Bà Cao Thị Ngọc Dung và hành trình PNJ: Không chỉ buôn vàng, mà khởi tạo một ngành nghề

Vượt qua hơn 37 năm thăng trầm, bà Cao Thị Ngọc Dung đã đưa PNJ từ một cửa hàng nhỏ trở thành biểu tượng của ngành kim hoàn Việt Nam. Thành công ấy không chỉ là bài học kinh doanh, mà còn là câu chuyện về sự kiên định, đổi mới tư duy và tinh thần tự chủ.

Từ cô gái 31 tuổi đến người khai phá ngành vàng Việt Nam

Năm 1988, khi TP.HCM thí điểm kinh doanh vàng, Cao Thị Ngọc Dung – lúc ấy mới 31 tuổi – được giao nhiệm vụ quản lý cửa hàng vàng Phú Nhuận. Không kinh nghiệm, không kiến thức về vàng, nhưng bà quyết định không dựa vào tư nhân như chủ trương ban đầu mà tự mình xây dựng.

“Nếu hợp tác tư nhân, mình không làm chủ được. Tôi xin phép tự làm, tập hợp các nghệ nhân, khôi phục lại ngành kim hoàn Việt Nam.”

Trong một thị trường vừa mới được mở cửa, lựa chọn “khó nhưng đúng” ấy đã đặt nền móng cho một hành trình khác biệt: phát triển vàng không chỉ là buôn bán, mà là khôi phục và nâng tầm nghề kim hoàn Việt.

Chiến lược độc lập: Kiến tạo nội lực trước khi nghĩ tới thị trường

Khi được giới thiệu liên doanh với công ty vàng của Úc, bà Dung từ chối sau chuyến khảo sát thực tế: doanh nghiệp đối tác yếu về công nghệ và chủ yếu nhắm vào thị trường Việt Nam. PNJ quyết tâm tự học công nghệ, mua máy móc, đào tạo kỹ sư để làm chủ sản xuất.

“Tôi tin nếu họ làm được, mình cũng làm được. Cái ngành này vẫn xuất phát từ tay nghề, cơ khí chính xác chứ không có gì ghê gớm.”

Bà cùng đội ngũ kỹ sư liên tục đi nước ngoài học hỏi, cải tiến sản xuất. Năm 1995, PNJ bắt đầu bán ra những sản phẩm trang sức sản xuất tại Việt Nam.

Không chỉ sản xuất, mà còn phải được biết đến

Ban đầu, PNJ bán buôn cho các tiệm vàng. Tuy nhiên, vì không có thương hiệu riêng, sản phẩm bị hiểu lầm là hàng ngoại nhập. Một tình cờ trên sân bay đã thay đổi chiến lược.

“Chị mua dây chuyền ở đâu vậy?” – “Chồng em mua ở Dubai.” Nhưng đó lại chính là sản phẩm PNJ.”

Nhận ra điểm yếu, PNJ mở chuỗi bán lẻ, xây dựng thương hiệu bài bản từ năm 1995. Với sự hỗ trợ từ Hội đồng Vàng Thế giới, PNJ ra mắt chiến dịch “Vòng tay Ánh nắng”, tạo dấu ấn thương hiệu đầu tiên cho sản phẩm trang sức Việt Nam trên thị trường nội địa.

Ngày nay, PNJ sản xuất hơn 5 triệu sản phẩm mỗi năm, đứng trong top 10 công ty kim hoàn đặc biệt trên thế giới, với hệ thống quản lý nội bộ hoàn chỉnh từ sản xuất đến bán lẻ.

Học hỏi, đổi mới và vận hành bằng hệ thống

Theo bà Dung, để PNJ vừa lớn nhanh vừa vững chắc, yếu tố cốt lõi là văn hóa học hỏi và đổi mới tư duy.

“Ở PNJ, chuyện học xảy ra ở mọi cấp độ. Từ hội đồng quản trị đến nhân viên đều học hỏi liên tục từ thực tế, thông tin thị trường và cả khách hàng.”

Đổi mới, theo bà, không chỉ là học cái mới mà còn phải làm mới tư duy, không mặc định mình vào những thành công cũ. Mỗi chương trình đào tạo, mỗi chiến dịch triển khai đều hướng tới kết quả thực tế, không chạy theo phong trào.

Ngoài ra, bà đặc biệt nhấn mạnh vai trò của governance – quản trị hệ thống: xây dựng quy trình vận hành bài bản để tổ chức có thể chuyển giao thế hệ mà không lệ thuộc vào cá nhân lãnh đạo.

“Nếu governance bài bản, dù chị có vắng mặt, PNJ vẫn vận hành trơn tru. Chìa khóa chuyển giao là ở đó.”

Thế hệ doanh nhân trẻ và cơ hội từ “kỷ nguyên mới”

Nhìn lại, bà tự hào vì mình thuộc lớp doanh nhân đổi mới những năm 1986–1990 – những người đã góp phần định hình nên các tập đoàn lớn như Hòa Phát, Kinh Đô, FPT…

Bà cho rằng ngày nay, giới trẻ có điều kiện tốt hơn: tiếp cận thông tin nhanh, được đào tạo bài bản, cơ hội hội nhập toàn cầu mở rộng. Tuy nhiên, lại thiếu đi chút táo bạo, liều lĩnh – yếu tố cần thiết để đột phá.

“Biết nhiều quá cũng dễ ngại phiêu lưu. Trong kinh doanh, đôi khi phải dám liều để nắm lấy thời cơ.”

Bà kêu gọi thế hệ trẻ ngày nay hãy biết nắm bắt vận hội mới, kiên định với lý tưởng và dám đột phá để hình thành lớp doanh nhân mới cho Việt Nam.

Tầm nhìn PNJ: Không chỉ là trang sức, mà là phong cách sống

Tương lai, bà Cao Thị Ngọc Dung không giới hạn PNJ trong ngành vàng bạc đá quý. Bà hướng đến biến PNJ thành một tập đoàn bán lẻ phong cách sống (lifestyle group), đa dạng hóa sản phẩm nhằm phục vụ nhu cầu thẩm mỹ, trải nghiệm sống đẹp của khách hàng Việt Nam.

“Không còn chỉ là trang sức nữa. PNJ sẽ là người đồng hành với phong cách sống đẹp của khách hàng Việt.”

Suốt hành trình gần 40 năm, bà Dung đúc kết ba bài học lớn:

• Phải kiên định với mục tiêu, dù khó khăn thế nào cũng không buông bỏ.
• Luôn học hỏi và đổi mới, nhìn thẳng vào sự thật để vượt qua thử thách.
• Phải xây dựng vận hành tổ chức bài bản, để công ty phát triển bền vững qua các thế hệ.

“Mọi khủng hoảng rồi sẽ qua nếu mình có niềm tin vào chính mình và tổ chức của mình.”