
Lựa chọn tiêu chuẩn và thị trường: Chìa khóa thành công cho xuất khẩu nông sản
Để xuất khẩu nông sản hiệu quả, doanh nghiệp phải xác định rõ tiêu chuẩn và thị trường. Bài viết phân tích chiến lược đạt GlobalGAP, tiếp cận Châu Âu, Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, và lý do cần tránh lửng lơ tiêu chuẩn.
Thực Trạng Tiêu Chuẩn Xuất Khẩu Nông Sản
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, nông sản Việt Nam đối mặt với hai nhóm thị trường: cao cấp (như Châu Âu) với tiêu chuẩn khắt khe kiểu GlobalGAP, và nhóm “mở” (Trung Quốc, Nga, Ấn Độ) hầu như không áp dụng rào cản chất lượng nghiêm ngặt. Vấn đề nằm ở việc nhiều doanh nghiệp “lửng lơ” tiêu chuẩn: nỗ lực đạt tiêu chí nửa vời, không đủ chuẩn vào Châu Âu, mà cũng không cạnh tranh nổi với các nhà cung cấp giá rẻ ở thị trường dễ tính.
Tiêu Chuẩn GlobalGAP: Chiếc Chìa Khoá Vào Châu Âu
GlobalGAP không chỉ là “giấy thông hành” giúp sản phẩm nông sản vượt qua cửa khẩu Châu Âu mà còn mở ra cánh cửa vào hàng chục quốc gia trong khối. Một khi đạt chuẩn này, doanh nghiệp không bị trói buộc trong một thị trường đơn lẻ. EVFTA (Hiệp định Thương mại Tự do EU – Việt Nam) mang lại lợi thế thuế quan, tạo nên lợi điểm cạnh tranh quan trọng.
“Nếu không đạt GlobalGAP, bạn không thể vượt qua rào cản hải quan Châu Âu,” một chuyên gia xuất khẩu nông sản chia sẻ. “Họ không thể xem camera hay tin lời cam kết miệng, họ chỉ tin giấy tờ.”
Lựa Chọn Thị Trường: Châu Âu Hay Tam Giác “Khổng Lồ”?
Với những đơn vị chưa đủ sức đạt GlobalGAP, tam giác “khổng lồ” Trung Quốc – Ấn Độ – Nga là lựa chọn đáng cân nhắc. Tại đây, yêu cầu tiêu chuẩn dễ thở hơn. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp cố gắng “nhảy giữa hai ghế,” theo đuổi tiêu chuẩn trung gian không rõ ràng, họ vừa không chạm tới chuẩn cao, vừa không cạnh tranh nổi ở thị trường thấp.
“Giá thành tăng do nỗ lực đạt tiêu chuẩn nửa vời, nhưng lại không được thị trường cao cấp chấp nhận, còn thị trường thấp lại chê quá đắt,” chuyên gia nhấn mạnh.
Tránh “Lửng Lơ” Tiêu Chuẩn: Cái Giá Của Việc Nửa Vời
Doanh nghiệp tự coi nông sản “sạch” nhưng không có chứng nhận quốc tế sẽ mất cơ hội vào Châu Âu. Trong khi đó, ở thị trường dễ tính, giá thành bị đội lên do quá trình theo đuổi tiêu chuẩn ảo, mà kết quả cuối cùng là sản phẩm không thể cạnh tranh.
“Chúng tôi từng hỗ trợ nhiều nhà cung cấp với suy nghĩ sai lầm này. Họ mất thời gian, tiền bạc, cuối cùng phải quay lại xuất thô, bán rẻ,” chuyên gia xuất khẩu cho biết.
Tầm Quan Trọng Của Chứng Minh Chất Lượng Sản Phẩm
Nông sản là mặt hàng nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Các nước và khu vực kinh tế lớn, đặc biệt Châu Âu, áp dụng hàng rào kỹ thuật để bảo vệ người dân. Doanh nghiệp buộc phải chứng minh chất lượng qua giấy tờ chuẩn hóa, chứ không thể hứa hẹn suông. Không chứng minh được, sản phẩm xem như “bẩn” trong mắt hải quan.
Định Hướng Chiến Lược: Nguồn Lực, Tiêu Chuẩn Và Thị Trường
Xuất khẩu nông sản đòi hỏi chiến lược rõ ràng. Nếu doanh nghiệp chọn Châu Âu, hãy đầu tư vào tiêu chuẩn GlobalGAP. Nếu hướng đến Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, ưu tiên giảm chi phí, tối ưu giá bán. Đừng lửng lơ ở giữa.
“Mục tiêu cuối cùng là tiếp cận khách hàng, không phải chạy theo tiêu chuẩn vô ích. Xác định chuẩn và thị trường rõ ràng từ đầu, bạn sẽ tối ưu thời gian, nguồn lực, tránh đi vào ngõ cụt,” chuyên gia đề xuất.
Nhìn chung, xuất khẩu nông sản Việt Nam sẽ thuận lợi hơn khi doanh nghiệp có cái nhìn chiến lược, chọn đúng phân khúc thị trường và tiêu chuẩn. GlobalGAP là “tấm vé” vào Châu Âu, trong khi tam giác Trung Quốc – Ấn Độ – Nga là “miền đất hứa” cho những ai chưa sẵn sàng. Quan trọng nhất, hãy tránh lửng lơ, bởi “nửa vời” không mang lại lợi ích lâu dài.