Đế chế JBS từng xuống đáy vì “thịt thối” nhưng đã tái sinh. C.P liệu có cơ hội? (Bài cuối)

Năm 2017, JBS nhà sản xuất thịt lớn nhất thế giới rơi vào khủng hoảng vì bê bối “thịt bẩn” và hối lộ thanh tra. Nhưng sau gần một thập kỷ, họ đã phục hồi ngoạn mục nhờ minh bạch, công nghệ và trách nhiệm xã hội. Còn C.P thì sao?

Bài 2: Tái cấu trúc niềm tin: Cách JBS cải tổ hệ thống sau cú ngã “thịt bẩn”

Từ “Carne Fraca” đến bài học cho cả ngành thực phẩm toàn cầu

Giữa lúc dư luận tại Việt Nam đang dậy sóng vì vụ bê bối thịt heo bệnh liên quan tới CP Việt Nam, giới quan sát quốc tế lập tức nhớ lại cơn địa chấn từng rung chuyển ngành công nghiệp thực phẩm năm 2017: vụ “Carne Fraca” tại Brazil. Trong đó, JBS – tập đoàn chế biến thịt lớn nhất thế giới bị cáo buộc đưa hối lộ, bán thịt thối, và can thiệp hệ thống kiểm dịch. Hậu quả: hàng loạt quốc gia ngừng nhập khẩu, giá cổ phiếu lao dốc, uy tín gần như tan vỡ.

Thế nhưng, khác với nhiều tập đoàn chọn “chối bỏ – né tránh – đổ lỗi”, JBS đã chọn đi theo con đường khó khăn và đầy chông gai: đối diện sự thật, minh bạch hành động, và xây dựng lại niềm tin từ gốc. Đến năm 2023, họ đã trở lại vị thế dẫn đầu với doanh thu hơn 75 tỷ USD, tăng trưởng vượt cả thời điểm trước khủng hoảng.

Minh bạch dữ liệu: vũ khí chống lại hoài nghi

1. Truy xuất toàn diện bằng công nghệ Blockchain

Ngay sau bê bối, JBS triển khai dự án “Transparent Livestock Farming”, tích hợp công nghệ blockchain vào chuỗi cung ứng nhằm giám sát cả “nhà cung cấp cấp 2” – những trang trại cung cấp bê non, vốn là kẽ hở trước đây.

Người tiêu dùng có thể quét mã QR trên mỗi sản phẩm để xem dữ liệu: từ nơi chăn nuôi, ngày giết mổ, kết quả kiểm nghiệm, đến mức phát thải carbon liên quan.

2. Cổng dữ liệu mở 24/7

Trên website “JBS Transparency Hub”, người dùng có thể theo dõi trực tiếp:

• Danh sách các nhà cung cấp bị loại vì vi phạm tiêu chuẩn.
• Báo cáo kiểm định thịt, môi trường và an toàn thực phẩm.
• Chỉ số chăn nuôi không phá rừng tại Amazon. Chỉ riêng năm 2021, JBS đã loại 14% nhà cung cấp không đạt chuẩn, gấp 3 lần so với 2018.

Truyền thông đối thoại: biến công chúng thành đồng minh

1. Mở cửa quy trình giết mổ cho cả… YouTuber

JBS mời các KOL ẩm thực, phóng viên quốc tế và người tiêu dùng tới tận nhà máy, ghi hình toàn bộ quy trình giết mổ, đóng gói, kiểm định, phát sóng chuỗi video “From Farm to Fork” đạt hơn 25 triệu lượt xem.

2. Văn phòng kính “Green Office” giữa nhà máy

Tại 3 nhà máy lớn ở Brazil và Mỹ, JBS xây dựng không gian “Green Office”, phòng họp bằng kính ngay trong xưởng giết mổ. Bên trong, các màn hình hiển thị:

• Dữ liệu vệ tinh về Amazon.
• Chỉ số chất lượng không khí, nước thải.
• Đường truyền camera giám sát hoạt động toàn nhà máy. Bất kỳ đoàn kiểm tra hay phóng viên nào cũng có thể truy cập trực tiếp.

Cam kết ESG rõ ràng và được kiểm chứng

1. Đầu tư 1 tỷ USD để đạt Net Zero vào 2040

Năm 2021, JBS tuyên bố kế hoạch đạt phát thải ròng bằng 0 trước năm 2040, mục tiêu tham vọng nhất trong ngành thịt. Tập đoàn đã:

• Chuyển đổi vận hành sang năng lượng tái tạo.
• Tái chế nước trong sản xuất tới 85%.
• Áp dụng AI giám sát lượng khí thải theo lô hàng.

2. Trách nhiệm xã hội với nông dân Amazon

Dưới chương trình “Together for the Amazon”, JBS:

• Hỗ trợ 3.000 hộ nông dân ở Amazon gắn thẻ định danh gia súc.
• Tặng phần mềm miễn phí để quản lý đàn.
• Tài trợ 9 triệu USD xây dựng chuỗi cung ứng không phá rừng.

Kết quả phục hồi – vượt xa kỳ vọng

• Doanh thu 2023 đạt 75 tỷ USD, tăng gần 50% so với 2016.
• Khảo sát Nielsen (2022): 67% người tiêu dùng Brazil sẵn sàng mua lại sản phẩm JBS nếu được truy xuất đầy đủ.
• Được đưa trở lại rổ chỉ số FTSE4Good – đánh dấu tín nhiệm ESG toàn cầu.
• Sustainalytics hạ mức rủi ro ESG từ “cao” xuống “trung bình”.

Bài học đắt giá cho C.P và ngành thực phẩm Việt Nam

1. Thừa nhận sớm – không chối quanh. Sự thật không thể giấu mãi. Im lặng càng khiến khủng hoảng kéo dài.
2. Dữ liệu mở & truy xuất QR. Khi bạn minh bạch, công chúng sẽ tự kiểm chứng.
3. Mời KOL & báo chí tham quan. Đừng chỉ tuyên bố sạch, hãy cho người khác thấy tận mắt.
4. Lập kế hoạch ESG có đo đếm. Phát thải, môi trường, phúc lợi động vật, đừng chỉ nói suông.
5. Xây lại từng điểm chạm. Từ bao bì, website, đến cách nhân viên trả lời khách hàng, tất cả phải thống nhất về cam kết minh bạch.

JBS từng là “tội đồ thịt bẩn” của thế giới. Nhưng nhờ đối diện sự thật, tận dụng công nghệ, và đầu tư cho minh bạch, họ đã đứng dậy mạnh mẽ hơn. Khủng hoảng của C.P tại Việt Nam hôm nay là phép thử khắc nghiệt. Nhưng nếu biết học đúng bài học từ JBS, cơ hội vẫn còn.