
Trà Quế – Vùng rau di sản: Nơi nông nghiệp, văn hóa và du lịch giao thoa
Trà Quế (Hội An) – làng rau với lịch sử hơn 400 năm – sở hữu vị thơm đặc trưng, kỹ thuật canh tác truyền thống, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh Di sản Văn hóa Phi Vật Thể. Nơi đây, rau xanh hội tụ ẩm thực, văn hóa và du lịch.
Lịch Sử Hình Thành Và Đặc Trưng Vùng Đất
Từ thế kỷ 16, những lưu dân đầu tiên định cư tại khu vực Hội An đã khai canh vùng đất Trà Quế, nằm giữa đầm Trà Quế và sông Đế Võng. Môi trường tự nhiên này bồi đắp lớp đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng. Nguồn nước ngầm tinh khiết và hệ sinh thái rong phong phú tạo nên nền tảng thổ nhưỡng độc đáo cho rau Trà Quế. Từ đó, làng rau dần trở thành một thương hiệu nổi tiếng, không chỉ trong nước mà còn trên bản đồ du lịch quốc tế.
Kỹ Thuật Canh Tác Truyền Thống Và Hữu Cơ
Trà Quế nổi tiếng với phương thức trồng rau theo kiểu hữu cơ, sử dụng phân bón truyền thống từ rong vớt trên sông, đầm. Mỗi loại rong tương ứng với từng loại rau, giúp đất tơi xốp, giữ ẩm tốt, nâng cao hương vị. Kỹ thuật luân canh, xen canh giúp hạn chế sâu bệnh mà không cần dùng hóa chất. Theo thống kê, từ năm 2001, thành phố Hội An đã quy hoạch 18 ha canh tác tập trung, với hơn 200 hộ nông dân và 340 lao động, cung cấp khoảng 800 tấn rau/năm, mang lại doanh thu 12 tỷ đồng.
Hương Vị Rau Đặc Trưng Nâng Tầm Ẩm Thực
Rau Trà Quế góp phần làm nên sức hấp dẫn của ẩm thực Hội An, từ món Tam Hữu, bánh xèo, cao lầu… Tất cả được nâng tầm bởi vị rau thơm the, hậu ngọt tinh tế. Một hộ nông dân địa phương chia sẻ: “Rau Trà Quế đất bồi, lại bón phân rong giàu vi lượng, vừa giữ ẩm vừa giàu dinh dưỡng, giúp rau có mùi thơm đặc trưng, chất lượng khó nơi nào sánh được.”
Văn Hóa Nông Nghiệp Và Lễ Hội Cầu Bông
Trà Quế không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn có nền văn hóa nông nghiệp đặc sắc. Mỗi năm, vào mùng 7 tháng Giêng, lễ hội Cầu Bông diễn ra, dân làng kính cẩn cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cây trồng sạch bệnh. Phần hội còn có các cuộc thi làm đất, trồng rau, chế biến món ăn từ rau, thu hút đông đảo du khách. Đây chính là nhịp cầu nối quá khứ và hiện tại, nâng tầm rau Trà Quế thành biểu tượng văn hóa địa phương.
Du Lịch Xanh Và Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể
Năm 2022, nghề trồng rau Trà Quế được công nhận là Di sản Văn hóa Phi Vật Thể cấp quốc gia. Chính quyền và người dân đã nỗ lực bảo tồn, phát triển bền vững làng rau, mở lớp tập huấn trồng rau sạch, xây dựng thương hiệu “Rau Trà Quế” được bảo hộ nhãn hiệu, quảng bá du lịch sinh thái. Một doanh nhân trẻ chọn Trà Quế mở cơ sở kinh doanh ẩm thực giải thích: “Làng rau này rất nổi tiếng, thu hút du khách quốc tế. Vì lý do đó, em chọn nơi đây làm điểm đến trải nghiệm ẩm thực, tham quan, khám phá.”
Bên cạnh đó, các dự án bảo tồn hạ tầng, khôi phục những nghề truyền thống, gắn kết với tour du lịch cộng đồng, giúp Trà Quế trở thành điểm đến hấp dẫn, khẳng định bản sắc, nâng cao thu nhập cho nông dân. Một cán bộ địa phương chia sẻ: “Chúng tôi vận động bà con sản xuất hữu cơ, đáp ứng tiêu chí du lịch trách nhiệm, đồng thời đề nghị cấp trên đầu tư cơ sở hạ tầng, tạo thêm sản phẩm du lịch mới.”
Hướng Đi Bền Vững Cho Làng Rau Di Sản
Việc truyền nghề “cha truyền con nối” đang tiếp tục duy trì, thu hút thế hệ trẻ. Sự quy hoạch sản xuất, nâng cao kiến thức, kỹ thuật trồng rau, kết hợp quảng bá du lịch, đã mở ra tương lai bền vững cho Trà Quế. Với những nỗ lực không ngừng, làng rau di sản này vẫn giữ được sự trong lành, xanh tươi, đậm hương vị, tiếp tục “ướp hương” cho ẩm thực xứ Quảng, để lại ấn tượng khó phai trong lòng du khách bốn phương.