“Đổi mới là ADN của chúng tôi” – Microsoft và nghệ thuật lãnh đạo thời đại mới

Câu chuyện về nghệ thuật lãnh đạo hiện đại tại Microsoft, nơi công nghệ hợp lực cùng yếu tố con người, đã mở ra tiềm năng tăng năng suất đến 30%. Từ cảm xúc đến tuyển dụng, tất cả đều xoay quanh mục tiêu kiến tạo đội ngũ phát triển bền vững.

Khái niệm lãnh đạo trong bối cảnh hiện đại không còn dừng lại ở việc chỉ đưa ra mệnh lệnh hay kiểm soát những chỉ số khô khan. Thay vào đó, nó đòi hỏi khả năng thấu hiểu nhân sự, tạo ra “không gian” để mọi cá nhân tỏa sáng và đạt đến trạng thái tốt nhất của chính họ. Deb Cupp, Chủ tịch Microsoft khu vực châu Mỹ, đã đưa ra góc nhìn độc đáo về việc này thông qua câu chuyện cá nhân, kinh nghiệm thực chiến, cũng như những giá trị cốt lõi bà duy trì suốt hàng chục năm làm nghề.

Một trong những yếu tố quan trọng mà Deb đề cập là việc bà thích quan sát đội ngũ của mình trong những khoảnh khắc thường ngày nhất: một bữa ăn trưa, một cuộc trao đổi ngắn hành lang, hay cách họ tương tác với nhân viên phục vụ. Qua đó, bà nhìn thấy sự chân thành, cách đối nhân xử thế và cả tinh thần tập thể. Điều này được thể hiện rõ qua phát biểu của bà khi chọn ứng viên: “Tôi thường mời ứng viên đi ăn để xem họ đối xử với nhân viên phục vụ như thế nào. Những khoảnh khắc tưởng chừng bình thường có thể bộc lộ con người thật của họ.”

Chính từ việc chú trọng “chân dung con người thật”, Deb tin rằng mấu chốt của lãnh đạo đích thực là hiểu rõ mong muốn, tâm tư mỗi cá nhân, và từ đó khích lệ họ vươn lên. Không gian làm việc lý tưởng, theo bà, là nơi mà mọi người đều cảm thấy an tâm chia sẻ quan điểm, không lo sợ việc nói ra góc nhìn trái chiều hay mắc sai lầm sẽ khiến họ bị đánh giá thấp.

Một điểm quan trọng khác trong phương pháp lãnh đạo của Deb Cupp là sự kết nối thông qua cảm xúc. Trong nhiều tổ chức truyền thống, người lãnh đạo thường được khuyến khích phải “giấu nhẹm” cảm xúc để giữ uy nghiêm. Tuy nhiên, bà lại cho rằng: “Biết cách thể hiện cảm xúc không phải là điểm yếu, mà đó là một phần của lãnh đạo mạnh mẽ.”

Khi bà chia sẻ câu chuyện thời thơ ấu, nơi gia đình luôn chật vật về tài chính nhưng không bao giờ để con cái thiếu hụt thứ cần thiết, chúng ta thấy rõ sự biết ơn và cả sự xúc động. Theo bà, lãnh đạo chân chính không e ngại bộc lộ cảm xúc; quan trọng là biết cách “làm chủ” để vừa duy trì mạch công việc, vừa tạo ra sự gắn kết nhân văn với mọi người xung quanh.

Sức Mạnh Của Cảm Xúc: Vượt Lên Nỗi Sợ Và Giữ Sự Liên Kết

Trước câu hỏi “Làm sao bà luôn dám nói thẳng quan điểm dù cấp trên hay bối cảnh có ‘nhạy cảm’?”, Deb lý giải: “Tôi không sợ bị sa thải. Vì tôi tin nhiệm vụ của mình là nói lên sự thật để tổ chức phát triển. Nếu chỉ vì lo lắng cá nhân mà che đậy vấn đề thì đó là lúc tôi đang phản bội giá trị cốt lõi của mình.”

Tuyên bố này nghe có vẻ mạo hiểm, nhưng thực tế lại thể hiện bản lĩnh sẵn sàng gánh trách nhiệm. Đây không phải “liều lĩnh nhất thời” mà là sự tự tin được mài giũa qua việc thấu hiểu bản thân, tôn trọng nguyên tắc, và kinh nghiệm rút ra từ thất bại. Bà từng là một vận động viên, biết rõ cách thức “thua cuộc” để tiến bộ. Chính tinh thần thể thao này giúp Deb nhìn nhận rõ: thất bại chỉ là một phần thiết yếu trong hành trình hoàn thiện.

Một ý niệm thú vị Deb chia sẻ: theo đuổi sự hoàn hảo 100% mọi lúc là điều không tưởng. Nỗ lực làm “đúng” 80% đã là vô cùng đáng nể, và con số 20% còn lại dành cho thời gian nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng và học hỏi. Đối với cá nhân bà, duy trì sức khỏe tinh thần, thể chất bằng những buổi tập, chuyến dã ngoại hay đơn giản là 15 phút thiền buổi sáng có giá trị rất lớn. Bà luôn cố gắng cắt bớt áp lực bằng câu hỏi: “Liệu tôi có cần đặt mình vào khuôn khổ 100% hoàn hảo để đánh mất niềm vui không?”

