Cốm Tú Lệ – Hương vị núi rừng Tây Bắc từ lòng bàn tay người Thái

Mỗi mùa thu, khi nắng vàng rực rỡ trải dài trên những cánh đồng lúa chín, thung lũng Tú Lệ (Yên Bái) lại ngập tràn trong hương thơm nồng nàn của cốm mới. Cốm Tú Lệ, đặc sản nổi tiếng của người Thái, mang theo cả hương vị của đất trời Tây Bắc, kết tinh từ những giọt sương sớm, từ dòng nước ngọt lành chảy suốt qua bao mùa vụ.

Bí Quyết Từ Thiên Nhiên

Điểm đặc biệt đầu tiên của cốm Tú Lệ nằm ở nguyên liệu. Những hạt lúa nếp thơm chỉ có thể đạt được hương vị tuyệt vời khi được trồng ở vùng thung lũng này. Được tưới mát bởi dòng suối từ núi đèo Khau Phạ, ruộng lúa ở Tú Lệ hấp thu khoáng chất từ nguồn nước tự nhiên, hòa quyện cùng không khí mát lành của núi rừng. Hạt lúa ở đây không chỉ đầy đặn, vàng óng mà còn mang một mùi thơm nhẹ nhàng, thanh khiết không lẫn vào đâu.

Mùa cốm chỉ có một lần trong năm khi ruộng bậc thang Tú Lệ chuyển từ xanh ngát sang vàng rực – một thời điểm vàng ngọc cho người dân bản địa bắt đầu thu hoạch. Từng bông lúa chín vàng được cắt tỉa thủ công bằng đôi bàn tay khéo léo của những người phụ nữ Thái. Để làm ra cốm, những hạt nếp phải được chọn lựa cẩn thận, chỉ những bông chín tới, còn mềm dẻo và tươi xanh mới đạt chuẩn.

Quy Trình Làm Cốm Tỉ Mỉ, Kỳ Công

Quy trình làm cốm Tú Lệ trải qua nhiều công đoạn thủ công tỉ mỉ. Sau khi cắt về, từng bông lúa được tuốt kỹ để lấy hạt. Hạt lúa tươi phải được rửa sạch, loại bỏ những hạt lép, hạt hỏng. Khi lúa đã sẵn sàng, người dân tiến hành rang – một bước quan trọng nhất định phải cẩn thận để giữ cho hạt cốm có màu xanh đẹp và độ dẻo vừa phải. Những chiếc chảo lớn được bắc lên bếp củi, hạt nếp được đảo đều, rang trên lửa vừa phải, sao cho giữ lại được màu xanh ngọc bích đặc trưng và mùi thơm nồng nàn.

Người Thái ở Tú Lệ có kỹ thuật rang cốm rất riêng. Hạt nếp sau khi rang lên không chỉ mềm dẻo mà còn mang một vị ngọt dịu đặc biệt. Đây là công đoạn kỳ công, đòi hỏi người làm phải đảo đều tay để tránh cháy hạt, tạo ra hạt cốm có lớp vỏ mỏng giòn bên ngoài và lõi dẻo ngọt bên trong. Mùi thơm bốc lên trong quá trình rang không quá nồng mà thoang thoảng, nhẹ nhàng, phảng phất hương sữa non quyện cùng mùi khói bếp, mang đến một cảm giác ấm áp, gần gũi như hương vị của đất trời hòa vào từng hạt cốm.

Sau khi rang xong, hạt cốm được giã nhẹ trong cối để bóc lớp vỏ trấu, giữ lại phần lõi xanh mướt. Công đoạn này giúp cốm không chỉ dẻo mà còn có màu xanh ngọc bích hấp dẫn. Hạt cốm Tú Lệ khác biệt bởi độ mềm, dẻo nhưng không dính, thơm nhưng không gắt, hương vị hòa quyện như một bức tranh hài hòa giữa sự thanh đạm và ngọt dịu.

Hương Vị Khó Quên Của Cốm Tú Lệ

Cốm Tú Lệ không giống như những loại cốm khác. Khi đưa lên miệng, bạn sẽ cảm nhận được mùi hương thanh thanh nhưng đặc trưng, như có chút hương núi rừng phảng phất. Hạt cốm xanh mướt, khi nhai vừa mềm vừa dai, từ từ bung tỏa vị ngọt tự nhiên của lúa nếp, tạo cảm giác thanh mát và dễ chịu. Đặc biệt, khi thưởng thức cốm, người ta còn cảm nhận được hương sữa non dịu nhẹ, mùi lúa mới pha chút khói bếp, tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên vị ngon riêng biệt.

Mỗi hạt cốm mang trong mình cả một câu chuyện về vùng đất và con người Tây Bắc. Cốm Tú Lệ không chỉ đơn giản là món ăn, mà còn là nét văn hóa đặc trưng của người Thái, là món quà của thiên nhiên ban tặng cho những ai biết trân quý những điều giản dị mà tinh túy.

Cốm Tú Lệ – Tinh Hoa Văn Hóa Ẩm Thực Tây Bắc

Cốm Tú Lệ là món quà đặc biệt không chỉ hấp dẫn khách du lịch mà còn làm nức lòng những người con xa quê. Mỗi hạt cốm là thành quả của quy trình lao động miệt mài, của tình yêu và sự gắn bó với mảnh đất quê hương của người dân Tây Bắc. Vị ngọt thơm của cốm Tú Lệ như gói gọn hương vị của đất trời Tây Bắc, là niềm tự hào của người Thái, là món quà quý giá mà ai từng thử qua sẽ không bao giờ quên.

Những ngày thu se lạnh, thưởng thức cốm Tú Lệ, nhấp ngụm trà ấm, người ta như được đưa về với miền ký ức yên bình, nơi chỉ có núi rừng, những cánh đồng bậc thang trải dài và hương cốm thoảng trong gió. Cốm Tú Lệ – không chỉ là món ăn, mà còn là hồn của vùng đất Tây Bắc.