Cam giấy Vạn Yên: Hành trình tái sinh của một đặc sản huyền thoại

Vạn Yên Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh, vùng đất từng in dấu với giống cam giấy đặc trưng, đã trải qua giai đoạn suy thoái đau đớn trước khi khẳng định thương hiệu vươn xa. Hành trình tái sinh ấy không chỉ là câu chuyện về cây cam mà còn là minh chứng cho ý chí người nông dân.

Hành Trình Đặc Sản: Từ Huyền Thoại Đến Mai Một

Vạn Yên nổi danh với giống cam giấy – loại cam dẹt, vàng ươm, ngọt thanh mát. Loại cam này đã có mặt từ hàng trăm năm trước, trở thành đặc sản khiến bao thực khách say mê. Như lời một người dân địa phương chia sẻ: “Cam giấy đã có từ thời ông cha, là báu vật trời ban cho vùng đất này.”

Tuy nhiên, vào những năm 1990, sóng gió kinh tế thị trường đã khiến cây cam Vạn Yên chịu nhiều tổn thất. Sâu bệnh, kỹ thuật lạc hậu, cùng làn sóng chuyển đổi sang cây công nghiệp khiến nhiều vườn cam bị chặt bỏ không thương tiếc.

Tái Sinh Từ Đổ Nát: Ý Chí Người Nông Dân Vạn Yên

Bước ngoặt xảy ra vào đầu những năm 2000, khi một số hộ dân quyết tâm khôi phục giống cam. Anh Trần Văn Hậu, Giám đốc Hợp tác xã Nông trang Vạn Yên, chia sẻ: “Gia đình tôi chỉ còn vài cây cam khỏe mạnh từ năm 1997. Tôi nhân giống từng chút một, quyết tâm không để đặc sản này mai một.”

Nhờ những nỗ lực như vậy, đến nay, gia đình anh Hậu sở hữu 150 cây cam trên 20 năm tuổi. Sản lượng cam tăng dần qua từng năm, trở thành nguồn thu nhập chính.

Năm 2016, cam Vạn Yên được công nhận là sản phẩm OCOP cấp huyện, tạo đà phát triển lớn. Các hợp tác xã đóng vai trò kết nối người nông dân với thương lái, đồng thời triển khai các chương trình hỗ trợ kỹ thuật. Các dự án sản xuất theo quy trình VietGAP đảm bảo chất lượng cam sạch và an toàn.

Ông Nguyễn Văn Minh, Hội trưởng Hội Nông dân huyện, nhận định: “Chúng tôi đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, hướng dẫn sử dụng thuốc sinh học và quy trình sản xuất an toàn. Điều này vừa bảo vệ sức khỏe vừa nâng cao giá trị sản phẩm.”

Đa Dạng Hóa Giống Cam: Mở Rộng Thị Trường Và Nâng Cao Chất Lượng

Bên cạnh giống cam giấy bản địa, người dân Vạn Yên đã đưa thêm các giống cam mới như cam đường canh, cam Xã Đoài từ Cao Phong (Hòa Bình) và Viện Nghiên cứu Rau quả Trung ương. Những giống cam này không chỉ phù hợp với khí hậu mà còn cho chất lượng vượt trội.

Anh Nguyễn Văn Tâm, một nông dân địa phương, khẳng định: “Giống cam mới cho trái to, ngọt hơn, giá bán cao hơn. Điều này giúp chúng tôi ổn định thu nhập.”

Đến nay, diện tích trồng cam tại Vạn Yên đã đạt 200 ha, trong đó 183 ha nằm trong quy hoạch sản xuất. Sản lượng cam mỗi mùa lên tới hàng nghìn tấn, trở thành nguồn thu nhập chính cho 35 hộ dân thuộc hai hợp tác xã lớn của xã.

Gắn Kết Du Lịch Nông Nghiệp: Thêm Giá Trị Cho Đặc Sản

Vào mùa thu hoạch từ tháng 11 đến tháng 1, những vườn cam vàng rực ở Vạn Yên thu hút hàng trăm du khách mỗi tuần. Họ không chỉ được trải nghiệm hái cam mà còn tham quan, chụp ảnh và thưởng thức những trái cam tươi ngay tại vườn.

Chị Hoàng Thị Mai, du khách từ Hà Nội, chia sẻ: “Cảm giác được tự tay hái cam và nếm thử tại vườn thật tuyệt vời. Đây là trải nghiệm khó quên.”

Để khẳng định vị thế, các hợp tác xã đã chú trọng cải tiến bao bì, tem nhãn và quảng bá qua các kênh online. Các sản phẩm cam Vạn Yên không chỉ được tiêu thụ trong nước mà còn đang tiến tới thị trường quốc tế.

Thách Thức Và Tương Lai: Giữ Vững Thương Hiệu Cam Vạn Yên

Cam giấy Vạn Yên hiện phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các loại cam khác. Việc duy trì chất lượng và ổn định giá cả là bài toán không dễ dàng. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh, việc tiêu thụ gặp nhiều trở ngại.

Anh Lê Văn Hoàng, một hộ dân trồng cam, bày tỏ: “Dịch bệnh khiến tiêu thụ cam khó khăn hơn. Chúng tôi phải đẩy mạnh bán hàng online và cải tiến cách đóng gói để tiếp cận khách hàng mới.”

Chính quyền địa phương đã đặt mục tiêu mở rộng thêm 200 ha cam, kết hợp quảng bá sản phẩm qua các sự kiện, mạng xã hội và thương mại điện tử. Đây là nền tảng giúp Vạn Yên giữ vững vị thế, đồng thời bảo tồn đặc sản quý hàng trăm năm tuổi.

Cam Vạn Yên không chỉ là loại quả đặc sản mà còn là biểu tượng cho sức mạnh của con người nơi đây. Hành trình tái sinh của giống cam giấy, từ những cây trơ trụi đến hàng nghìn vườn cam trĩu quả, là minh chứng sống động cho tình yêu quê hương và ý chí vượt lên khó khăn.