Chuông cửa “sữa tươi”: Hanimi Dairy – Mô hình kinh doanh xanh giữa lòng Sài Gòn

Khởi nguồn từ một cửa hàng nhỏ ở Phú Mỹ Hưng, thương hiệu HANIMI dần định hình mô hình MILKMAN giao sữa tươi tận nhà với cam kết KHÔNG RÁC THẢI. Dù đối mặt vô số trở ngại, họ vẫn bền bỉ theo đuổi con đường xanh, khép kín và giàu tính nhân văn.

Ý Tưởng Nảy Mầm Từ Một Ly Sữa Tươi

Khi nhắc đến sữa tươi, nhiều người thường nghĩ ngay tới các hộp giấy hay chai nhựa trưng bày trên kệ siêu thị. Thế nhưng, câu chuyện của HANIMI bắt đầu từ năm 2017, với một ly sữa mới vắt ở trang trại bò sữa bán chăn thả tại Trảng Bàng (Tây Ninh), nơi gia đình bên chồng của chị Nguyễn Trà My quản lý.

Trải nghiệm ấy đủ sức làm thay đổi định hướng cuộc đời chị – người trước đó từng làm trong ngành tài chính, giữ vị trí quản lý cấp cao tại Ngân hàng Sacombank và công ty Kiều hối Đông Á. Thoạt tiên, chị Trà My chỉ nghĩ đến việc mở một quầy sữa nhỏ, vừa bán vừa giải quyết lượng sữa tươi dư thừa từ trang trại. Chị kể: “Tôi từng bất ngờ khi uống ngụm sữa thanh trùng mới vắt. Mùi thơm béo rất riêng mà trước giờ chưa từng thử. Lúc ấy, tôi mới hiểu sữa tươi ‘nguyên bản’ là thế nào.”

Niềm yêu thích sữa tươi tự nhiên khiến chị Trà My bắt tay mở cửa hàng Milkhouse tại Phú Mỹ Hưng (quận 7, TP.HCM). Buổi đầu, cửa hàng chỉ bán vài chục lít sữa thanh trùng trong chai thủy tinh đơn giản, chủ yếu phục vụ cư dân xung quanh. Chị thú nhận: “Ban đầu, tôi không nghĩ xa xôi. Chai thủy tinh có thể mua số lượng ít, được tiệt trùng để bảo quản sữa. Khách mua uống xong, có thể mang vỏ chai đến đổi lấy sữa mới. Nhưng thật ngạc nhiên khi khách hàng rất hưởng ứng việc này.”

“Cuối năm 2018, tôi rời Milkhouse. Nhiều người nghĩ tôi sẽ bỏ ngành sữa luôn. Nhưng khách hàng cũ vẫn gọi, bọn trẻ quanh khu Phú Mỹ Hưng cầm chai thủy tinh tìm đến hỏi: ‘Cô ơi, hôm nay có sữa nữa không?’”

Nỗi trăn trở đó thôi thúc chị trở lại với sữa. Thế là ý định về một “người giao sữa” dần được định hình rõ ràng hơn.

Hình Thành Thương Hiệu

Năm 2018, chị Trà My thành lập công ty dịch vụ riêng mang tên Hanimi, ban đầu chỉ cho thuê văn phòng chia sẻ. “Tôi đặt tên thương hiệu là Hanimi vì mong muốn nó không bị giới hạn trong một địa phương cụ thể, mà có thể mở rộng linh hoạt ở nhiều nơi. Tên này được ghép từ chữ H (Hannah) và N (Nicky) – tên hai con tôi, cùng với ‘Mi’ – đại diện cho từ ‘milk’ (sữa).”

Trong giai đoạn này, một chuyên gia Đan Mạch từ nhà máy trang trại cũ gợi ý chị thử làm sữa chua Hy Lạp – Greek Yogurt, vốn được xem là “siêu thực phẩm,” giàu đạm, dễ kết hợp ẩm thực.

