
Logistics Xanh – Hành trình tất yếu hướng tới tương lai bền vững
Chuyển đổi sang Logistics xanh đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp Việt Nam nhằm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, giảm thiểu tác động môi trường và nâng cao sức cạnh tranh. Tuy nhiên, hành trình này vẫn đầy thách thức về vốn, công nghệ, và chính sách.
Thách Thức Chuyển Đổi Logistics Xanh Tại Việt Nam
Ngành logistics Việt Nam đang phát triển nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng 14-16% mỗi năm, đạt quy mô thị trường từ 40-42 tỷ USD. Dẫu vậy, việc chuyển đổi xanh vẫn chưa đạt kỳ vọng, khi phần lớn doanh nghiệp phải đối mặt với những khó khăn lớn về chi phí đầu tư, áp lực từ thị trường và quy định quốc tế ngày càng khắt khe.
Theo nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts, riêng hoạt động vận tải đã chiếm đến 8% lượng phát thải CO2 toàn cầu. Khi cộng thêm hoạt động kho bãi, con số này có thể lên đến 11%. Tại Việt Nam, vận tải đường bộ chiếm tỷ trọng lớn nhất trong hoạt động vận tải nhưng cũng là nguồn phát thải lớn nhất.
Chiến Lược Quốc Gia Hướng Tới Logistics Xanh
Chính phủ Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP26 với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để thực hiện cam kết này, chiến lược quốc gia giai đoạn 2021-2030 tập trung vào:
- Phát triển năng lượng tái tạo.
- Xanh hóa các ngành kinh tế, trong đó có logistics.
- Thúc đẩy thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.
Phát biểu của Chính phủ tại COP26: “Việt Nam là nước đang phát triển, nhưng chúng tôi cam kết sử dụng nguồn lực của mình, kết hợp với sự hỗ trợ từ quốc tế, để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0.”
Vai Trò Chiến Lược Của Việt Nam Trong Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu
Với vị trí địa lý thuận lợi, Việt Nam không chỉ là trung tâm Đông Nam Á mà còn là điểm nối liền với các thị trường quốc tế lớn. Các đối tác thương mại như Hoa Kỳ, EU, và Nhật Bản đang yêu cầu tiêu chí xanh trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Điều này khiến Logistics xanh không còn là sự lựa chọn mà trở thành yếu tố bắt buộc.
Nếu không đáp ứng kịp thời, doanh nghiệp Việt Nam sẽ đứng ngoài cuộc chơi thương mại toàn cầu. Điều này đòi hỏi sự phối hợp từ cả chính phủ và doanh nghiệp để nhanh chóng thích nghi.
Doanh Nghiệp Việt Và Những Nỗ Lực Chuyển Đổi
Là một trong những doanh nghiệp hàng đầu, Hòa Phát đã chủ động xây dựng lộ trình giảm phát thải khí nhà kính. Ông Nguyễn Văn Hùng, đại diện công ty, chia sẻ: “Chúng tôi đã hợp tác với các tổ chức kiểm kê khí nhà kính chuyên nghiệp để cập nhật dữ liệu thực tế và xây dựng các giải pháp khả thi, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế.”
HTL đã nhập khẩu các dòng xe tải đạt tiêu chuẩn Euro 5 và đang thử nghiệm xe điện trong vận tải hàng hóa. Công ty cũng áp dụng hệ thống quản lý vận tải (TMS) để tối ưu hóa hoạt động và giảm phát thải.
“Chúng tôi nhận thấy chi phí vận hành xe điện chỉ bằng một nửa so với xe xăng. Đây là động lực lớn để chúng tôi chuyển đổi,” đại diện HTL nhấn mạnh.
Khó Khăn Trong Hành Trình Xanh Hóa
Chi phí đầu tư ban đầu cho Logistics xanh rất cao, từ chuyển đổi phương tiện đến đào tạo nhân sự và áp dụng công nghệ. Đại diện một doanh nghiệp nhỏ chia sẻ: “Chúng tôi đang gặp khó khăn về vốn, đặc biệt sau giai đoạn dịch COVID-19, khi mà tài chính doanh nghiệp gần như kiệt quệ.”
Hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ, từ đường bộ, đường sắt, đến cảng biển, làm gia tăng chi phí logistics. Hiện nay, việc vận chuyển hàng hóa từ Bắc vào Nam mất trung bình 60 giờ, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc giảm thời gian và chi phí vận tải.
Hướng Đi Tương Lai: Giải Pháp Từ Chính Phủ Và Doanh Nghiệp
Chính phủ đang tích cực xây dựng chiến lược phát triển logistics gắn với tăng trưởng xanh đến năm 2050, trong đó bao gồm:
- Thành lập các quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh.
- Ban hành sổ tay hướng dẫn thực hiện logistics xanh.
- Hoàn thiện quy hoạch hệ thống logistics, tập trung vào phát triển đường sắt và đường thủy nội địa.
Doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu và áp dụng sáng kiến xanh hóa, từ giảm tiêu thụ điện năng, tối ưu hóa quy trình vận hành, đến sử dụng nguyên vật liệu thân thiện với môi trường.
“Chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để doanh nghiệp nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu,” một chuyên gia nhận định.
Đầu Tư Xanh – Chi Phí Hay Cơ Hội?
Mặc dù xanh hóa logistics đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, đây là khoản đầu tư cần thiết để đảm bảo tương lai bền vững của doanh nghiệp. Chính phủ và doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ để vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội từ xu hướng này.
Logistics xanh không chỉ là xu hướng mà là yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh trên trường quốc tế.