-Trung kéo dài hàng thập niên. Nhưng khi Samsung hay SK Hynix không đáp ứng đủ, Trung Quốc có thể sẽ buộc phải quay lại với Micron.”

Tình thế hiện tại thúc đẩy Micron tìm cách đa dạng hóa cơ sở sản xuất, đầu tư xây dựng nhà máy trị giá 2,75 tỷ USD tại Ấn Độ nhằm giảm thiểu rủi ro từ thị trường Trung Quốc.

Arm: “Bộ Não Vô Hình” Thống Trị Thị Trường Chip Di Động

Không trực tiếp sản xuất bất kỳ con chip vật lý nào, nhưng Arm (Anh Quốc) là cái tên đứng đằng sau 250 tỷ CPU xuất xưởng toàn cầu. Arm cung cấp thiết kế kiến trúc CPU tiết kiệm năng lượng cho smartphone, máy tính bảng, laptop và nhiều thiết bị khác.

Hơn 30 năm phát triển, Arm hiện cung cấp bản quyền cho các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới: Apple, Qualcomm, Nvidia, Samsung… Trong đó, Apple đã chuyển hoàn toàn sang sử dụng chip Arm cho Macbook và gia hạn hợp tác tới tận năm 2040.

Tổng Giám đốc Rene Haas của Arm giải thích về lợi thế cạnh tranh: “Các CPU Arm giúp thiết bị di động tiết kiệm năng lượng, kéo dài thời gian sử dụng, trong khi vẫn đạt hiệu năng ấn tượng, điều không dễ thực hiện với kiến trúc x86 truyền thống.”

Năm 2023, Arm đã niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán với giá trị vốn hóa hơn 54 tỷ USD, tiếp tục mở rộng mạnh mẽ sang các lĩnh vực mới như máy chủ, AI, điện toán đám mây và xe tự hành.

Texas: “Thiên Đường” Mới Cho Các Nhà Sản Xuất Chip Toàn Cầu?

Texas đang nổi lên như một trung tâm sản xuất chip của nước Mỹ nhờ lợi thế về quỹ đất lớn, chi phí vận hành cạnh tranh và năng lượng tái tạo giá rẻ. Những năm gần đây, hàng loạt đại gia công nghệ như Samsung, Texas Instruments, Infineon đều ồ ạt đầu tư hàng chục tỷ USD xây dựng các nhà máy chip mới tại đây.

Đáng chú ý nhất là dự án nhà máy trị giá 17 tỷ USD của Samsung tại Taylor và dự án nhà máy 30 tỷ USD của Texas Instruments tại Sherman – những nhà máy có quy mô lớn nhất nước Mỹ hiện tại.

Greg Abbott, Thống đốc Texas, khẳng định: “Texas sẽ dẫn đầu thế hệ sản xuất chip tiếp theo nhờ vị trí địa lý chiến lược, ưu đãi thuế hấp dẫn, nhân lực chất lượng cao và nguồn cung cấp điện nước ổn định.”

Tuy nhiên, Texas cũng đứng trước nhiều thử thách lớn: hạn hán kéo dài, nguy cơ thiếu nước sản xuất và hệ thống điện độc lập từng gặp sự cố nghiêm trọng vào mùa đông năm 2021. Để trấn an các nhà đầu tư, ông Abbott cam kết đã ký 12 đạo luật nhằm cải thiện và đảm bảo lưới điện ổn định.

Khó Khăn và Triển Vọng Phục Hồi Thị Trường Chip Toàn Cầu

Dù thị trường chip toàn cầu hiện đang đối mặt với tình trạng dư thừa nguồn cung tạm thời hậu đại dịch Covid-19, các chuyên gia dự báo tình hình sẽ nhanh chóng chuyển biến tích cực khi nhu cầu về chip nhớ cho các ứng dụng AI, xe điện và tự hành tăng cao.

Chuyên gia phân tích thị trường chip Stacy Rasgon nhận định: “Lịch sử thị trường chip luôn xoay quanh chu kỳ dư thừa rồi thiếu hụt liên tục. Hiện tại là dư thừa, nhưng chỉ vài tháng tới, tình trạng thiếu chip sẽ nhanh chóng quay trở lại.”

Tầm nhìn dài hạn từ các khoản đầu tư lớn của Micron, Arm và Texas hứa hẹn sẽ giúp Mỹ hồi phục đáng kể thị phần và năng lực sản xuất chip trên toàn cầu, đưa nước này quay lại vị trí dẫn đầu trong cuộc chạy đua công nghệ chiến lược đầy cam go.

Nguồn: CNBC