Mỡ lợn và dầu thực vật: Sự thật đằng sau cuộc chiến chất béo

Trải qua hàng thập kỷ, chúng ta đã bị “nhồi nhét” rằng mỡ lợn là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, trong khi dầu thực vật được tôn vinh như “người hùng” của sức khỏe.

Nhưng liệu những điều này có thật sự đúng? Hãy cùng nhìn lại lịch sử và khoa học để khám phá sự thật về chất béo bão hòa và chất béo không bão hòa trong chế độ ăn của chúng ta.

Mỡ Lợn Là Gì?

Mỡ lợn (lard) là chất béo từ heo, còn tallow (mỡ từ bò hoặc cừu). Bài viết này tập trung vào mỡ từ động vật hữu cơ, chăn thả tự nhiên, hoặc nuôi cỏ. Chúng ta không bàn đến các sản phẩm từ trang trại công nghiệp vì chất lượng và tác động đến sức khỏe khác biệt đáng kể.

Lịch Sử: Từ Bếp Của Bà Đến Sản Phẩm Công Nghiệp

Trước năm 1918, mỡ lợn và tallow là những nguyên liệu nấu ăn chủ yếu. Người ta dùng chúng để chiên, nướng bánh, thậm chí làm mỹ phẩm. Nhưng mọi thứ thay đổi khi Crisco – một loại dầu thực vật hydro hóa, ra đời.

Năm 1918, công ty sản xuất Crisco đã tung ra sách hướng dẫn nấu ăn và một chiến dịch tiếp thị quy mô lớn nhằm thay đổi thói quen nấu nướng của người dân. Trong suốt gần 97 năm, Crisco và các chất béo chuyển hóa (trans fats) được quảng bá là “tốt hơn” chất béo bão hòa. Nhưng thực tế thì sao?

Năm 2015, FDA chính thức cấm trans fats (là axit béo chuyển hóa hay axit béo dạng trans, axit béo đồng phân nhân tạo) vì chúng được chứng minh là nguyên nhân gây ra tiểu đường loại 2, Alzheimer, ung thư, và bệnh tim mạch. Thật bất ngờ, một sản phẩm được cho là an toàn lại gây ra hậu quả nghiêm trọng đến vậy.

Quan Niệm Sai Lầm: Mỡ Lợn Có Thật Sự Gây Tắc Nghẽn Động Mạch?

Một trong những quan điểm phổ biến nhất là chất béo bão hòa – như mỡ lợn – gây tắc nghẽn động mạch. Nhưng thực tế, các nghiên cứu khoa học cho thấy điều này không có bằng chứng vững chắc.

Một chuyên gia dinh dưỡng nhận xét: “Nhiều người đã bị thuyết phục rằng mỡ lợn là nguyên nhân của mọi vấn đề sức khỏe, nhưng sự thật là chúng ta cần nhìn lại các dữ liệu khoa học với cái nhìn khách quan hơn.”

So Sánh: Chất Béo Bão Hòa Và Không Bão Hòa

Chất béo bão hòa:

• Bao gồm mỡ lợn, tallow, bơ, và dầu dừa.
• Rất ổn định khi nấu ở nhiệt độ cao.
• Ít gây oxy hóa và tổn thương mạch máu.

Chất béo không bão hòa:

• Bao gồm dầu ngô, dầu đậu nành, dầu hạt bông, và dầu canola.
• Không ổn định, dễ bị oxy hóa và tạo ra các gốc tự do.
• Gây viêm, kháng insulin, và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe lâu dài.

Bài Học Từ Lịch Sử: Sức Mạnh Của Tiếp Thị

Quá trình “biến chất béo không bão hòa thành anh hùng” trong gần một thế kỷ là minh chứng rõ ràng về sức mạnh của tiếp thị. Từ sách nấu ăn Crisco đến các quảng cáo khắp nơi, người tiêu dùng đã bị dẫn dắt bởi những thông tin không chính xác.

Một nghiên cứu năm 2015 đã cho thấy, khi chất béo bão hòa trở lại với chế độ ăn uống, các vấn đề sức khỏe liên quan đến béo phì và viêm mãn tính giảm đáng kể.

Mỡ Lợn Có Phải Là “Anh Hùng”?

Khi so sánh về mặt khoa học, mỡ lợn và tallow là lựa chọn tốt hơn cho nấu ăn, đặc biệt khi cần nhiệt độ cao. Dầu thực vật, tuy phổ biến, lại có nguy cơ cao gây hại nếu sử dụng không đúng cách.

Nếu bạn đang tìm kiếm một chế độ ăn uống lành mạnh hơn, đừng ngần ngại xem lại những quan niệm cố hữu và tìm hiểu thêm về lợi ích của chất béo bão hòa.