Kết quả là, chính cách tự giải phóng bản thân khỏi áp lực thái quá giúp Deb giữ vững đam mê công việc, luôn mang nguồn năng lượng tích cực đến đội nhóm.

Ứng Dụng Ai: Chìa Khóa Tăng 30% Năng Suất

Không chỉ dừng lại ở nghệ thuật lãnh đạo “quản trị con người”, Microsoft còn thúc đẩy một chiến lược quy mô để tối ưu mọi quy trình nhờ công nghệ AI. Theo thống kê do chính Microsoft thực hiện, việc tích hợp AI vào các tác vụ hàng ngày giúp tiết kiệm đến 30% thời gian, đặc biệt trong những tác vụ lặp đi lặp lại.

Deb Cupp nhấn mạnh: Copilot không chỉ là một sản phẩm riêng lẻ, mà nó đại diện cho phương thức tiếp cận mới, nơi AI trở thành trợ lý đắc lực trong hầu hết quy trình công việc. Nói một cách dễ hiểu, Copilot dựa trên nền tảng Azure và dịch vụ dữ liệu, sau đó “bật” AI để hỗ trợ tác vụ từ soạn thảo văn bản, quản lý email, đến phân tích tài liệu nhanh.

Bên cạnh đó, Microsoft cũng mở rộng cho phép doanh nghiệp xây dựng giải pháp AI của riêng mình, thay vì chỉ dựa vào công cụ sẵn có. Nhờ vậy, mỗi tổ chức có thể “may đo” giải pháp phù hợp với quy trình đặc thù, đưa ra quyết định nhanh hơn, chính xác hơn.

Deb Cupp kể ví dụ về một khách hàng trong lĩnh vực tổng đài: 45.000 nhân viên thường xuyên đối diện áp lực tìm câu trả lời cho khách chỉ trong vài phút. Trước đây, họ mất khá nhiều thời gian để tra cứu tài liệu, dẫn đến giải quyết không triệt để ngay trong lần gọi đầu, hoặc phải đẩy lên cấp quản lý. Tuy nhiên, khi AI được lồng ghép trực tiếp vào quy trình, mọi thứ thay đổi hoàn toàn.

• Thời gian xử lý giảm từ trung bình 10 phút xuống còn 3 phút.
• Tỷ lệ giải quyết ngay lần đầu tăng vọt, vì nhân viên tra cứu câu trả lời đã có sẵn gợi ý từ AI.
• Nhân viên tự tin hơn, bớt căng thẳng và khách hàng cũng hài lòng hơn do ít phải chờ đợi.

Deb nói: “Khi tổng đài hoạt động hiệu quả, cả khách hàng lẫn nhân viên đều thấy vui. Đó là ví dụ rất rõ của cách AI tạo ra giá trị.”

Dẫu vậy, Deb thừa nhận rào cản lớn nhất không nằm ở công nghệ, mà ở quá trình thay đổi thói quen. Con người vốn quen làm theo lối cũ, ngại “nhờ vả” máy móc vì sợ mất thời gian học, hoặc tệ hơn là “mất việc”. Microsoft luôn phối hợp với đối tác để “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn nhân viên cách đặt câu lệnh (“prompt”) sao cho AI hiểu đúng ý đồ. Bà khuyên:

“AI chỉ phát huy tối đa nếu chúng ta cởi mở. Đừng nản khi lần đầu chưa đúng. Hãy kiên trì tìm cách ‘nhắc’ AI, chính chúng ta mới là người kiểm soát cách mình tận dụng công nghệ.”

Xây Dựng Đội Ngũ Mạnh: Tuyển Dụng & Giữ Chân Nhân Tài

Deb Cupp đặt ra nguyên tắc tuyển dụng rõ ràng: kỹ năng chuyên môn chỉ là điều kiện cần, còn văn hóa ứng xử và tinh thần học hỏi mới là điều kiện đủ. Bà chỉ ra rằng, một ứng viên dù giỏi đến đâu mà “tự cho mình là trung tâm”, thô lỗ với đồng nghiệp hay nhân viên dịch vụ, thì sớm muộn sẽ phá hỏng sự hòa hợp chung của nhóm.

Bà từng bày tỏ nỗi thất vọng về việc nhiều nơi sẵn sàng “chiều chuộng” ngôi sao bán hàng hay các chuyên gia cấp cao nhưng có thái độ tồi. Theo bà, đó là lựa chọn sai lầm dài hạn: “Họ có thể mang về doanh số, nhưng đồng thời đầu độc văn hóa. Khi họ rời đi, không khí trở nên nhẹ nhõm như trút được gánh nặng.”