Chị Trà My mở một quầy nhỏ mang tên “Saigon Greek Yogurt” ở khu biệt thự Hồ Bán Nguyệt để tránh lãng phí mặt bằng chưa cho thuê. Hơn ba năm mày mò, chị dần cho ra loại sữa chua Hy Lạp dẻo mịn, ít chua, giữ trọn mùi thơm sữa tươi.

Sản phẩm này về sau trở thành “best-seller” khi Hanimi Dairy đi vào hoạt động chính thức.

Sữa Tươi Một Ngày Và Mô Hình Tái Sử Dụng Chai Thủy Tinh

Theo chị Trà My, sữa thanh trùng muốn giữ độ dinh dưỡng tươi ngon cao, nhất định phải hạn chế tối đa quá trình xử lý công nghiệp như tiệt trùng ở nhiệt độ cao hoặc phải bổ sung chất bảo quản để sữa có hạn dùng lâu đến vài tháng, sẽ làm mất vị béo và hương tự nhiên vốn có.

Đóng sữa trong chai thủy tinh, vận chuyển và giao trong ngày giúp bảo toàn độ tươi. Dù chi phí sản xuất, bảo quản, vận chuyển cao, Hanimi chọn hướng này để theo đuổi chất lượng tuyệt đối. Đồng thời, chai thủy tinh có thể thu hồi, tiệt trùng và tái sử dụng.

(Theo ước tính của chị Trà My, trung bình mỗi chai thủy tinh dùng được ít nhất 40–50 lần nếu không rơi vỡ. Mỗi lần khách trả chai, Hanimi lại giảm một phần chi phí. Nhờ đó, khách ý thức bảo quản chai cẩn thận để nhận ưu đãi, doanh nghiệp cũng tiết kiệm bao bì.)

Khi tham gia một nhóm hoạt động bảo vệ môi trường, chị Trà My hiểu rõ tác hại từ ống hút nhựa, túi nilông, hộp xốp… Việc “làm kinh doanh” không nên tách rời trách nhiệm “gìn giữ môi trường sống.”

“Ngày xưa, vứt cái ống hút hay mảnh nilông ra đường ít ai để ý. Nhưng khi thấy rác nhựa gây khủng hoảng toàn cầu, tôi nhận ra phải thay đổi. Bắt đầu từ chai thủy tinh, chúng tôi có thêm động lực theo đuổi mô hình KHÔNG RÁC THẢI.”

Khó Khăn Và Cơ Hội Mở Rộng

Năm 2019, Hanimi (lúc đó còn nhỏ) hợp tác với một chuỗi minimart Hàn Quốc để bày bán sữa tươi thanh trùng. Sản phẩm lên kệ, nhưng hạn dùng ngắn (chỉ vài ngày) khiến tỷ lệ hàng hết hạn tăng cao, công nợ cũng phức tạp.

Chưa đầy 4 tháng, Hanimi phải rút sản phẩm khỏi chuỗi. Chị Trà My rút kinh nghiệm: “Với sữa tươi một ngày, chờ khách đến mua là bất lợi. Tốt nhất nên giao trực tiếp. Mô hình kệ hàng truyền thống khó dung hòa với sữa tươi hạn dùng ngắn.”

Từ sau lần “thất bại lên kệ,” chị tập trung cho dự án saigonmilkman.com, ứng dụng (và website) giúp khách tự đặt sữa, thanh toán online, nhận sữa đúng lịch, rồi trả vỏ chai ở lần giao kế tiếp. Vòng lặp diễn ra liên tục.

Vấn đề phát sinh: đầu tư nền tảng công nghệ không hề rẻ, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ. Phí duy trì web, cổng thanh toán, quản lý kho lạnh, lập lịch giao hàng… đều cao. Chị Trà My quyết tâm: “Nếu muốn đi đường dài, ta phải chủ động khâu công nghệ. Quản lý 100 hay 1.000 khách cũng phải logic mới tránh sai sót và hao phí.”

Năm 2020, do dịch bệnh, trang trại gia đình tại Trảng Bàng bị ảnh hưởng. Một phần đàn bò phải bán bớt, lao động nghỉ việc. Thấy tình hình không khả quan, chị Trà My chủ động tìm đến các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.

