Đổi mới sáng tạo: Lối thoát cho doanh nghiệp Việt trong kỷ nguyên số

Albert Antoine, chuyên gia khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, đã chỉ ra những rào cản trong đổi mới sáng tạo tại doanh nghiệp Việt. Với kinh nghiệm làm việc cùng nhiều tập đoàn lớn, ông chia sẻ giải pháp thiết thực để thúc đẩy chuyển đổi số và văn hóa sáng tạo trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Văn Hóa Doanh Nghiệp: Rào Cản Chính Trong Đổi Mới Sáng Tạo

Đổi mới sáng tạo là nền tảng để các doanh nghiệp phát triển bền vững. Tuy nhiên, theo Albert Antoine, văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam lại là một trong những rào cản lớn nhất cản trở tiến trình này.

“Văn hóa doanh nghiệp Việt Nam thường thiếu sự linh hoạt cần thiết để triển khai các ý tưởng sáng tạo. Các tập đoàn lớn bị ràng buộc bởi nhiều quy tắc, trong khi startup lại thiếu nguồn lực để bứt phá,” ông Antoine chia sẻ.

Một ví dụ điển hình là sự khác biệt trong cách quản lý và hợp tác giữa các tập đoàn lớn và startup. Trong khi startup linh hoạt và nhanh chóng thay đổi để thích nghi, các tập đoàn lớn thường chậm chạp vì phải tuân thủ hàng loạt quy định và quy trình nội bộ.

Open Innovation: Xu Hướng Tất Yếu Để Đột Phá

Khái niệm “Open Innovation” (Đổi mới sáng tạo mở) là cách các tập đoàn lớn hợp tác với startup để tận dụng sự linh hoạt và sáng tạo của họ. Ông Antoine dẫn chứng từ chương trình Foundry của Unilever tại Singapore, nơi tầng 3 của trụ sở chính được thiết kế riêng cho startup để hợp tác với tập đoàn.

“Sự hợp tác này giúp các tập đoàn giải quyết bài toán thiếu tính linh hoạt và thúc đẩy sáng tạo trong những lĩnh vực mà họ đang gặp khó khăn,” ông nói.

Tuy nhiên, Antoine cũng nhấn mạnh rằng không phải doanh nghiệp nào cũng có thể tự đầu tư vào các đội ngũ đổi mới nội bộ. Ông đề xuất các doanh nghiệp cần cân nhắc giữa việc tự thành lập các đội nhóm đổi mới sáng tạo hoặc hợp tác với các startup bên ngoài để đạt được hiệu quả cao nhất.

Thất Bại Nhanh Và Học Hỏi: Yếu Tố Then Chốt Của Sáng Tạo

Antoine cho rằng thất bại là điều không thể tránh khỏi trong hành trình đổi mới. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy về thất bại, biến nó thành cơ hội học hỏi để hoàn thiện sản phẩm hoặc dịch vụ.

“Một quyết định tồi còn tốt hơn là không quyết định. Nếu thất bại, hãy thất bại nhanh để học hỏi và làm lại,” ông chia sẻ triết lý của mình.

Ông dẫn chứng về các dự án thử nghiệm (pilot projects) tại các tập đoàn lớn, nơi ngân sách được đầu tư để thử nghiệm ý tưởng mới. Dù thành công hay thất bại, dự án này mang lại những bài học quý giá giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn cho các giai đoạn triển khai thực tế.

Trí Tuệ Nhân Tạo (AI): Công Cụ Thúc Đẩy Đổi Mới

AI không còn là một khái niệm xa lạ mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình đổi mới. Tuy nhiên, ông Antoine nhấn mạnh rằng AI chỉ là công cụ hỗ trợ, không phải là yếu tố duy nhất để tạo ra sự sáng tạo.

“AI chỉ là chất xúc tác để tăng tốc độ đổi mới. Trải nghiệm khách hàng, tối ưu hóa quy trình và mô hình kinh doanh mới vẫn là những yếu tố cốt lõi,” ông nhấn mạnh.

Một ví dụ được ông chia sẻ là ứng dụng AI trong ngành bán lẻ tại châu Âu, nơi một chuỗi siêu thị lớn đã sử dụng dữ liệu AI để cải thiện đáng kể trải nghiệm mua sắm của khách hàng, từ đó tăng doanh thu.

Tư Duy Lãnh Đạo: Nút Thắt Cần Tháo Gỡ

Theo ông Antoine, vấn đề lớn nhất của doanh nghiệp Việt không nằm ở công nghệ mà ở tư duy lãnh đạo. Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp chưa nhận thức được giá trị thực sự của các dự án đổi mới sáng tạo.

“Tư duy đã cải thiện, nhưng vẫn chưa đủ. Điều quan trọng là khả năng thực thi. Nhiều dự án tại Việt Nam bị bỏ dở vì thiếu sự đầu tư nghiêm túc từ lãnh đạo,” ông nhận định.

Ông gợi ý rằng các lãnh đạo doanh nghiệp cần nâng cao hiểu biết và đưa ra các đề bài rõ ràng cho đội ngũ của mình. Việc này không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn thúc đẩy sự đồng bộ giữa các phòng ban.

Bài Học Từ Kinh Nghiệm Cá Nhân

Khi được hỏi về động lực giúp duy trì đam mê và sáng tạo trong suốt sự nghiệp, ông Antoine chia sẻ:
“Tôi luôn giữ đam mê học hỏi. Mỗi ngày, tôi gặp gỡ và học từ những người mới. Đối với tôi, hạnh phúc không đến từ thành công vật chất mà từ hành trình khám phá những điều mới mẻ.”

Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm kiếm khách hàng đầu tiên khi khởi nghiệp. Khách hàng đầu tiên không chỉ giúp sản phẩm được kiểm chứng mà còn tạo động lực để startup cải tiến và hoàn thiện.

Thay Đổi Tư Duy, Đẩy Mạnh Thực Thi

Đổi mới sáng tạo không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố sống còn với doanh nghiệp. Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp Việt cần thay đổi tư duy, chấp nhận thất bại và nâng cao khả năng thực thi.

“Không có con đường tắt nào dẫn đến sáng tạo. Doanh nghiệp cần học hỏi từ thất bại, tận dụng công nghệ và, quan trọng nhất, đầu tư vào con người và văn hóa đổi mới,” ông Antoine kết luận.

Bài học từ ông Antoine là lời nhắc nhở quý giá cho các lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình đổi mới và phát triển bền vững.