Dân gian có câu “cây gạo có ma, cây đa có thần”. Tại xã Hiền Quan huyện Tam Nông tỉnh Phú Thọ, cây gạo lại là lộc trời, giúp cho người nông dân không cần phải bỏ công sức nhiều mà chỉ chờ đến ngày là hái ra tiền, mang lại nguồn thu nhập từ vài chục đến vài trăm triệu mỗi năm. Tất cả là nhờ cây tầm gửi sống trên cây gạo.
Với tác dụng là nước uống thanh nhiệt giải độc, loại cây sống ký sinh trên thân cây gạo này đang rất đắt khách.
Sở hữu số lượng 32 cây gạo nhiều nhất xã, mỗi năm gia đình ông Nguyễn Văn Thống ở xã Hiền Quan huyện Tam Nông tỉnh Phú Thọ có thể thu được 7 tạ lá và thân cây tầm gửi. Với mức giá hiện nay là 1 triệu đồng/kg khô, ông Thống sẽ thu về được hơn 700 triệu đồng. Khi cây gạo bắt đầu già, ông Thống sẽ trồng thêm các cây con để duy trì giống.
Tuy nhiên không phải cây gạo nào cũng có tầm gửi, tầm gửi chỉ ký sinh trên các cây gạo tía. Người dân sẽ nhặt lá rụng hoặc cắt các thân, cành già để bán. Số lượng cây gạo tía tại đây tăng theo hàng năm do cung không đủ cầu.
Hiện nay trên địa bàn huyện Tam Nông có khoảng trên 350 cây gạo tía, thuộc sở hữu của khoảng 30 hộ dân. Dù dễ dàng mang lại thu nhập cao nhưng mô hình này rất khó nhân rộng do tầm gửi cây gạo phát triển hoàn toàn do tự nhiên, không thể trồng ghép hay cấy hạt. Đây cũng là sản phẩm hiếm có của vùng đất Hiền Quan.
Để nâng cao giá trị sản phẩm từ tầm gửi cây gạo, đồng thời đẩy mạnh liên kết sản xuất trong việc cung ứng sản phẩm ra thị trường, HTX dịch vụ thủy lợi Hiền Quan và HTX nông nghiệp dịch vụ An Hưng chế biến tầm gửi cây gạo thành 2 sản phẩm chính: tầm gửi cây gạo phơi khô và sản phẩm chiết xuất tầm gửi cây gạo thành nước uống thảo mộc. Sản phẩm có nhiều công dụng đối với sức khỏe như hỗ trợ điều trị sỏi đường tiết niệu, giảm đau nhức xương khớp, làm mát gan, giải độc và có tác dụng đặc biệt đối với phụ nữ sau sinh để phòng ngừa hậu sản.
Năm nay, tầm gửi cây gạo là 1 trong 6 sản phẩm OCOP được huyện Tam Nông lựa chọn tham gia hội chợ thương mại Đền Hùng. Nhằm quảng bá thương hiệu sản phẩm đến các thị trường trong và ngoài tỉnh.
