Trà Vinh vốn nổi tiếng với nhiều đặc sản lạ miệng hấp dẫn. Ai đã từng một lần đến đây sẽ nghe người dân nơi đây kháo nhau về một loại nước mắm đặc trưng của vùng này. Đó chính là đặc sản nước mắm rươi.
Tại thị trấn Duyên Hải tỉnh Trà Vinh vốn rất nổi tiếng với một loại thủy sản đặc biệt, đó chính là con rươi. Từ bao đời nay người dân đã biết tận dụng loài thủy sản này để làm ra loại nước mắm rươi vô cùng đặc biệt.
Một giai thoại thú vị về nguồn gốc của nó, theo đó các cụ già ở vùng Ba Động từ xưa đến nay vẫn kể cho con cháu rằng tương truyền ngày xưa khi Nguyễn Ánh bôn tẩu tới xứ này, được một phú hộ cung cấp phục vụ cho ăn toàn nước mắm rươi. Sau khi lên ngôi vua, hàng năm vua Gia Long cho ghe bầu vào Nam mua nước mắm rươi về ăn, theo nghi thức cung đình gọi là vua ngự thiện. Bởi thế nước mắm rươi có cái tên vương giả là nước mắm ngự.
Rươi là một loài sên đất. Sống dưới mặt đất thuộc vùng nước mặn, ngập mặn, cập theo sông rạch, bãi bồi ven biển. Rươi chỉ xuất hiện khoáng tháng 10 đến tháng 11 âm lịch nên mắm rươi mỗi năm cũng chỉ sản xuất 1 vụ. Nước mắm rươi nguyên chất có độ đạm cao, do đó khi ăn có mùi vị thơm ngon mặn mà hơn so với nước mắm cá bình thường.
Công thức làm mắm rươi cũng đơn giản như nước mắm cá cơm hoặc cá linh, trung bình cứ một đôi rươi bằng 40 lít khi mới vớt lên pha với muối hột cùng nước theo liều lượng nhất định, ủ hỗn hợp này trong lu để ngoài trời.
Mắm rươi ủa càng lâu nước mắm càng trong, ánh vàng như mật ong, mùi thơm dịu nên mỗi sản phẩm nước mắm làm ra là biết bao công sức mồ hôi của người làm mắm. Nhờ sự giúp đỡ của hội khuyến nông tỉnh, giờ đây nước mắm rươi sau khi chắt hết cặn thừa sẽ được đóng chai, lọc lại qua máy khử trùng bằng tia UV, đóng kín chai dán nhãn thương hiệu giúp cho chất lượng nước mắm được tốt hơn.
Ngoài rươi làm mắm, còn được chế biến thành món ăn độc đáo như chả rươi, bột rươi. Vì mỗi năm chỉ mua được rươi trong một mùa lại được xem như sản vật nên người dân ở đây vô cùng trân trọng, chỉ khi nhà có khách quý mới đưa ra tiếp đãi.
Cứ thế, hàng năm nước mắm rươi lại được người dân nơi đây cất giữ mang đi mọi miền đất nước như thể giới thiệu về niềm tự hào to lớn thứ sản vật duy nhất chỉ có ở Trà Vinh.
