editor 3 tuần trước

Mắm cá lia thia: Đặc sản miền đất phèn Long An

Miền Tây Nam Bộ từ lâu đã được biết đến với những đặc sản mắm trứ danh, phản ánh nét tinh túy trong văn hóa ẩm thực vùng sông nước. Trong đó, mắm cá lia thia, một sản phẩm đặc trưng của vùng đất phèn Long An, không chỉ mang hương vị độc đáo mà còn góp phần tạo nên sinh kế bền vững cho người dân nơi đây.

Câu Chuyện Bắt Đầu Từ Những Đồng Bưng Đức Huệ

Hàng năm, từ tháng 10 âm lịch đến tháng 3-4 năm sau, khi tiết trời mát mẻ, những cánh đồng bưng Đức Huệ (Long An) lại rộn ràng với hoạt động bắt cá lia thia. Đây là loài cá nhỏ, thường sống ở vùng đất phèn, trong những ruộng cỏ năng hoặc gần cây tràm. Chúng được gọi bằng nhiều tên khác nhau như cá săn sắt, cá cờ chấm hay cá thiên đường.

Quy trình làm mắm khá cầu kỳ. Cá sau khi được bắt sẽ được rửa sạch nhiều lần, ướp muối trong hai ngày, sau đó trộn với thính làm từ gạo rang vàng, đường, tỏi, ớt. Hỗn hợp này được ủ kín trong keo thủy tinh khoảng 30 ngày, cho ra những mẻ mắm thơm ngon.

Anh Mẫu, một người dân địa phương, chia sẻ về cách bắt cá độc đáo tại đây:

“Chúng tôi dùng kỹ thuật ‘quay cù’ để gom cá. Mỗi người đứng quanh bụi cỏ năng, xoay vòng tròn để đẩy cá về giữa, rồi nhanh tay bắt bằng rổ xúc. Một ngày làm việc có thể bắt được vài ký cá, giúp bà con kiếm thêm thu nhập ổn định.”

Những kỹ thuật bắt cá không chỉ là công cụ lao động mà còn là nét văn hóa độc đáo của vùng đất này.

Mắm Cá Lia Thia: Từ Món Nhà Nghèo Đến Đặc Sản Nổi Danh

Ban đầu, mắm cá lia thia chỉ là món ăn tự chế biến trong những ngày khó khăn. Nhưng với thời gian, hương vị chua ngọt, đậm đà của nó đã trở thành đặc sản mang đậm dấu ấn vùng đất phèn.

Theo bà Đoàn Thị Út, một cơ sở làm mắm lâu năm tại Đức Huệ:

“Hồi nhỏ, tôi vừa đi chăn trâu, vừa bắt cá lia thia về làm mắm. Mắm ban đầu chỉ để ăn trong gia đình, sau này nhiều người hỏi mua nên tôi phát triển thành nghề. Mỗi ký cá tươi có thể làm ra ba hũ mắm thành phẩm, giá từ 270.000-300.000 đồng/kg.”

Đặc Trưng Độc Đáo Của Mắm Cá Lia Thia

Không giống các loại mắm khác, mắm cá lia thia có vị chua nhẹ, thơm nồng, ăn cùng rau sống, đọt xoài non, khóm, và thịt nguội. Những nguyên liệu này hòa quyện tạo nên một bữa ăn đậm chất đồng quê.

Đặc biệt, cá lia thia dùng làm mắm thường là cá đánh bắt tự nhiên từ các đồng ruộng, nên sản phẩm luôn giữ được vị ngon thuần khiết.

Sinh Kế Và Phát Triển Thương Hiệu Địa Phương

Nghề làm mắm không chỉ giúp bảo tồn nét văn hóa ẩm thực mà còn tạo ra hàng trăm việc làm cho người dân Đức Huệ. Từ người bắt cá, làm rổ xúc đến những cơ sở chế biến, tất cả cùng tham gia vào chuỗi sản xuất mắm cá lia thia.

Ngoài ra, nhiều cơ sở đã đầu tư vào cải tiến kỹ thuật, như sử dụng máy làm sạch vảy cá để tăng năng suất. Hiện nay, các sản phẩm mắm cá lia thia của Long An đã được chứng nhận Ocop 3 sao, mở ra cơ hội lớn trên thị trường.

Chị Nguyễn Thị Hồng, một chủ cơ sở làm mắm, chia sẻ:

“Được công nhận Ocop 3 sao là niềm tự hào, giúp sản phẩm khẳng định chất lượng trên thị trường. Trong tương lai, chúng tôi sẽ xây dựng vùng nguyên liệu và mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao.”

Từ Đồng Bưng Ra Thế Giới

Không dừng lại ở sản xuất truyền thống, các cơ sở tại Long An còn chú trọng vào việc phát triển mẫu mã, bao bì và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Những hũ mắm không chỉ là món ngon đặc sản mà còn mang trong mình câu chuyện của miền đất phèn.

Mắm cá lia thia – món ăn dân dã với hương vị đặc biệt – giờ đây đã trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình quảng bá văn hóa ẩm thực của Long An. Đây không chỉ là món ăn, mà còn là niềm tự hào của người dân miền đất này.