Từ “Quảng nổ” tới Quảng đổi mới: Đằng sau 30 năm kiên trì làm công nghệ

Nguyễn Tử Quảng, CEO BKAV là cái tên hiếm hoi của làng công nghệ Việt vừa được ngưỡng mộ, vừa gây tranh cãi. Từ phần mềm diệt virus BKAV, Bphone cho đến ứng dụng PC‑Covid, ông luôn kiên trì với giấc mơ công nghệ “Made in Vietnam”, dù phải đối diện những hoài nghi, chỉ trích và cả sóng gió về tài chính.

Một người dám làm – và luôn gây tranh cãi

Năm 1995, Nguyễn Tử Quảng là sinh viên Bách khoa Hà Nội viết phần mềm diệt virus BKAV và phát hành miễn phí. Anh trở thành CEO BKAV, gắn liền với nhiều dự án công nghệ “Made in Vietnam”: phần mềm diệt virus, dòng điện thoại Bphone, hệ thống nhà thông minh và ứng dụng PC‑Covid trong đại dịch.

Nhưng cùng với các sản phẩm ấy là những tranh cãi kéo dài. Ông bị gọi là “Quảng nổ”, bị hoài nghi khi ra Bphone, thậm chí bị cho là “sống bằng thầu nhà nước”. Tháng 7 – 2025, BKAV tiếp tục trở thành tâm điểm dư luận khi Cục Thuế Hà Nội ra quyết định cưỡng chế hóa đơn vì nợ 11,53 tỷ đồng.

Trong cuộc trò chuyện dài, Nguyễn Tử Quảng trả lời thẳng những câu hỏi khó. Ông nói BKAV không sống nhờ thầu, “chỉ trúng vài chục gói với tổng giá trị khoảng 150 tỷ đồng trong nhiều năm” và “nguồn thu chính là phần mềm diệt virus, chữ ký số và dịch vụ bảo mật”.

Về PC‑Covid, ông cho biết BKAV “làm hoàn toàn miễn phí cho Chính phủ, thậm chí bỏ thêm hàng chục tỷ đồng thuê hạ tầng cloud để chạy ứng dụng trong giai đoạn dịch bùng phát”. Theo ông, khoản thuế nợ phát sinh từ giai đoạn đó đã được “trả đều sau dịch”. Tuy nhiên, cho tới nay, quyết định cưỡng chế hóa đơn của cơ quan thuế vẫn còn hiệu lực.

Với Bphone, ông Quảng nhắc lại mục tiêu từ 2015: “tự tin sẽ nằm trong top 3 smartphone Việt Nam và có thể cạnh tranh ở nhóm 3‑4 thế giới”. Ông thừa nhận BKAV thiếu vốn, chỉ đủ tiền phủ khoảng 200 trong 2.000 cửa hàng Thế Giới Di Động, khiến người tìm mua máy nhiều khi không có hàng, “làm chậm đà phát triển”.

Ông cũng nêu câu chuyện “lỗ 140 tỷ” vì chi phí R&D không được ghi nhận, cho rằng luật kế toán Việt Nam chưa phản ánh đúng giá trị tài sản vô hình. Những con số này chưa có báo cáo kiểm toán điều chỉnh, nhưng cho thấy cách nhìn của ông về các rào cản mà doanh nghiệp công nghệ nội đang gặp phải.

Khát vọng chưa tắt – và những câu hỏi còn bỏ ngỏ

Bất chấp búa rìu, Nguyễn Tử Quảng khẳng định: “Dĩ nhiên tôi vẫn theo đuổi giấc mơ biến BKAV thành Apple của Việt Nam. Tôi tin người Việt Nam có thể làm smartphone và AI ở đẳng cấp hàng đầu.”

Những dữ kiện không thể phủ nhận: Bphone ra mắt ngày 26 – 05 – 2015, PC‑Covid phục vụ chống dịch miễn phí, BKAV công bố 10 sản phẩm chiến lược quốc gia theo Nghị quyết 57‑NQ/TW.

Nhưng những câu hỏi vẫn còn: khoản nợ thuế khi nào được xử lý dứt điểm? Con số “200 cửa hàng Thế Giới Di Động” và “25 triệu USD giá trị PC‑Covid” sẽ có tài liệu nào xác nhận? Và liệu báo cáo kiểm toán có làm rõ câu chuyện “lỗ hay lãi 140 tỷ”?

Nguyễn Tử Quảng có thể tiếp tục gây tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận 30 năm kiên trì của ông với công nghệ Việt. Những phát biểu, số liệu và tranh luận quanh BKAV phản chiếu những “điểm nghẽn” lớn hơn của hệ sinh thái sáng tạo: luật kế toán, vốn mạo hiểm, và cách xã hội ứng xử với người dám liều. Nếu Việt Nam thực sự muốn có một “Samsung” của riêng mình trước mốc 2045, câu chuyện BKAV đặt ra câu hỏi: chúng ta sẽ tạo ra môi trường thế nào cho những người dám làm – và dám chịu trách nhiệm?