Nguy cơ từ “cơn sốt” trồng sầu riêng ở Tây Nguyên

Việt Nam vừa mở rộng cửa xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc, đánh dấu một cột mốc mới cho loại trái cây này.

Thành tựu đạt được nhờ nỗ lực đàm phán lâu dài giữa các cơ quan chuyên môn hai nước, mang lại cơ hội lớn cho nông dân và doanh nghiệp xuất khẩu. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích tiềm năng, ngành sầu riêng cũng đang đối diện với nhiều thách thức khi diện tích trồng tăng “nóng” không theo quy hoạch, dẫn đến nguy cơ cung vượt cầu và giá thành giảm.

Hiện nay, tại Tây Nguyên, diện tích trồng sầu riêng đang tăng với tốc độ chóng mặt. Đắk Lắk – tỉnh có diện tích trồng sầu riêng lớn nhất cả nước – hiện đã vượt mốc 32.000 ha, cao hơn hẳn so với mức 22.000 ha vào giữa năm ngoái. Tương tự, các tỉnh như Đắk Nông, Gia Lai, và Lâm Đồng cũng gia tăng diện tích đáng kể, nhắm đến xuất khẩu sang Trung Quốc. Nhưng bài học từ “cơn sốt” hồ tiêu và cao su trước đây, khi người dân Tây Nguyên phá bỏ cà phê, điều để trồng các loại cây này rồi lại chịu cảnh giá giảm sâu, là một cảnh báo rõ ràng.

Sầu riêng là cây trồng có yêu cầu kỹ thuật cao, dễ nhiễm sâu bệnh và đòi hỏi nhiều chi phí chăm sóc. Việc nông dân ồ ạt chuyển đổi sang trồng sầu riêng mà thiếu kiến thức chăm sóc có thể dẫn đến thất bại, mất trắng khi thị trường bấp bênh. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan cảnh báo, nếu quy hoạch trồng sầu riêng không được quản lý chặt chẽ, trái ngọt hôm nay có thể trở thành “trái đắng” của ngày mai.

Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân cần trồng sầu riêng theo quy trình chuẩn, không lạm dụng chất kích thích tăng trưởng và chú trọng kiểm soát dịch bệnh. Việc tuân thủ quy trình giúp sản phẩm đáp ứng yêu cầu xuất khẩu và duy trì giá trị lâu dài, tránh tình trạng cung vượt cầu, đổ vỡ giá bán. Cơ quan chức năng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra kỹ lưỡng trước khi thu hoạch, để đảm bảo trái sầu riêng đạt chất lượng cao, không tồn dư hóa chất.

Sầu riêng đang là cây trồng mang lại thu nhập cao cho nhiều nông dân, nhưng sự tăng trưởng “nóng” của diện tích trồng có thể dẫn đến những hệ quả khó lường. Để cơn sốt sầu riêng trở thành cơn sốt “tỷ đô” bền vững, rất cần sự thận trọng trong quy hoạch và quản lý từ cả người trồng lẫn cơ quan chức năng.