Thời gian gần đây, nông nghiệp Việt Nam xuất hiện nhiều giống cây trồng mới làm đa dạng thị trường hàng hóa và nông sản trong vùng. Một trong số đó phải kể đến cây vú sữa Hoàng Kim.
Trong bối cảnh cạnh tranh Quốc tế tác động ngày càng sâu sắc đến kinh tế nông nghiệp Việt Nam. Việc nâng cao chất lượng nông sản được cho là nền tảng quan trọng giúp cải thiện khó khăn cho nông dân. Giống tốt được coi như là một trong những trợ thủ đắc lực nhất giúp nông dân tăng nhanh hàm lượng chất xám trong nông sản. Có như vậy thì giá trị gia tăng trên đơn vị diện tích đất canh tác mới được nâng cao.
Cụ thể thời gian qua chúng ta chứng kiến sự thay thế giống mới làm cho kinh tế nông hộ ngày một gia tăng. Thay vì trồng những giống cũ có nhiều điểm hạn chế thì dần dần bà con chuyển sang trồng những giống tốt chất lượng ngon như lúa St24, St25… các giống lúa tím hàm lượng dinh dưỡng cao, sầu riêng Ri6, Mongthong, xoài cát Hòa Lộc, xoài xanh Đài Loan, bưởi da xanh, thanh long ruột đỏ, thanh long vỏ vàng ruột trắng… Trong đó có những giống được nông dân canh tác lâu năm nhưng vẫn giữ nguyên giá trị thị trường của nó. Điều đó cho thấy sở hữu giống ngon chất lượng, mẫu mã đẹp chắc chắn sẽ có thị trường bền vững lâu dài.
Ở nhiều nước tiên tiến người ta thường đầu tư rất nhiều đến công tác nghiên cứu chọn tạo, lai tạo con giống phục vụ sản xuất nông nghiệp. Vì vậy ngày càng có nhiều giống mới xuất hiện đáp ứng tốt nhu cầu về đa dạng chủng loại hàng hóa nông sản trên thị trường.
Nghiên cứu phát triển giống trong nông nghiệp không chỉ giúp nông sản nâng cao giá trị gia tăng, đây còn là công tác bảo tồn nguồn gen quý hiếm độc lạ trong tự nhiên và từng bước phát huy giá trị của nó. Đồng thời giống tốt cũng trở thành mặt hàng thương mại sinh lợi cao.
Những năm gần đây nhiều nông dân ở Đồng Bằng Sông Cửu Long có khuynh hướng tìm tòi những giống cây trồng mới để từng bước đa dạng hóa thị trường, tránh những hệ quả trồng nhiều rớt giá nên có những trang trại công ty lớn họ đã nhập cây ngoại về bán cho nông dân. Tuy nhiên không phải nông dân nào cũng biết đến nguồn thông tin này. Đôi khi họ trồng được một trong những cây giống rất mới nhưng lại không hay biết. Như hộ của ông nông dân Trần Văn Gỡ và bà Lê Thị Sáu ở ấp Cái Côn xã Đại Thành thị xã Ngã Bảy Tỉnh Hậu Giang. Trong hơn 6 năm qua gia đình trồng được mấy cây vú sữa Hoàng Kim có nguồn gốc từ Đài Loan nhưng đến nay ông bà vẫn chưa biết nhiều về nó.
Khoảng 6 năm trước người con rể của ông bà Sáu được bạn bè cho hơn 100 cây giống vú sữa Hoàng Kim và chỉ biết thông tin cây này trái đẹp, làm cảnh cũng hay nhưng chưa biết trái có ăn được không. Thế là mang về quê trồng, nhưng do ông bà Sáu nghĩ rằng nó giống Lêkima cũng không giá trị bao nhiêu nên không tích cực chăm sóc. Cho tới khi cây cho trái lần đầu tiên thì vườn nhà chỉ còn sống có 3 cây.
