Nông sản Việt Nam: Thách thức, thành tựu và định hướng tương lai
  1. Home
  2. Xuất Khẩu
  3. Nông sản Việt Nam: Thách thức, thành tựu và định hướng tương lai
editor 2 tháng trước

Nông sản Việt Nam: Thách thức, thành tựu và định hướng tương lai

Biến đổi khí hậu và những bất cập trong ngành nông nghiệp đã tạo ra nhiều thách thức, nhưng Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, tận dụng lợi thế sản xuất bền vững để vươn lên khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu.

Biến Đổi Khí Hậu: “Liều Thuốc Độc” Với Nông Nghiệp

Tác động của biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, đặc biệt tại Ấn Độ. Với gần 70% diện tích nông nghiệp phụ thuộc vào mưa, nông dân đối mặt với hạn hán kéo dài, lũ lụt bất ngờ và nhiệt độ cao bất thường. Năm 2022, nhiệt độ vượt 30°C vào tháng 2-3 khiến hạt lúa mì teo lại, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng.

Tại Việt Nam, đất bạc màu, lạm dụng phân hóa học và thuốc trừ sâu đã làm giảm đáng kể độ phì nhiêu của đất. Các vùng nông nghiệp trọng điểm như Đồng bằng sông Cửu Long, vốn là “vựa lúa” của cả nước, cũng phải đối mặt với các vấn đề về năng suất do khai thác đất quá mức.

Thành Tựu Vượt Bậc: Việt Nam Khẳng Định Thế Mạnh

– Xuất Khẩu Gạo Đạt Kỷ Lục

Năm 2023, Việt Nam xuất khẩu hơn 8 triệu tấn gạo, đạt giá trị cao nhất lịch sử. Gạo ST25 – được công nhận là gạo ngon nhất thế giới – đã trở thành “lá cờ đầu,” mở đường vào thị trường khó tính như châu Âu. Đặc biệt, Đồng bằng sông Cửu Long, với diện tích chỉ chiếm 12% cả nước nhưng cung cấp tới 40% sản lượng lương thực, tiếp tục là trụ cột của ngành gạo.

Giáo sư Võ Tòng Xuân nhận định: “Với lợi thế địa hình và hệ thống sông ngòi, Việt Nam có tỷ lệ diện tích lúa được tưới lên tới 85%, vượt xa các quốc gia khác.”

Sầu Riêng Tỷ Đô

Sầu riêng Việt Nam ghi dấu ấn với kim ngạch xuất khẩu vượt 1 tỷ USD chỉ trong 7 tháng đầu năm 2023. Doanh nghiệp đã chuẩn hóa quy trình từ vùng nguyên liệu đến bao bì đóng gói, cạnh tranh trực tiếp với sầu riêng Thái Lan và Malaysia.

Cà Phê: Chuyển Hướng Để Nâng Giá Trị

Cà phê Việt Nam, với sản lượng 1,6 triệu tấn/năm, đứng nhì thế giới nhưng chủ yếu xuất khẩu Robusta thô. Một số doanh nghiệp tiên phong đã cải tiến, chuyển đổi sang trồng cà phê Arabica chất lượng cao. Ông Nguyễn Văn Sơn, một chuyên gia, chia sẻ: “Nếu tập trung vào chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm, chúng ta có thể tăng giá trị cà phê gấp nhiều lần.”

Những Thách Thức Cần Vượt Qua

Logistics: Điểm Yếu Cố Hữu

80% nông sản từ Đồng bằng sông Cửu Long phải vận chuyển qua cảng TP.HCM hoặc Bà Rịa – Vũng Tàu, làm tăng chi phí và kéo dài thời gian. Vấn đề cầu cảng nhỏ lẻ, hệ thống đường giao thông kém phát triển khiến chi phí vận chuyển cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận của cả nông dân và doanh nghiệp.

Thiếu Sự Liên Kết Trong Chuỗi Giá Trị

Chỉ 10% nguyên liệu xuất khẩu đến từ mô hình liên kết chặt chẽ giữa nông dân và doanh nghiệp. Hầu hết hoạt động sản xuất vẫn mang tính tự phát, thiếu sự đồng bộ trong nghiên cứu và thương mại.

Chuyên gia nhận định: “Hiệp hội Lương thực Việt Nam vẫn chưa kết nối và hài hòa lợi ích của tất cả thành phần trong chuỗi giá trị, từ nông dân đến doanh nghiệp.”

– Thương Hiệu Chưa Được Khẳng Định

Nhiều nông sản Việt vẫn xuất khẩu dưới dạng thô hoặc mang thương hiệu của đối tác nước ngoài. Tại Singapore, dù cá mú, tôm sú Việt Nam được ưa chuộng, nhưng người tiêu dùng không biết chúng đến từ Việt Nam.

Giải Pháp: Đổi Mới Và Xây Dựng Thương Hiệu

– Quy Trình Sản Xuất Bền Vững

Việt Nam đang tiên phong triển khai đề án 1 triệu ha lúa giảm phát thải, gắn với tăng trưởng xanh tại Đồng bằng sông Cửu Long. Các giống lúa thơm chủ lực như ST25 không chỉ đạt năng suất cao mà còn đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, giúp mở rộng thị trường xuất khẩu.

– Đầu Tư Vào Công Nghệ Và Chất Lượng

Doanh nghiệp phân bón Cà Mau đã chuyển đổi sang sản xuất phân bón hữu cơ, giúp cải tạo đất và tăng độ bền vững trong canh tác. Tiến sĩ Robert Cell nhấn mạnh: “Việt Nam cần áp dụng công nghệ chính xác và số hóa trong nông nghiệp để nâng cao năng suất và giảm chi phí.”

– Xây Dựng Thương Hiệu Quốc Gia

Các doanh nghiệp Việt đang chuyển mình mạnh mẽ, xây dựng thương hiệu cho từng sản phẩm. Gạo ST25, sầu riêng R6 và cà phê Arabica chất lượng cao là minh chứng cho nỗ lực này.

Định Hướng Tương Lai: Biến Thách Thức Thành Cơ Hội

Để giữ vững vị thế là quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu, Việt Nam cần:

  • Xây dựng hệ thống logistics hiện đại.
  • Đẩy mạnh liên kết công – tư trong chuỗi giá trị.
  • Tăng cường nhận diện thương hiệu quốc gia trên thị trường quốc tế.

Ông Hoàng Dương, chuyên gia nông nghiệp, nhận xét: “Chúng ta không chỉ sản xuất thứ mình có, mà cần sản xuất thứ thị trường cần.”

Con đường nông sản Việt Nam đang mở rộng, với cơ hội và thách thức đan xen. Việc tập trung vào chất lượng, bền vững và thương hiệu sẽ là chìa khóa để nông sản Việt không chỉ vươn xa mà còn định hình vị thế vững chắc trên bản đồ nông nghiệp toàn cầu.

11 lượt xem | 0 bình luận

Bạn thấy bài viết mang lại giá trị?

Click ngay để cảm ơn tác giả!

Tác giả vẫn chưa cập nhật trạng thái

Avatar