Di sản cổ thụ Suối Giàng: Hành trình giữ gìn hương vị trà Shan Tuyết trăm năm

Yên Bái – vùng đất núi rừng Tây Bắc, nơi chứa đựng những giá trị văn hóa lâu đời và bí ẩn của thiên nhiên. Tại xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn, giữa lưng chừng trời mây, những cây trà Shan Tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi vươn mình sừng sững, biểu tượng của văn hóa và lòng kiên trì của người dân bản địa. Không chỉ là thức uống, cây chè Shan Tuyết còn là di sản tâm linh, mang hương vị độc đáo của núi rừng đến với từng tách trà.

Kỳ Tích Của Thiên Nhiên Vùng Cao

Xã Suối Giàng nằm cách mực nước biển hơn 1.000 mét, nổi tiếng với khí hậu quanh năm mát mẻ, khắc nghiệt về mùa đông. Cũng nhờ điều kiện khắc nghiệt đó, vùng đất này sản sinh ra những cây chè Shan Tuyết cổ thụ có tuổi đời từ vài trăm đến hơn 500 năm. Cây chè Shan Tuyết cổ thụ tại thôn Giàng A được công nhận là “Di sản Việt Nam”, với bộ rễ cắm sâu vào lòng đất, vươn lên đón nắng gió và khí núi, tạo nên hương vị đặc biệt, đậm đà, mộc mạc.

Anh Đặng Thái Sơn, chủ một vườn chè kết hợp du lịch trải nghiệm tại Suối Giàng, chia sẻ: “Cây chè Shan Tuyết ở đây sống hoàn toàn tự nhiên, được bảo vệ từ thế hệ này qua thế hệ khác. Mỗi cây chè là một câu chuyện, một nhân chứng sống cho hàng trăm năm biến đổi của vùng đất này.”

Linh Hồn Văn Hóa Của Người Mông

Đối với người Mông và người Dao tại Suối Giàng, cây chè Shan Tuyết là linh hồn của văn hóa bản địa. Những cây chè cổ thụ không chỉ là nguồn thu nhập, mà còn là biểu tượng của niềm tin và sức mạnh cộng đồng. Trong những dịp lễ quan trọng, người dân thường mang lễ vật đến gốc cây chè tổ – cây chè cổ nhất vùng, để cầu nguyện cho mùa màng bội thu, gia đình mạnh khỏe, và cuộc sống an lành.

Một cư dân địa phương chia sẻ: “Những cây chè này đã chứng kiến bao cuộc đời của chúng tôi. Từ khi còn nhỏ, chúng tôi đã được cha ông truyền dạy cách chăm sóc chè như một phần cuộc sống.”

Quy Trình Chế Biến Kỳ Công – Từ Búp Chè Đến Tách Trà

Chè Shan Tuyết không chỉ nổi bật bởi tuổi đời mà còn bởi quy trình chế biến thủ công đòi hỏi sự kỳ công và tỉ mỉ. Búp chè khi được thu hái, qua bàn tay khéo léo của người làm trà, trở thành những loại trà đặc biệt như hồng trà, lục trà, bạch trà mang hương vị tinh túy nhất của núi rừng Tây Bắc.

Ngọc Trâm, phóng viên tác nghiệp tại Suối Giàng, đã có cơ hội trực tiếp tham gia công đoạn sao trà cùng anh Hân – một nghệ nhân làm trà ở Suối Giàng. “Việc sao trà cần sự kiên nhẫn và kỹ thuật. Lá trà được đun nóng ở nhiệt độ 200 độ C, sau đó phải vò kỹ để lá ra nhựa, tạo nên vị trà độc đáo, giữ được độ xanh và hương vị đặc trưng”, anh Hân giải thích. Công đoạn này đòi hỏi sự chính xác, và chỉ một chút sơ suất có thể làm lá trà cháy hoặc mất hương vị.

Hướng Đến Phát Triển Bền Vững Và Du Lịch Trải Nghiệm

Suối Giàng hiện không chỉ là vùng sản xuất chè cổ thụ mà còn đang trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn, nơi du khách có thể tận hưởng không khí trong lành và trải nghiệm văn hóa làm trà truyền thống. Nhiều du khách không chỉ đến để thưởng thức trà, mà còn để cảm nhận nét đẹp thiên nhiên, sự bình dị của người dân và tìm hiểu về nghệ thuật chế biến trà Shan Tuyết.

Anh Đặng Thái Sơn, người tiên phong kết hợp du lịch trải nghiệm với vườn chè cổ thụ, cho biết: “Khách đến đây thường thích thú khi được trực tiếp hái chè, sao chè cùng người dân. Việc trải nghiệm này không chỉ giúp lan tỏa văn hóa, mà còn nâng cao ý thức bảo tồn di sản thiên nhiên.”

Kết Nối Giữa Thiên Nhiên Và Con Người

Từ những gốc chè Shan Tuyết cổ thụ Suối Giàng, người Mông đã tạo nên một hành trình kết nối thiên nhiên và con người. Mỗi cây chè với tuổi đời trăm năm là một minh chứng cho sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, cho văn hóa bảo tồn lâu đời của người dân nơi đây. Với tầm nhìn hướng đến phát triển bền vững, Suối Giàng đang dần trở thành “thánh địa trà” của Việt Nam, nơi bất kỳ ai cũng mong muốn một lần ghé thăm, thưởng thức vị trà Shan Tuyết giữa núi rừng Tây Bắc.

Sự Bảo Tồn Và Phát Triển Bền Vững

Những cây chè cổ thụ tại Suối Giàng không chỉ là biểu tượng của vùng Tây Bắc mà còn là cơ hội phát triển du lịch, mang lại thu nhập bền vững cho người dân địa phương. Chị Trà Thị Mai, một nghệ nhân làm trà, bày tỏ niềm hy vọng: “Chúng tôi mong rằng trà Shan Tuyết sẽ không chỉ được biết đến ở Việt Nam mà còn vươn ra quốc tế. Đó là niềm tự hào của người dân Suối Giàng.”

Trà Shan Tuyết Suối Giàng, với tất cả hương vị, ý nghĩa văn hóa và giá trị tâm linh, là di sản cần được bảo tồn và phát triển. Những nỗ lực của người dân nơi đây đã biến những gốc chè cổ thành di sản sống, kể câu chuyện về một vùng đất Tây Bắc, hứa hẹn sẽ còn sống mãi với thời gian.