Mắm chao cá mè vinh – Đậm đà hương vị miền Tây

Tại vùng Tân Châu, An Giang, nơi con sông Tiền hiền hòa uốn lượn, người dân đã khéo léo lưu giữ một di sản văn hóa ẩm thực độc đáo: mắm chao cá mè vinh.

Đây không chỉ là món ăn, mà còn là sản vật đặc trưng, góp phần làm phong phú thêm văn hóa ẩm thực miền Tây. Từ những con cá mè vinh béo ngậy, qua bàn tay tài hoa của người dân, từng hũ mắm chao dần hình thành, thơm lừng, hấp dẫn du khách gần xa.

Sản Vật Đặc Biệt Của Mùa Lũ

Khi mùa nước nổi về, dòng sông Cửu Long tràn ngập các loài cá đặc trưng, trong đó có cá mè vinh – loại cá được mệnh danh là “hương vị của mùa nước” bởi chỉ khi lũ về, cá mè vinh mới đạt độ ngon, thịt chắc, béo ngậy nhờ nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào từ phù sa. Anh Trần Văn Tâm, một người làm mắm lâu năm, chia sẻ: “Cá mè vinh ngon nhất là khi mùa nước nổi, vảy cá trắng xanh, thịt ngọt, mềm và thơm hơn hẳn những thời điểm khác.”

Bí Quyết Tạo Nên Hương Vị Độc Đáo

Để giữ được hương vị thơm ngon đặc trưng, người làm mắm chao ủ cá mè vinh với cơm rượu và đường thốt nốt trong suốt ba tháng. Theo bà Ngô Thị Bảnh – người được xem là sáng tạo nên công thức này, quá trình lên men với cơm rượu và đường thốt nốt không chỉ làm mềm xương mà còn tạo nên vị ngọt thanh hòa quyện cùng vị béo đặc trưng của cá mè vinh. Bà chia sẻ: “Ban đầu, chúng tôi làm mắm chỉ để dùng trong nhà. Nhưng dần dần, khi tiếng lành đồn xa, người ta đến tìm mua ngày càng nhiều.”

Nghề Thủ Công Truyền Đời

Mỗi gia đình làm mắm đều có những bí quyết riêng, và nhiều người tự hào là nghề làm mắm đã được truyền lại qua nhiều thế hệ. Ông Trần Văn Ái, người đã dành hơn 30 năm gắn bó với nghề, tâm sự: “Muốn làm được mắm ngon, phải chọn cá tươi đạt trọng lượng từ 700g trở lên, muối phải đều tay, không thừa không thiếu, mới giữ được độ ngon của mắm.”

Ông Ái còn tiết lộ rằng, việc sử dụng muối có màu trắng tinh và cỡ hạt vừa phải là yếu tố quyết định đến chất lượng mắm. Trong một mẻ mắm, ông dùng khoảng 400kg muối cho mỗi tấn cá, tất cả đều được chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo mắm không bị hư hay cứng.

Giải Pháp Đảm Bảo Nguồn Nguyên Liệu Ổn Định

Ngày nay, khi cá mè vinh tự nhiên dần khan hiếm, nhiều hộ làm mắm phải dựa vào nguồn cá từ các bè nuôi trên sông Tiền để đảm bảo sản xuất quanh năm. Cách này giúp họ không chỉ ổn định sản lượng mà còn góp phần vào việc nuôi cá tại địa phương, tạo thêm sinh kế cho nhiều người dân. Anh Nguyễn Văn Minh, một ngư dân cung cấp cá mè vinh cho làng nghề, cho biết: “Chúng tôi hợp tác với các hộ làm mắm, mỗi tháng đều cung cấp khoảng 600kg cá mè vinh để họ không bao giờ thiếu nguyên liệu.”

Nâng Tầm Thương Hiệu, Đưa Mắm Chao Vươn Xa

Trước đây, mắm chao cá mè vinh chỉ được bán tại các chợ quê ở An Giang, nhưng nay sản phẩm đã được thương mại hóa rộng rãi hơn, xuất hiện trên cả các nền tảng trực tuyến như Facebook và website. Theo chị Lê Thị Như Quỳnh, người tiếp nối nghề làm mắm của gia đình, mỗi tuần gia đình chị xuất xưởng khoảng 100kg mắm chao, chủ yếu là gửi đến các tỉnh Tây Nguyên, Hà Nội và Bình Dương.

Mắm chao cá mè vinh của Tân Châu đã đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao và được đánh giá là một đặc sản tiêu biểu của tỉnh An Giang. Nhờ nỗ lực không ngừng của người dân, món ăn này không chỉ trở thành một sản phẩm có giá trị kinh tế mà còn là niềm tự hào của cả vùng sông nước.

Mắm Chao Cá Mè Vinh – Niềm Tự Hào Miền Tây Nam Bộ

Hiện nay, nghề làm mắm chao cá mè vinh đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa và kinh tế của loại mắm đặc sản này. Những người làm mắm ở Tân Châu không chỉ giữ vững truyền thống mà còn không ngừng sáng tạo để đưa món ăn quê hương đi xa hơn, đáp ứng nhu cầu của du khách và người tiêu dùng trên khắp cả nước.

Kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, mắm chao cá mè vinh của Tân Châu đã trở thành một món quà độc đáo từ miền Tây, đậm đà hương vị quê nhà, mang theo cả tình người và văn hóa của xứ lụa An Giang.