Một đội ngũ mạnh không chỉ là nơi hội tụ những cá nhân xuất sắc mà còn khuyến khích các thành viên đó phát triển liên tục. Deb thường mời mọi người trao đổi cởi mở về mục tiêu tương lai, mong muốn cá nhân. Môi trường này khiến nhân viên Microsoft luôn cảm thấy “có cơ hội vươn lên”. Kết quả, theo quan sát nội bộ, là tỷ lệ gắn bó lâu dài gia tăng, tâm lý làm việc ổn định, giảm chi phí tuyển mới.

Đặc biệt, bà chú trọng cơ chế “cùng nhau học hỏi”. Thay vì để mỗi người loay hoay, bà thúc đẩy văn hóa chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm thẳng thắn, thậm chí chấp nhận những cuộc tranh luận nảy lửa nếu cần: “Điều quan trọng là hãy học lẫn nhau. Cách tư duy, kỹ năng của đồng nghiệp có khi là nguồn cảm hứng vô hạn cho chính ta.”

Khi Trách Nhiệm Và Văn Hóa Gặp Nhau

Trong mô hình quản trị của Deb, hai chữ “trách nhiệm” luôn đi kèm minh bạch. Từng cá nhân cần nắm rõ chỉ tiêu, hiểu họ đóng góp gì cho mục tiêu chung. Ở vai trò lãnh đạo, bà sẵn sàng đưa ra những câu hỏi khó, thậm chí “bẻ lái” đề xuất của cấp trên nếu thấy cần thiết. Bà nhớ lại trường hợp “con số 15%” – khi đội ngũ lãnh đạo cấp cao đưa ra mục tiêu tăng trưởng 15%, bà kiên quyết lên tiếng:

“Tôi muốn hiểu rõ lý do. Chúng ta đã tính đến góc nhìn của khách hàng chưa? Tác động thực tế thế nào?”

Việc “nói thẳng” đôi lúc gây khó chịu cho một số lãnh đạo khác, nhưng cuối cùng tạo ra cuộc thảo luận cởi mở, nhờ đó mọi người có đủ thông tin điều chỉnh kế hoạch. Chính tính cách “thực chiến” này khiến Deb được cấp dưới tin tưởng, vì họ biết bà luôn vì lợi ích chung, chứ không phải để phô diễn quyền lực.

Thay vì tập trung quá mức vào con số, Deb coi trọng việc tập thể có đang “sống” đúng giá trị văn hóa hay không. Bà từng đưa ra ví dụ về một quý kinh doanh thất bại:

“Nếu cả nhóm đã nỗ lực hết sức, không ai hời hợt, thì ít nhất chúng ta đã thắng về mặt tinh thần. Còn nếu đạt mục tiêu mà nhiều người ‘chơi xấu’, cuối cùng cả công ty đều thất bại.”

Song song đó là chính sách “kỷ luật” cứng rắn với những hành vi đi ngược giá trị cốt lõi. Không ít lần Deb buộc phải chấm dứt hợp đồng với người tài nhưng thiếu tôn trọng đồng nghiệp. Bà nhìn nhận đó là “bài học đắt giá” để các cá nhân còn lại hiểu rằng, văn hóa không phải món hàng xa xỉ mà là nền tảng trường tồn.

Tương Lai Lãnh Đạo: Sẵn Sàng Thích Ứng Và Dẫn Dắt

Qua câu chuyện của Microsoft, chúng ta thấy tương lai lãnh đạo gắn chặt với sự linh hoạt trong cả công nghệ lẫn cách dùng người. AI mở ra khả năng đột phá năng suất, nhưng chỉ khi con người dám buông bỏ tư duy cũ, đón nhận rủi ro về học tập và thay đổi.

Rõ ràng, một lãnh đạo lý tưởng ở thời đại này vừa cần mềm dẻo, nhạy bén về cảm xúc, vừa cần rạch ròi trong nguyên tắc. Quan trọng hơn, tinh thần “học hỏi lẫn nhau” là sức mạnh bền bỉ. Thử hỏi, khi đối mặt với áp lực liên tục, ai cũng cần người đồng đội hiểu và hỗ trợ, thay vì một môi trường “mạnh ai nấy sống”.

Deb Cupp cũng đưa ra gợi ý cho thế hệ lãnh đạo tương lai: Tìm kiếm niềm vui, giữ cho bản thân đủ “sạc pin” bằng thói quen tập luyện hay những hoạt động yêu thích. Đừng đặt áp lực 100% hoàn hảo, vì sự đột phá thường nảy sinh từ những lần “vấp ngã” và cả từ khoảng trống để sáng tạo.

Khép lại, câu chuyện về Deb Cupp như tấm gương đại diện cho mô hình lãnh đạo “dịch chuyển” – nơi con người và công nghệ kết hợp, tạo ra thành tựu cho tổ chức, đồng thời mở ra cơ hội phát triển cá nhân. Nếu AI là bàn đạp thúc đẩy hiệu suất, thì yếu tố con người, với chất xúc tác của cảm xúc, lòng tin và trách nhiệm, mới là động cơ giúp cỗ máy tập thể vươn xa.