Do không được chăm sóc đúng tiêu chuẩn của nó, cây vú sữa Hoàng Kim mất 3 năm tuổi mới bắt đầu cho trái. Trái màu vàng rất đẹp nhưng chưa nhiều, mãi đến những năm sau cây lớn dần, cành ra nhiều trái mới ra nhiều. Biết được cây có trái đẹp và ngon, ông bà nghĩ đến việc nhân giống và trồng toàn vườn làm cây giống bán.
Một trong những hạn chế khác của cây trồng hiện nay ở Việt Nam là thời gian từ khi trồng tới khi kinh doanh thường khá lâu, thường từ 3-8 năm. Nhưng với cây vú sữa Hoàng Kim đã khắc phục được hạn chế này, phù hợp với những gia đình ít lao động ở nông thôn.
Cây vú sữa Hoàng Kim dễ chăm sóc, ít bị sâu bệnh, trồng được khoảng 2 năm thì cây bắt đầu ra bông ra trái mà không cần phải xử lý hóa chất đồng thời nó có đặc điểm như cây ổi lê Đài Loan, ra bông ra trái quanh năm. Có những tháng tiết trời thuận mùa như dịp cuối năm thì bông ra nhiều hơn, còn những tháng khác thì cây vẫn ra bông ra trái lai rai không ngớt. Như vậy ông bà nhận thấy nó phù hợp với điều kiện canh tác gia đình nên có kế hoạch phát triển toàn vườn. Hiện ông bà đã trồng hơn 120 cây cây vú sữa Hoàng Kim trong vườn đủ các độ tuổi khác nhau. Khi vú sữa Hoàng Kim dần lớn thì ông sẽ đốn dần cây dâu xanh. Theo tính toán khoảng 3 năm tới vườn nhà ông sẽ chuyên canh hoàn toàn giống vú sữa Hoàng Kim này.
Hiện nay nhờ truyền thông rộng rãi, nhiều nông dân gần xa biết và tới tìm hiểu dùng thử trái để đánh giá chất lượng rồi mua giống về trồng. Có những vị khách cho rằng đây là họ vú sữa nên sẽ được xuất khẩu sang Mỹ và điều đáng mừng là nó có vỏ màu vàng đẹp, cứng, có thể bảo quản lâu, ít mủ, ít ngọt, nên phù hợp với thị trường cao cấp và xuất khẩu.
Ngành nông nghiệp địa phương cũng đã có theo dõi những đặc điểm của giống vú sữa mới này. Thực tế đây là có nguồn gốc từ Đài Loan, có tên là vú sữa Hoàng Kim được thị trường quảng bá trong hơn 3 năm trở lại đây. Nó đang được nhiều nhà vườn ở Miền Nam săn đón. Vì hiện nay phân khúc khách hàng cao cấp ở các thành phố lớn đang tiêu thụ trái với giá trên 100 nghìn đồng mỗi kg. Được biết so với 4 năm tuổi, cây vú sữa Hoàng Kim này có thể cho trái trên 50kg mỗi năm. Cho thấy hiệu quả kinh tế của giống vú sữa này là khá cao.
Nhiều người cho rằng bây giờ có thể còn khan hiếm, giá vú sữa Hoàng Kim này còn cao. Nhưng đến khi bão hòa giá có thể là 40.000-50.000 đồng mỗi kg. Song như thế thu nhập của nông dân vẫn rất tốt. Tuy vậy vấn đề làm thế nào để đảm bảo chất lượng cây giống khi đưa ra thị trường phục vụ nhu cầu canh tác của bà con nông dân trong vùng hiện là những vấn đề đáng quan tâm, cần có sự vào cuộc của các lực lượng chuyên môn ở địa phương. Bởi lẽ một giống cây trồng có tiềm năng mới thường dễ tạo nên những cơn sốt trên thị tường cây giống.
Đó cũng chính là mặt trái của sự phát hiện tính mới trong sản xuất nông nghiệp nói chung và vấn đề cây con giống nói riêng.