Chị nói: “Tôi nhận ra không ai chăm cỏ giỏi hơn chính người nông dân trên đất của họ. Chúng tôi chỉ cần đảm bảo quy trình, xét nghiệm sữa, bảo quản lạnh, rồi đưa về xưởng sản xuất trong ngày.”

Nhờ đó, Hanimi không lệ thuộc duy nhất một trang trại, nông dân lại yên tâm có đầu ra. Mỗi sáng, sữa được vắt, làm lạnh, vận chuyển về TP.HCM, thanh trùng trong vòng 24 giờ rồi giao đến khách hàng.

Tầm Nhìn Cho Sản Phẩm Xanh

Hanimi tuân thủ quy trình “Daily Fresh Milk,” nghĩa là mỗi mẻ sữa phải được thanh trùng, đóng chai trong vòng 24 giờ kể từ khi vắt. Thời hạn dùng chỉ vài ngày, song bù lại sữa giữ được hương vị chân thật, không bị pha tạp.

Thói quen này làm tăng chi phí vận chuyển, công quản lý, nhưng xây dựng niềm tin lớn nơi khách hàng. “Đã cam kết tươi, chúng tôi phải giữ đúng lời. Mỗi ngày, xe lạnh chở sữa về, xưởng làm việc hết công suất để kịp giao buổi chiều.”

Cam kết KHÔNG RÁC THẢI của Hanimi xoay quanh chu trình “thu hồi – tiệt trùng – tái sử dụng” chai thủy tinh, túi giữ nhiệt. Để khuyến khích khách, Hanimi đưa ra mức hoàn tiền hoặc trừ vào lần mua kế tiếp, thường rơi vào 20–30% giá bán lẻ.

Nhiều cửa hàng bán lẻ như Nam An Market cũng hỗ trợ quầy thu vỏ chai cho khách. Điều này giúp khách tiện “gửi vỏ” và nhận ngay ưu đãi. Chị Trà My khẳng định: “Nếu siêu thị nào cũng tạo điều kiện thu vỏ chai, mô hình KHÔNG RÁC THẢI sẽ lan cực nhanh. Lượng rác nhựa được cắt giảm không hề nhỏ.”

Thay vì chờ khách lẻ, Hanimi dần đẩy mạnh hình thức “member,” tức đăng ký số lần nhận sữa (hoặc yogurt) cố định mỗi tuần. Nhân viên sẽ giao đúng tuyến vào ngày hẹn, đồng thời nhận lại vỏ chai, túi. Chi phí vận chuyển được chia sẻ, giúp giá thành hợp lý.

Bất lợi của sữa tươi thanh trùng vốn là giá cao hơn sữa công nghiệp. Nhưng chị Trà My cho rằng, người dùng nhận lại giá trị xứng đáng: “Họ có sữa ngon, không chất bảo quản, đúng chuẩn farm-to-door. Lại góp phần bảo vệ môi trường.”

Tài Chính Và Bước Tiến Bền Vững

Hanimi là doanh nghiệp gia đình nhỏ, theo mô hình mới mẻ, nên không dễ tăng vốn vay từ ngân hàng.

Một sáng kiến “gói đồng hành” ra đời. Theo đó, khách hàng thân thiết có thể mua sản phẩm sữa hoặc sữa chua cho cả năm với giá gốc. Họ được mặc định xem như “nhà đầu tư nhỏ,” giúp Hanimi có dòng tiền, còn khách vừa tiết kiệm chi phí, vừa chủ động lịch giao.

“Chính những khách hàng này đã hỗ trợ chúng tôi qua giai đoạn dịch COVID-19, khi giá vận chuyển, nhân công đều leo thang. Sự ủng hộ đó quý hơn cả một khoản vay.”

Về tham vọng, chị Trà My muốn xây dựng mô hình “milkman” tại mỗi địa phương có bò chăn thả, cho ra sữa tươi ngay tại chỗ. Thay vì vận chuyển sữa đường dài về nhà máy xa xôi, ta có thể “gửi” xưởng nhỏ ở gần, đóng chai và giao ngay cho cư dân xung quanh.

