Người dân vùng nhiệt đới, đặc biệt là xứ miệt vườn Nam Bộ thường vẫn tự hào về một loài cây trái được mệnh danh là “nữ hoàng” của các loại trái cây, đó là Măng cụt.
Ngay từ xa xưa, người dân đã biết Măng cụt là một loại trái cây quý, ngoài hương vị thơm ngon, bổ dưỡng, măng cụt còn là một dược liệu vô cùng quý giá.
Trong y học cổ truyền của một số nước, măng cụt được dùng để điều trị tiêu chảy, làm mau lành vết thương, chữa trị về những rối loạn về da. Gần đây các nhà khoa học còn chứng minh được rằng thường xuyên ăn măng cụt có tác dụng chống mệt mỏi, chống các phần tử gây lão hóa, giảm bệnh tim mạch, giảm huyết áp, củng cố đường tiết niệu, Chống và ngăn ngừa bệnh tiểu đường, ngăn ngừa bệnh ung thư và các bệnh dị ứng, đặc biệt là có nhiều công dụng làm đẹp cho chị em phụ nữ.
Măng cụt là loại quả được nhiều người Việt Nam ưa thích vì vị ngọt thanh của nó. Nhưng để chọn được quả ngon, ngọt, không bị sượng và hạt quá to thì ta nên chọn quả còn có cuống cong và tươi, màu đỏ đến đến màu nâu sẫm, mềm tay, không nên chọn quả cứng và cuống đen héo.
Măng cụt càng có hoa thị nhiều cánh thì càng nhiều múi và lại ít hạt hoặc không có hạt. Tốt nhất nên chọn măng cụt có kích thước vừa phải và nhỏ thì ruột bên trong sẽ chắc, vỏ mỏng, nhiều múi. Còn măng cụt có kích thước to ruột sẽ lớn, ăn có vị chua hơn. Măng cụt có màu đỏ là chưa chín, màu đen là chín ăn liền.
Nổi tiếng nhất ở Việt Nam là măng cụt Lái Thiêu, măng cụt Dầu Tiếng của tỉnh Bình Dương. Măng cụt ở đây 10 quả như 10, tỷ lệ hư hỏng ít, vị ngọt thanh đều chứ không chua như các vùng miền khác hoặc quá ngọt như măng cụt Thái Lan.
Măng cụt thường được làm món tráng miệng, các món sinh tố, kem, nước ép, salad, chè măng cụt. Trong đó có món gỏi măng cụt có vị chua chua ngọt ngọt rất lạ miệng. Khiến ăn một lần sẽ không thể nào quên.
Gỏi vốn dĩ là một món ăn ưa thích của người Việt nam bởi có sự hòa quyện của nhiều hương vị chua, cay, mặn, ngọt. Trong số những món ngon miền Nam Bộ thì gỏi được xem là món dễ ăn, phù hợp khẩu vị và là món sở thích của nhiều người bởi mang tính dân dã miền quê.
Nguyên liệu để làm gỏi măng cụt thường là gà thả vườn hoặc thịt heo luộc, tôm tùy theo sở thích hoặc theo từng địa phương. Các loại rau củ như hành tây, cà rốt, rau răm, húng quế, kinh giới, ớt đỏ… măng cụt chọn làm gỏi phải là những trái măng xanh, cũng không quá già cũng không non. Công đoạn khó nhất và kỳ công nhất là gọt vỏ măng để tách múi bên trong, vì măng xanh có nhiều mủ và rất cứng, người không kiên nhẫn sẽ bỏ cuộc và không thể làm món này thành công được. Múi măng xanh có vị chua chua, ngọt ngọt, giòn giòn lại thoang thoảng vị thơm rất riêng.
Bí quyết gọt trái măng của người dân Lái Thiêu đó là để dưới vòi nước nhỏ để mủ chảy từ từ, gọt xong thì ngâm nước muối loãng để khử bớt vị chát và ra hết mủ. Sau đó thì ngâm đá lạnh để ruột măng giòn hơn.
Món gỏi gà măng cụt được bày ra đĩa trông rất hấp dẫn với sự phối hợp của nhiều màu sắc khác nhau. Điểm cuốn hút của món gỏi là sự kết hợp giữa các hương vị một cách hài hòa và khéo léo. Măng cụt khi được dùng làm nguyên liệu chế biến gỏi có vị rất ngon và lạ miệng, làm say lòng nhiều thực khách.
Gỏi măng cụt là một trong những món ăn kết hợp trái cây với đồ mặn, vừa có độ mát, giòn ngọt thơm rất riêng của trái măng cụt, lại vừa rất đậm đà hương vị của thịt gà thả vườn và các lại rau củ, gia vị khác.
Vị chua thanh, ngọt nhẹ, thoang thoảng mùi thơm. gỏi măng cụt mang lại cảm giác rất tự nhiên cho người thưởng thức. Người Nam Bộ vốn đã tự hào với những cây trái miệt vườn đã có, nay càng tự hào với những món ăn mang phong vị rất riêng, vừa lạ lẫm lại vừa thân quen.