“Biết đâu sau này, sẽ có Hanoimilkman hay Dalatmilkman. Chúng tôi chỉ cần nhân rộng, kết nối người nông dân địa phương, tạo lợi ích đôi bên. Người tiêu dùng được hưởng sữa tươi, còn nông hộ có đầu ra.”

Một số nhà đầu tư nghi ngại mô hình thủ công, khó bứt phá về lợi nhuận. Còn chị Trà My tin rằng phát triển bền vững quan trọng hơn mở rộng thần tốc. Với đội ngũ chuyên nghiệp dần lên, Hanimi hướng tới đáp ứng các chứng nhận quốc tế, sẵn sàng phục vụ khách nước ngoài tại Việt Nam – hình thức “xuất khẩu tại chỗ.”

“Có những người Nhật, Hàn, châu Âu sống ở Sài Gòn rất yêu cầu khắt khe về sữa. Đáp ứng họ được, chẳng phải ta đã ‘xuất khẩu’ ngay tại thị trường nội địa rồi sao?”

Bước Đi Nhỏ, Tầm Nhìn Rộng Mở

Chặng đường của HANIMI từ một quầy sữa nhỏ đến nay đã vượt qua bao trắc trở: bất đồng quan điểm kinh doanh trong gia đình, gián đoạn nguồn cung, thất bại khi lên kệ minimart, gánh nặng nguồn vốn… Thế nhưng, chính những khó khăn ấy hun đúc nên một mô hình kiên định giá trị cốt lõi:

1. Chất lượng sữa: Lấy sữa tươi mới vắt, thanh trùng và giao trong vòng 24 giờ, không pha trộn hay dùng chất bảo quản.
2. Tái sử dụng: Chai thủy tinh, túi giữ nhiệt được thu hồi, góp phần giảm rác thải nhựa.
3. Gắn kết nông dân: Mua sữa từ các trại gia đình, đảm bảo họ có đầu ra ổn định, đồng thời nâng cao chuẩn an toàn, chất lượng vắt sữa.
4. Cộng đồng tiêu dùng: Khuyến khích “member,” “gói đồng hành” để xây dựng tệp khách hàng trung thành, có chung ý thức bảo vệ môi trường và đề cao dinh dưỡng.

Dẫu thị trường sữa Việt Nam cạnh tranh khốc liệt, câu chuyện Hanimi Dairy cho thấy vẫn còn “đất” cho ý tưởng khác biệt, nhất là khi nó gắn liền trách nhiệm xã hội. Hình ảnh nhân viên giao sữa tận nhà, mang theo chai thủy tinh và túi giữ nhiệt, rồi nhận vỏ chai cũ về tiệt trùng, đang trở thành một nét mới lạ trong bức tranh đô thị.

Trong 8 năm, 10 năm hay lâu hơn, Hanimi nhắm tới viễn cảnh mỗi tỉnh thành đều có xưởng sữa “farm-to-door,” cung cấp sữa tươi trong ngày với mức giá hợp lý. Những cánh đồng cỏ xanh, đàn bò thong dong, người nông dân hạnh phúc. Mọi mắt xích đều hưởng lợi, đồng thời đóng góp vào nỗ lực hạn chế rác thải.

“Khách hàng quay trở lại với chúng tôi suốt ba năm, tuần nào cũng đặt hàng. Đó chính là động lực mạnh mẽ nhất, cho thấy hướng đi bền vững tuy chậm mà chắc, và khẳng định chúng tôi đang thực hiện điều có ý nghĩa lâu dài.”

Quan trọng hơn cả, mỗi chai sữa thu hồi và tái sử dụng chính là một thông điệp nhắc nhở cộng đồng về giá trị của tài nguyên, khuyến khích lối sống thân thiện với môi trường. Dù xuất phát muộn, doanh nghiệp nhỏ như Hanimi đã khẳng định: chỉ cần dám dấn bước, luôn có cơ hội vươn lên. Và đâu đó, từng chai sữa thủy tinh, từng túi đựng tái dùng, đang chung tay “nhuộm” thêm màu xanh cho Sài Gòn, rồi lan tỏa tới mọi miền đất khác.